سال کبیسه

واژهٔ عربی کبیسه از ریشهٔ «ک ب س» (فعل عربیِ کَبْس) به معنی پُر کردن چاه از خاک است؛ و در گاه شماری، کبیسه عبارت است از تعداد روز یا روزهایی که برای رفع نقصانِ سال های عمومی (تأخیر به دلیل تجمیعِ کسرِ چند سال) از مقدار واقعی آن یا رفع نقصان سال های خاص نسبت به سال های دیگر، بر سال معینی می افزایند. سال کبیسه سالی است که مقدار نقصان بر آن افزوده شده باشد.
طبقِ سنتی در ایرلند و بریتانیا، زنان فقط در سال های کبیسه می توانند پیشنهادِ ازدواج بدهند.
در فنلاند، طبقِ سنت، اگر مردی پیشنهادِ ازدواجِ زنی را در یکی از روزهای سالِ کبیسه رد کند، باید برای آن زن پارچهٔ دامنی بخرد.
در فرانسه، از سالِ ۱۹۸۰، روزنامهٔ طنزی هست که فقط در سالِ کبیسه، روزِ ۲۹ فوریه، منتشر می شود.
در یونان، ازدواج در سالِ کبیسه را بدشگون می دانند. یک پنجمِ زوج های نامزد کرده در یونان، تاریخِ عروسیشان را طوری تنظیم می کنند که در سالِ کبیسه نباشد.
در تقویم های خورشیدی تقریباً هر چهار سال و در تقویم های قمری تقریباً هر سه سال یک روز کبیسه وجود دارد. در تقویم های خورشیدی قمری، مثل گاه شماری عبری و گاه شماری چینی، تقریباً هر سه سال یک ماه کبیسه وجود دارد.
در گاهشمارهای مبتنی بر تقویم خورشیدی، مثل تقویم گریگوری و تقویم هجری خورشیدی که سال های عادی ۳۶۵روزه و سال های کبیسه آن ها ۳۶۶روزه است، به طور متوسط در حدود هر سی وسه سال، هشت سال کبیسه و بیست وپنج سال عادی وجود دارد. این تقویم ها معمولاً در هر چهار سال یک سال کبیسه می شود و علاوه بر آن برای تعدیل دقیق تر در دوره هایی بزرگتر، با حذف یا افزودن فاصله بین بعضی کبیسه ها، از آن ها کاسته می شود.
کبیسه های تقویم هجری شمسی برای هر کشور از طریق محاسبه لحظه تحویل سال و مقایسه آن با لحظه ظهر حقیقی برای نصف النهار رسمی آن کشور تعیین می شود. در اینجا یکی از دو حالت زیر ممکن است اتفاق بیفتد:

[ویکی شیعه] کبیسه از ریشه کبس به معنی پرکردن چاه از خاک است. در گاه شماری، به مقدار زمانی که برای رفع نقصان سالهای عمومی از مقدار واقعی آن یا رفع نقصان سالهای خاص نسبت به سالهای دیگر، بر سال معینی می افزایند، کبیسه گفته می شود.
سال کبیسه سالی است که مقدار نقصان بر آن افزوده شده باشد.
در گاهشمارهای مبتنی بر تقویم جلالی، مثل تقویم گرگوری و تقویم هجری شمسی که سالهای عادی ۳۶۵روزه و سالهای کبیسه آنها ۳۶۶روزه است، معمولاً در حدود هر سی وسه سال، هشت سال کبیسه و بیست وپنج سال عادی دارند.