برق ابی

برق آبی. برقِ آبی (به انگلیسی: hydroelectricity) یا هیدروالکتریسیته اصطلاحی است که به انرژی الکتریکی تولیدی از نیروی آب اطلاق می شود. در سال ۲۰۰۳ هیدروالکتریسیته نزدیک به ۷۱۵٬۰۰۰ مگاوات یا ۱۹٪ از کل انرژی الکتریکی تولیدی جهان را پوشش می داده که این نسبت به سرعت در حال گسترش است. نیروی برق آبی همچنین ۶۳٪ از انرژی الکتریکی تولیدی از منابع تجدیدپذیر را شامل می شود. در سال میلادی ۲۰۱۰ کل انرژی الکتریکی از منابع تجدیدپذیر ۳٬۴۲۷٬۰۰۰ مگاوات بوده است. پیش بینی می شود که تا سال ۲۰۲۵ سالیانه به طور متوسط ۳٫۱ درصد به تولید انرژی الکتریکی از منابع تجدیدپذیر افزوده شود.
طول سد: از نظر طول سدهای با طول بیش از ۱۵ متر را سدهای بزرگ و سدهای با طول بیش از ۱۵۰ متر را سدهای بسیار بزرگ می نامند.
هدف از احداث سد: اهداف ساخت یک سد می توانند متفاوت باشند به طوری که بسیاری از سدها بیشتر از یک هدف را دنبال می کنند این اهداف می توانند شامل آبیاری یا تأمین آب مناطق شهری یا زمین های کشاورزی، تولید انرژی الکتریکی، ایجاد فضای تفریحی، کنترل سیل و… باشند.
ساختار سد: از نظر ساختار، با توجه به مصالح مصرف شده یا تکنولوژی ساخت سدها باهم متفاوت هستند. سدها از نظر مصالح مصرف شده می توانند چوبی، خاکی یا بتنی باشند.
بیشتر نیروگاه های برق-آبی انرژی مورد نیاز خود را از انرژی پتانسیل آب پشت یک سد تأمین می کنند. در این حالت مقدار انرژی تولیدی از آب به حجم آب پشت سد و اختلاف ارتفاع بین منبع و محل خروج آب سد وابسته است. به این اختلاف ارتفاع، ارتفاع فشاری می گویند و آن را با H (مخفف Head) نمایش می دهند. در واقع میزان انرژی پتانسیل آب با ارتفاع فشاری آن متناسب است. برای افزایش فاصله یا ارتفاع فشاری، آب معمولاً برای رسیدن به توربین آبی فاصله زیادی را در یک لوله بزرگ (penstock) طی می کند.
نیروگاه آب تلمبه ای، نوعی دیگر از نیروگاه آبی است. وظیفهٔ یک نیروگاه آب تلمبه ای پشتیبانی شبکه الکتریکی در ساعات اوج مصرف (ساعات پیک) است. این نیروگاه تنها آب را در ساعات مختلف بین دو سطح جابجا می کند. در ساعاتی که تقاضا برای انرژی الکتریکی پایین است با پمپ کردن آب به یک منبع مرتفع انرژی الکتریکی را به انرژی پتانسیل گرانشی تبدیل می کند. در زمان اوج مصرف، آب دوباره از مخزن به سمت پایین جاری می شود و با چرخاندن توربین آبی موجب تولید برق و رفع نیاز شبکه می شود. این نیروگاه ها با ایجاد تعادل در ساعات مختلف موجب بهبود ضریب بار شبکه و کاهش هزینه های تولید انرژی الکتریکی می شوند.
از دیگر انواع نیروگاه های آبی می توان به نیروگاه های جزر و مدی اشاره کرد. همان طور، که از نام این نیروگاه های مشخص است این نیروگاه ها نیروی مورد نیاز خود را از اختلاف ارتفاع آب در بین شبانه روز تأمین می کنند. منابع در این دسته از نیروگاه ها نسبت به بقیه کاملاً قابل پیش بینی هستند. این نیروگاه ها همچنین می توانند در مواقع اوج مصرف به عنوان پشتیبان شبکه عمل کنند.