لیگ فوتبال ایران

لیگ فوتبال ایران بالاترین سطح مسابقات لیگ فوتبال سراسری در ایران است. نخستین تلاش ها برای برگزاری یک لیگ سراسری فوتبال در ایران در دهه ۱۳۳۰ انجام شد. این تلاش ها در دهه ۱۳۴۰ نیز ادامه پیدا کرد و در نهایت در آخرین سال این دهه، ۱۳۴۹، نخستین لیگ سراسری باشگاهی ایران با نام جام منطقه ای برگزار شد. از آن زمان تا کنون نیز با وجود وقفه های فراوان و تغییرات بسیار در نحوه برگزاری و نام مسابقات، این مسابقات به طور کم و بیش پیوسته ای تا به امروز برگزار شده است. در این مدت طی ۳۶ دوره برگزاری، تیم های پرسپولیس (دوازده بار)، استقلال تهران (هشت بار)، پاس تهران (پنج بار)، سپاهان اصفهان (پنج بار) و سایپا تهران (سه بار)، فولاد خوزستان (دو بار) و استقلال خوزستان (یک بار) به مقام قهرمانی رسیده اند. نخستین تیم قهرمان لیگ سراسری ایران، تاج تهران و جدیدترین قهرمان این لیگ پرسپولیس هستند.
۱۳۴۹ تاج تهران
۱۳۵۰ پرسپولیس
نخستین تلاش ها برای برگزاری لیگ سراسری در ایران در دهه ۱۳۳۰ خورشیدی انجام شد. در شهریور ۱۳۳۶ یک دوره مسابقات بین نمایندگان استان ها در شهر اصفهان برگزار شد. تیم تاج تهران که در آن سال عنوان قهرمانی تهران را کسب کرده بود در دیدار نهایی تیم تبریز را با نتیجه ۳-۰ مغلوب کرد و قهرمان ایران شد. در تیر ۱۳۳۹ نیز مسابقاتی مشابه این بار در ساری برگزار شد که در آن تیم جم آبادان به قهرمانی رسید. به علت اینکه تعدادی از تیم های حاضر در این رقابت ها تیم های منتخب استانی بودند نمی توان آن را رقابت های باشگاهی نامید. دو سال بعد تیم دارایی فاتح چنین تورنمنتی شد و در سال های ۱۳۴۶ پاس تهران و ۱۳۴۷ پیکان تهران در این مسابقات به مقام نخست دست یافتند.
اما سال ۱۳۴۹ را می توان آغاز رقابت های سراسری باشگاهی در ایران نامید. مسابقاتی که برای اولین بار جنبه رقابت های باشگاهی به خود گرفت زیرا تمام تیم های حاضر در آن باشگاهی بودند. این لیگ معتبرترین جامی بود که تا آن زمان برگزار شده بود، در اولین دوره این رقابت ها که با نام جام منطقه ای ایران برگزار شد تاج تهران به قهرمانی دست یافت و در دومین دوره این جام تیم پرسپولیس قهرمان شد.
در سال ۱۳۵۲ جام تخت جمشید آغاز شد، اولین دوره مسابقات جام تخت جمشید با حضور دوازده تیم آغاز شد، در نهایت و بعد از انجام بازی های رفت و برگشت بین تیم های حاضر در این مسابقات، پرسپولیس تهران که بر خلاف اکثر تیم های حاضر در آن جام از طریق بخش خصوصی اداره می شد، عنوان قهرمانی را در اولین دوره این رقابت ها از آن خود کرد. تاج تهران تهران نایب قهرمان شد و پاس تهران به مقام سوم دست یافت. در سال ۱۳۵۳ تاج تهران توانست عنوان قهرمانی را به دست آورد اما در سال ۱۳۵۴ بار دیگر پرسپولیس تهران فاتح این رقابت ها نام گرفت. در سال های ۱۳۵۵ و ۱۳۵۶ این تیم پاس تهران بود که موفق شد دو جام قهرمانی متوالی را بر بالای سر ببرد. ششمین دوره این مسابقات به دلیل انقلاب ایران ناتمام ماند تا فوتبال باشگاهی ایران برگزار نشود و تیم ها در لیگ های استانی شرکت کنند.