کلمه جو
صفحه اصلی

بیدل شیرازی

فرهنگ فارسی

شهرت سید میرزا محمد رحیم ملقب به فخرالدوله متخلص به بیدل شاعر و طبیب ایرانی ندیم و طبیب فتحعلی شاه قاجار متوفی در شیراز ٠

لغت نامه دهخدا

بیدل شیرازی. [ دِ ل ِ ] ( اِخ ) شهرت سید میرزا محمدرحیم ملقب به فخرالدوله متخلص به بیدل شاعر و طبیب ایرانی. ندیم و طبیب فتحعلیشاه قاجار ( سلطنتش 1212 تا 1250 هَ. ق. ) متوفی در شیراز. پدرش میرزا سید محمد طبیب اصفهانی بود و به درخواست کریم خان زند در شیراز سکنی گزید. بیدل ظاهراً در اوایل سلطنت محمد شاه قاجار در قم درگذشت. ( دایرة المعارف فارسی ). و نیز رجوع به مجمعالفصحاء ج 2 ص 82 شود.

دانشنامه عمومی

سید میرزا محمدرحیم بیدل شیرازی (نیز: حاجی میرزا رحیم)، شاعر و طبیب دوران قاجار بود. وی در طبابت با نام حکیم باشی شناخته می شد. در شعرهایش با نام بیدل تخلص می کرد. وی همچنین دارای لقب فخرالدوله بود.
او طبیب و ندیم خاص فتحعلی شاه و محمدشاه قاجار، فخر جهان خانم (فخرالدوله) -دختر فتحعلی شاه-، شجاع السلطنه، و فریدون میرزا فرمانفرما بود .
حاجی میرزا رحیم، حکمت و طب را نزد میرزا حسنعلی طبیب آموخت. اجداد بیدل از اطباء دربار صفویه بودند و در زمان کریمخان زند نیز در دربار به طبابت می پرداختند. وی سپس از شیراز به تهران رفت و به معالجه بیماران پرداخت. بعدها، طبیب مخصوص فخرالدوله دختر فتحعلی شاه گردید. از این لحاظ او را حکیم باشی فخرالدوله نامیدند. در مدت غیبت میرزا عبدالوهاب معتمدالدوله منشی الممالک، تحریر رسائل و فرامین دولتی را برعهده گرفت. در سال ۱۲۴۵ به شیراز بازگشت.
میرزا رحیم بیدل، خوشنویسی هم می کرد و خط را هم زیبا می نوشت. در سال ۱۲۵۸ قمری، هنگام بازگشت از حج بیمار شد و در قم درگذشت و در همانجا مدفون شد. چند بیت از اشعار بیدل:

نقل قول ها

محمدرحیم بیدل شیرازی (؟-۱۸۳۰) شاعر فارسی ایرانی.
• «مشو مغرور ای غافل به این یکروزهٔ دنیا/ که این دولت نمی ماند برای هیچ کس برپا.»


کلمات دیگر: