برنامه نویسی

برنامه نویسی کامپیوتر (به انگلیسی: Computer Programming) (یا به اختصار برنامه نویسی) به طور کلی به فرایند نوشتن و توسعه نرم افزار کامپیوتر گفته می شود. به بیان جزئی تر برنامه نویسی رایانه به معنای فرایند تبدیل و سوق دادن فرمول حل یک مسئله یا الگوریتم محاسباتی، به یک برنامه قابل اجرا (نرم افزار) می باشد.
قابلیت اطمینان: این که چقدر نتایج یک برنامه درست باشند، به صحت طراحی الگوریتم و به حداقل رساندن اشتباهات برنامه نویسی مربوط می شود. اشتباهات برنامه نویسی شامل اشکالاتی مثل اشکال در مدیریت منابع (مثل سرریز شدن بافر یا وضعیت رقابتی) و اشکالات منطقی (مثل تقسیم بر صفر یا خطاهای off-by-one).
پایایی: این که یک برنامه چگونه اشکالاتی (نه باگ ها) را که ممکن است پیش بیایند، پیش بینی کرده است. این شامل حالتهایی مانند دریافت اطلاعات نادرست، نامناسب یا غلط می شود؛ همچنین کمبود منابعی مانند حافظه، سرویس های سیستم عامل یا اتصال به شبکه و سایر اشکالات مانند خطای کاربر یا اشکالات قطع برق نیز در این دسته قرار می گیرند.
کاربرد پذیری: ارگونومی یک برنامه: آسانی استفاده از برنامه برای شخصی که می خواهد از آن برای کار در نظر گرفته شده استفاده کند یا گاهی برای کارهای پیش بینی نشده آن را به کار برد. این مورد می تواند به تنهایی و علی رغم تمام موارد دیگر باعث موفقیت یا شکست شود. طیف وسیعی از عناصر متنی، تصویری و گاهی سخت افزاری وجود دارند که می توانند باعث ارتقای وضوح، درک، پیوستگی، کامل بودن واسط کاربری برنامه شوند.
قابلیت انتقال: طیف سخت افزارها و سیستم عاملهایی که کد منبع برنامه را بتوان روی آن ها با مترجم یا مفسر اجرا کرد. این قابلیت بستگی به تفاوت در تسهیلاتی دارد که سیستم های مختلف از نظر منابع سخت افزاری و سیستم عامل ها برای برنامه نویسی ارائه می کنند. همچنین رفتار پیش بینی شده سخت افزارها و سیستم های عامل، و در دسترس بودن مترجم ها (و منابع کتابخانه ای) اختصاصی در آن سیستم ها برای کد منبع موجود نیز مهم است.
نگهداشت پذیری: این که سازندگان و ارتقا دهندگان فعلی برنامه یا افراد دیگری در آینده بتوانند به راحتی ارتقاها یا تغییراتی در برنامه انجام دهند تا خطاها و حفره های امنیتی را رفع کنند یا بتوانند آن را برای محیط جدیدی تطبیق دهند. در این مورد تلاش مناسب اولیه در ایجاد برنامه است که نقش عمده ای بازی می کند. این خاصیت ممکن است تأثیر خیلی زیادی روی کاربر نهایی برنامه نداشته باشد ولی در بلند مدت برای سرنوشت یک برنامه خیلی مهم است.
کارایی / عملکرد :اندازه گیری منابع سیستمی مورد نیاز برای یک برنامه (زمان پردازنده، فضای حافظه، وسایل کند مثل دیسکها، پهنای باند شبکه و موارد دیگری مثل تعامل با کاربر): هر چقدر کمتر، بهتر. این خاصیت همچنین شامل مدیریت صحیح منابع مانند پاک کردن فایلهای موقت و از بین بردن نشتی های حافظه نیز می شود.
معنای برنامه نویسی رایانه در فرهنگ عامه می تواند به تمامی فرایند توسعه نرم افزار (به انگلیسی: Software Development) اطلاق گردد که شامل فعالیت های مختلفی همچون بررسی، توسعه، درک، طراحی الگوریتم؛ پیاده سازی، تست، اشکال زدایی و نگهداری نرم افزار های کامپیوتری نیز می شود. همچنین برنامه نویس به شخصی اطلاق می گردد که عمل برنامه نویسی و توسعه نرم افزار را انجام می دهد.
برنامه نویسی مستلزم فعالیت هایی همچون تحلیل و درک مسئله است و عموماً حل چنین مسایلی منجر به ایجاد یک الگوریتم می شود، بازبینی نیازمندی های الگوریتم که شامل صحت و میزان منابع مصرفی است، پیاده سازی (که معمولاً به عنوان کدینگ از آن یاد می شود) این الگوریتم در یک زبان برنامه نویسی مقصد، تست کردن، اشکال زدایی، نگهداری کد منبع، پیاده سازی سیستم ساخت(build system) و مدیریت مصنوعات مشتق شده مانند کد ترجمه شده به زبان ماشین برنامه های کامپیوتری. الگوریتم اغلب تنها به شکل قابل تجزیه و تحلیل برای انسان و قابل استدلال با منطق نمایش داده می شود. کد منبع به یک یا چند زبان برنامه نویسی، مانند ویژوال بیسیک، جاوااسکریپت، اسمال تاک، پایتون، جاوا، سی شارپ، سی پلاس پلاس و سی نوشته شده است.
موضوع دستگاه هایی که به دنباله ای از دستورالعمل های از قبل تعریف شده عمل می کند برمی گردد به Greek Mythology.

برنامه نویسی (programming)
فن تولید برنامه هایِ رایانه ای. برنامه نویسی با دانستن یک یا چند زبان برنامه نویسیمانند بیسیک، سی، پاسکال یا زبان اسمبلی آغاز می شود. در برنامه نویسی عوامل دیگری از قبیل تبحر در تئوری الگوریتم ها، طرح رابط کاربر و مشخصات دستگاه های سخت افزاری، نقش دارند. رایانه ها دستگاه های کاملاً منطقی هستند و برنامه نویسی مستلزم یک روش منطقی در طرح، نوشتن (کدبندی)، آزمون و اشکال زدایی از یک برنامه است. زبان های سطح پایین مانند اسمبلی نیز مستلزم آشنایی با قابلیت های یک ریزپردازنده و دستورالعمل های اساسی به کار رفته در ساخت آن می باشد. در روش مدولار (بسیاری از برنامه نویسان طرفدار آن هستند)، یک پروژه به واحدهای کوچک تر و قابل اجراتر تقسیم می شود. این واحدهای کوچک، واحدهای مستقل و ساده تری هستند که برای طراحی، نوشتن، آزمون و اشکال زدایی به کار می روند و سپس به یک برنامه بزرگ تر تبدیل می شوند.

برنامه نویسی، فرایند سوق دادن ساختار اصلی یک مسئله محاسباتی به برنامه ای قابل اجرا است.
• «هر احمقی توانایی نوشتن کدی که رایانه بفهمد را دارد. یک برنامه نویس خوب کدی می نویسد که انسان ها هم بتوانند آن را بخوانند.»مارتین فاولر• «برنامه نویسی مانند سکس است. یک اشتباه کنید و مجبورید تا پایان عمر آن را پشتیبانی کنید.»مایکل سینز• «نوشتن ۹۰ درصد کد برنامه ۹۰ درصد زمان را می گیرد. نوشتن ۱۰ درصد باقیمانده نیز ۹۰ درصد زمان را می گیرد.»ان.جی. روبنکینگ• «یک کد خوب نیاز به مستندسازی ندارد. هنگامی که برای کد، کامنت اضافه می کنید از خود بپرسید که چطور می توان کد را بهینه کرد که نیازی به این کامنت نباشد.»استیو مک کانل• «برنامه نویسی مانند گلف است. شما براساس رفتن توپ در سوراخ امتیاز نمی گیرید و مهم تعداد ضربه ها است.»هارلن میلز• «در هنگام اشکال زدایی تازه کاران کد اصلاحی به برنامه اضافه می کنند و حرفه ای ها کد معیوب را حذف می کنند.»ریچارد پتیس• «برنامه نویسی: زمانی که ایده ها به واقعیت می پیوندند.»مچک کچمارک• «یک باگ مستندسازی شده یک باگ نیست بلکه یکی از ویژگی های برنامه است.»جیمز پی. مکلنان• «بیشتر برنامه نویسان خوب برنامه نویسی می کنند نه به این علت که انتظار دارند دستمزد بگیرند یا از سوی عموم تحسین شوند، بلکه چون برنامه نویسی برایشان سرگرم کننده است.»لینوس تروالدز