خیره شدن
فارسی به انگلیسی
to be dazzled (as the eye), to act impudently, to stare
contemplate, fix, regard
فارسی به عربی
تحدیق
مترادف و متضاد
خیره شدن، شگفت داشتن
خیره شدن، خیره نگاه کردن، زل زل نگاه کردن، چشم دوختن، بادقت نگاه کردن
خیره شدن، خیره نگاه کردن، سیخ ایستادن، رک نگاه کردن
خیره شدن
خیره شدن، مبهوت شدن
خیره شدن
خیره شدن
خیره شدن
خیره شدن
فرهنگ فارسی
متعجب شدن بشگفت در آمدن
لغت نامه دهخدا
خیره شدن. [ رَ / رِ ش ُ دَ ] ( مص مرکب ) متعجب شدن. بشگفت درآمدن. مات شدن از فرط تعجب. حیران شدن از نهایت شگفتی. متحیر شدن. مدهوش شدن :
تا پدید آمدت امسال خط غالیه بوی
زاهری خیره شد و غالیه و عنبرخوار.
که روز سپیدش همی تیره شد.
گوید اینصورت و این طلعت شاهانه نگر.
گر بگیرد دل هشیار تو ازگیتی پند.
وز عمر جهان بهره خود کرده فراموش.
در ایشان خیره شد هر کس که می تاخت
که خسرو را ز شیرین بازنشناخت.
کاهنان خیره شوند اندر فنم.
سر وقت صافی بر او تیره شد.
رویی که صبح خیره شود در صباحتش.
- خیره شدن بصر ؛ خیره شدن چشم. کاستی گرفتن قدرت دید چشم. کنایه از دقیق شدن و توجه عمیق بچیزی کردن :
به آفتاب نماند مگر بیک معنی
که در تأمل او خیره میشود ابصار.
که در تأمل او خیره میشودبصرم.
چنین بود تا آسمان تیره گشت
همی چشم جنگاوران خیره گشت.
خیره شد از عجائب الوان که بنگرید.
تا پدید آمدت امسال خط غالیه بوی
زاهری خیره شد و غالیه و عنبرخوار.
عماره مروزی.
چو ارجاسب دید آن چنان خیره شدکه روز سپیدش همی تیره شد.
فردوسی.
هرکه از دور بدو درنگرد خیره شودگوید اینصورت و این طلعت شاهانه نگر.
فرخی.
خاطرت رنگ نگیرد نه سرت خیره شودگر بگیرد دل هشیار تو ازگیتی پند.
ناصرخسرو.
ای خفته همه عمر و شده خیره و مدهوش وز عمر جهان بهره خود کرده فراموش.
ناصرخسرو.
و مسترشد از سرای خلافت بیرون آمد... و عید اضحی نماز کرد و خطبه کرد و جهان را چشم و دل خیره شد از فّر نبوت و شکوه و هیبت او. ( مجمل التواریخ و القصص ). افسون بخواند تا در باز شد... و مردمان خیره شدند که آن عادت نبود. ( مجمل التواریخ والقصص ).در ایشان خیره شد هر کس که می تاخت
که خسرو را ز شیرین بازنشناخت.
نظامی.
در میان فتنه و شور افکنم کاهنان خیره شوند اندر فنم.
مولوی.
حقایق شناسی بر این خیره شدسر وقت صافی بر او تیره شد.
سعدی.
باران چون ستاره ام از دیده ها بریخت رویی که صبح خیره شود در صباحتش.
سعدی.
|| تاریک شدن. تیره شدن. || گستاخ شدن. دلیر و رند شدن. بی شرم شدن. متمرد شدن. خودسر شدن. || بدخواه شدن.- خیره شدن بصر ؛ خیره شدن چشم. کاستی گرفتن قدرت دید چشم. کنایه از دقیق شدن و توجه عمیق بچیزی کردن :
به آفتاب نماند مگر بیک معنی
که در تأمل او خیره میشود ابصار.
سعدی.
نشان پیکر خوبت نمی توانم دادکه در تأمل او خیره میشودبصرم.
سعدی ( خواتیم ).
- خیره شدن چشم ؛ دقیق شدن بچیزی بحدی که قدرت دید خود را از دست دهد و متحیر و پریشان شود یا بر اثر تاریکی موضع چشم قدرت دید خود را از دست دهد و پریشان دید شود. تمرکز نیروی دید روی چیزی همراه تحیر : چنین بود تا آسمان تیره گشت
همی چشم جنگاوران خیره گشت.
فردوسی.
روزی شدم برز بنظاره دو چشم من خیره شد از عجائب الوان که بنگرید.
بشار مرغزی.
خیره شدن . [ رَ / رِ ش ُ دَ ] (مص مرکب ) متعجب شدن . بشگفت درآمدن . مات شدن از فرط تعجب . حیران شدن از نهایت شگفتی . متحیر شدن . مدهوش شدن :
تا پدید آمدت امسال خط غالیه بوی
زاهری خیره شد و غالیه و عنبرخوار.
چو ارجاسب دید آن چنان خیره شد
که روز سپیدش همی تیره شد.
هرکه از دور بدو درنگرد خیره شود
گوید اینصورت و این طلعت شاهانه نگر.
خاطرت رنگ نگیرد نه سرت خیره شود
گر بگیرد دل هشیار تو ازگیتی پند.
ای خفته همه عمر و شده خیره و مدهوش
وز عمر جهان بهره ٔ خود کرده فراموش .
و مسترشد از سرای خلافت بیرون آمد... و عید اضحی نماز کرد و خطبه کرد و جهان را چشم و دل خیره شد از فّر نبوت و شکوه و هیبت او. (مجمل التواریخ و القصص ). افسون بخواند تا در باز شد... و مردمان خیره شدند که آن عادت نبود. (مجمل التواریخ والقصص ).
در ایشان خیره شد هر کس که می تاخت
که خسرو را ز شیرین بازنشناخت .
در میان فتنه و شور افکنم
کاهنان خیره شوند اندر فنم .
حقایق شناسی بر این خیره شد
سر وقت صافی بر او تیره شد.
باران چون ستاره ام از دیده ها بریخت
رویی که صبح خیره شود در صباحتش .
|| تاریک شدن . تیره شدن . || گستاخ شدن . دلیر و رند شدن . بی شرم شدن . متمرد شدن . خودسر شدن . || بدخواه شدن .
- خیره شدن بصر ؛ خیره شدن چشم . کاستی گرفتن قدرت دید چشم . کنایه از دقیق شدن و توجه عمیق بچیزی کردن :
به آفتاب نماند مگر بیک معنی
که در تأمل او خیره میشود ابصار.
نشان پیکر خوبت نمی توانم داد
که در تأمل او خیره میشودبصرم .
- خیره شدن چشم ؛ دقیق شدن بچیزی بحدی که قدرت دید خود را از دست دهد و متحیر و پریشان شود یا بر اثر تاریکی موضع چشم قدرت دید خود را از دست دهد و پریشان دید شود. تمرکز نیروی دید روی چیزی همراه تحیر :
چنین بود تا آسمان تیره گشت
همی چشم جنگاوران خیره گشت .
روزی شدم برز بنظاره دو چشم من
خیره شد از عجائب الوان که بنگرید.
از بر و ساعداو چشم همی خیره شود
چشم بد دور کناد ایزد از آن بازو و بر.
و چندانی جواهر بر دیوار شهرستان زرین بکار بردند که چشم از دیدار و شعاع آن خیره میشد. (مجمل التواریخ والقصص ). و هرون را خبر داد تا بنظاره آمد بمیدان و چشمش خیره شد از آن حال . (مجمل التواریخ والقصص ). و چون روز عالم افروز تیره گردد چشم آفتاب از ظلام خیره شود. (سندبادنامه ).
یکی گنج پوشیده دادش نشان
کزو خیره شد چشم گوهرکشان .
- || برق زدن چشم . (زمخشری ).
- خیره شدن چشم از گرمایا سرما ؛ نابینا شدن آن از شدت گرما یا سرما.
- خیره شدن و خیره گشتن دیده ؛ خیره شدن چشم . خیره شدن بصر. بر اثر دقت در چیزی یا اثر تیرگی مکان چشم پریشان شود و قدرت تشخیص خود را از دست دهد. کنایه از دقیق شدن و توجه عمیق بچیزی کردن :
بپوشید و روی زمین تیره گشت
همان دیده از تیرگی خیره گشت .
- || متحیر شدن :
ز رنگ و بوی همی خیره گشت دیده و مغز
ز بس طویله ٔ یاقوت و بیضه ٔ عنبر.
- خیره شدن دندان ؛ کند شدن دندان . خرس . (یادداشت مؤلف ).
تا پدید آمدت امسال خط غالیه بوی
زاهری خیره شد و غالیه و عنبرخوار.
عماره ٔ مروزی .
چو ارجاسب دید آن چنان خیره شد
که روز سپیدش همی تیره شد.
فردوسی .
هرکه از دور بدو درنگرد خیره شود
گوید اینصورت و این طلعت شاهانه نگر.
فرخی .
خاطرت رنگ نگیرد نه سرت خیره شود
گر بگیرد دل هشیار تو ازگیتی پند.
ناصرخسرو.
ای خفته همه عمر و شده خیره و مدهوش
وز عمر جهان بهره ٔ خود کرده فراموش .
ناصرخسرو.
و مسترشد از سرای خلافت بیرون آمد... و عید اضحی نماز کرد و خطبه کرد و جهان را چشم و دل خیره شد از فّر نبوت و شکوه و هیبت او. (مجمل التواریخ و القصص ). افسون بخواند تا در باز شد... و مردمان خیره شدند که آن عادت نبود. (مجمل التواریخ والقصص ).
در ایشان خیره شد هر کس که می تاخت
که خسرو را ز شیرین بازنشناخت .
نظامی .
در میان فتنه و شور افکنم
کاهنان خیره شوند اندر فنم .
مولوی .
حقایق شناسی بر این خیره شد
سر وقت صافی بر او تیره شد.
سعدی .
باران چون ستاره ام از دیده ها بریخت
رویی که صبح خیره شود در صباحتش .
سعدی .
|| تاریک شدن . تیره شدن . || گستاخ شدن . دلیر و رند شدن . بی شرم شدن . متمرد شدن . خودسر شدن . || بدخواه شدن .
- خیره شدن بصر ؛ خیره شدن چشم . کاستی گرفتن قدرت دید چشم . کنایه از دقیق شدن و توجه عمیق بچیزی کردن :
به آفتاب نماند مگر بیک معنی
که در تأمل او خیره میشود ابصار.
سعدی .
نشان پیکر خوبت نمی توانم داد
که در تأمل او خیره میشودبصرم .
سعدی (خواتیم ).
- خیره شدن چشم ؛ دقیق شدن بچیزی بحدی که قدرت دید خود را از دست دهد و متحیر و پریشان شود یا بر اثر تاریکی موضع چشم قدرت دید خود را از دست دهد و پریشان دید شود. تمرکز نیروی دید روی چیزی همراه تحیر :
چنین بود تا آسمان تیره گشت
همی چشم جنگاوران خیره گشت .
فردوسی .
روزی شدم برز بنظاره دو چشم من
خیره شد از عجائب الوان که بنگرید.
بشار مرغزی .
از بر و ساعداو چشم همی خیره شود
چشم بد دور کناد ایزد از آن بازو و بر.
فرخی .
و چندانی جواهر بر دیوار شهرستان زرین بکار بردند که چشم از دیدار و شعاع آن خیره میشد. (مجمل التواریخ والقصص ). و هرون را خبر داد تا بنظاره آمد بمیدان و چشمش خیره شد از آن حال . (مجمل التواریخ والقصص ). و چون روز عالم افروز تیره گردد چشم آفتاب از ظلام خیره شود. (سندبادنامه ).
یکی گنج پوشیده دادش نشان
کزو خیره شد چشم گوهرکشان .
نظامی .
- || برق زدن چشم . (زمخشری ).
- خیره شدن چشم از گرمایا سرما ؛ نابینا شدن آن از شدت گرما یا سرما.
- خیره شدن و خیره گشتن دیده ؛ خیره شدن چشم . خیره شدن بصر. بر اثر دقت در چیزی یا اثر تیرگی مکان چشم پریشان شود و قدرت تشخیص خود را از دست دهد. کنایه از دقیق شدن و توجه عمیق بچیزی کردن :
بپوشید و روی زمین تیره گشت
همان دیده از تیرگی خیره گشت .
فردوسی .
- || متحیر شدن :
ز رنگ و بوی همی خیره گشت دیده و مغز
ز بس طویله ٔ یاقوت و بیضه ٔ عنبر.
عنصری .
- خیره شدن دندان ؛ کند شدن دندان . خرس . (یادداشت مؤلف ).
واژه نامه بختیاریکا
پیله آویدِن؛ مه بُردن؛ زُت زِیدِن
پیشنهاد کاربران
بهت
به یک چیزی نگاه کردن. غرق درچیزی شدن
چشم دوختن
دقت روی چیزی
نگاه کردن به چیزی با دقت
با دقت نگاه کردن ، زل زدن ، دقت داشتن روی چیزی ، غرق در نگاه چیزی
زل زدن
بادقت نگاه کردن ، زل زدن
کلمات دیگر: