شهرام ناظری

شهرام ناظری (زادهٔ ۲۹ بهمن ۱۳۲۸ در کرمانشاه) خواننده، موسیقی دان و آهنگ ساز موسیقی اصیل ایرانی است.شهرام ناظری در بیشتر آثار خود از شعرهای مولانا بهره برده است و طی ۳۰ سال فعالیتِ هنری، توانسته سبک جدیدی از موسیقی را که آمیخته به ادبیات حماسی و عرفانی ایران است به وجود آورَد. ناظری، علاوه بر بهره گیری از شعرهای مولوی در زمینهٔ استفاده و استوارسازی شعر معاصر پارسی بر روی موسیقی سنتی ایرانی نیز پیشرو بوده است. علاوه بر این ها شهرام ناظری از اولین کسانی ست که با استفاده از موسیقی مقامی، اشعار شاهنامهٔ فردوسی را اجرا کرده است. وی تاکنون بیش از ۴۰ آلبوم موسیقی منتشر کرده است.کنسرت شاهنامه خوانی استاد شهرام ناظری در کشور مراکش
گل صدبرگآتشی در نیستانحیرانی
شهرام ناظری از آغاز دهه پنجاه در سطحِ کشوریِ ایران به عنوان یک هنرمند شناخته شد و نخستین آلبوم هایش به صورتِ آلبوم های مشترک با محمدرضا شجریان با محتوای میهنی و مضامینی نظیر آزادی خواهی در اواخر دهه پنجاه توسط کانون چاووش منتشر شد و از آثار کانون چاووش، تصنیف های «ایران ای سرای امید» ساختهٔ محمدرضا لطفی بر روی شعری از ه.ا.سایه که توسط هم شجریان و هم ناظری خوانده شد، و «آزادی» باصدای ناظری و «همراه شو عزیز» باصدای شجریان، به شهرت بالا در سطح کشوری و سراسری رسیدند. هنرمندانی که در کانون چاووش گردِ هم آمده بودند مانند شجریان، ناظری، کامکارها، صدیق تعریف، محمدرضا لطفی، حسین علیزاده و دیگران، به برجسته ترین چهره های موسیقی ایرانی در نیمهٔ دوم قرن تبدیل شدند. پس از پایان کار کانون چاووش، ناظری در دهه شصت به خواندن قطعات بسیار با شعر مولانا جلال الدین بلخی پرداخت و نخستین خواننده ای شد که به طور ویژه به شعر مولوی توجه کرده است و از آن میان، آلبوم «گل صدبرگ» به شهرت و محبوبیتِ بالا رسید. در آغاز دهه هفتاد، هم کاری شهرام ناظری با پسرعمویش کیخسرو پورناظری منجر به خلق آثار بسیار با ساز تنبور شد و این سازِ موسیقیِ سنتیِ ایرانی که تا پیش از آن در میان ایرانیان ناشناخته مانده بود، شناخته گردید. از آثار حاصل این دوره، تصنیف «مهتاب رو» شهرت خاصی یافت.
از معروف ترین تصنیف های شهرام ناظری می توان به تصنیف های «اندک اندک» با شعر مولانا در آلبوم «گل صدبرگ»، تصنیف «آتشی در نیستان» با شعر مجذوب تبریزی در آلبومی به همین نام، «کاروان شهید» با آهنگ محمدرضا لطفی و «شیدا شدم» با شعر خودش، تصنیف «مهتاب رو» در آلبومی به همین نام، و تصنیف های میهنی و ایران دوستانه اش (مانند سرود «ایران جوان» یا آثار کانون چاووش) اشاره کرد. هم چنین، آثاری که ناظری به زبان مادری اش، زبان کُردی کرمانشاهانی (گویشی خاص از زبان کُردیِ جنوبی)، اجرا کرده، مشهورند. شهرام ناظری به زبان های فارسی معیار و فارسی کرمانشاهانی (گویشی خاص از فارسی) و کُردی کرمانشاهانی تسلط دارد و قدرت سخن گفتن و آواز خواندن به این ها در او محرز است. از معروف ترین آثار کردیِ کرمانشاهانیِ ناظری می توان به تصنیف های قدیمیِ «کابوکی»، «شیرین شیرین» و «واران وارانه» اشاره کرد که او بازخوانی کرده است.

شهرام ناظری (۱۳۲۸ / ۱۹۵۰م)، خواننده، موسیقی دان، آهنگ ساز و استاد موسیقی ایرانی.
• «متأسفانه نسل جدید وقیح است، این نسل سرقت می کند و به دزدی از فکر دیگران مشغول است. من این موضوع را به وضوح دیده ام، هر فردی چهار جلسه ردیف موسیقی یادگرفته است و احساس می کند صدایی دارد، طوری خود را در جامعه معرفی می کند که گویی از علی اکبر شهنازی بالاتر و برتر است… این روند برای هنر خوب نیست چرا که استمرار همین فضاست که به هنر آسیب می رساند.»• «این روزها جوانانی را می بینیم که کاملاً در خدمتِ تقلید هستند و البتّه گناهی هم ندارند، چون چیزی را به آنها یاد ندادند که بخواهیم از آنها توقع داشته باشیم..»• «من متعلق به منطقه ای هستم در جوار بیستون و دالاهو. جایی که موسیقی و ساز به چشم یک پدیده آسمانی و آئینی نگریسته می شود به همین دلیل برای دست زدن به ساز، وضو می گیرند و آن را پاکیزه نگه می دارند.»• «اعتقاد دارم که هر کسی باید به موسیقی اصیل خود که سرچشمه های هنری دارد با فرهنگ و دیدگاه خود نگاه کند تا قدرت پرواز داشته باشد.»• «هنرمند واقعی کسی است که برای مردم کار می کند اما با مطالعه در اجتماع و فرهنگ از آن ها، نفسی تازه و حرکتی رو به رشد را می گیرد و به راه خود ادامه می دهد.»• «تمام تلاش خود را می کنیم که موسیقی سنتی را حفظ کنیم. شما از پشت پرده موسیقی خبر ندارید بارها پیشنهاد شده که بیا و این ۱۰۰ میلیون را بگیر و آثاری از دلکش و پوران را بخوان من هم می گویم اگر ۱۰۰ میلیارد هم که بدهید نمی خوانم، راه من و هدف امثال من مشخص است، وظیفهٔ هنرمند خلق اثر است نه تکرار و بازخوانی آثار هنرمندان دیگر .»• «برایمان تازگی ندارد که کنسرت دهیم، عده ای بریزند، سازها را بشکنند، ما را ببرند و یا همان جا کتکمان بزنند و ما برگردیم.» -> لت و پار
• «خلق یک قطعه، تنها به تکنیک و آهنگساز و… وابسته نیست، بلکه عشق هم می خواهد که این صدا را تراوش دهد. اگر شما صدایی را دوست ندارید به معنای آن است که در آن صدا همه چیز هست اما عشق نیست.»• «احساسم بر این است که هنوز یک بی فرهنگی نسبتاً مطلق حاکم است، اما روح تمدن بیداری که در ذره ذرهٔ وجود هر ایرانی و «ژن» آنها وجود دارد گاهی حضور خود را در صحنه ها به گونه ای نشان می دهد که همه را متعجب می کند.»۹ دسامبر ۲۰۰۳/ ۱۸ آذر ۱۳۸۲؛ در گفتگو با ایسنا (بخش یکم بخش دوم)• «به کاربردن لفظ شوالیه برای هنرمند ایرانی یعنی توهین به کشوری که در آن حافظ، فردوسی، مولانا، خیام و سعدی هست، یعنی توهین به خیلی از ارزش های دیگر... آیا این ناشی از یک نوع حقارت ملی نیست که در وصف یک موسیقی دان، همکاران شما بنویسند شوالیه آواز ایران؟ وقتی می نویسیم شهرام ناظری، همین نام برای توصیف همه چیز کافی است.» -> حسین علیزاده