علی اکبر شیدا

علی اکبر شیدا (زادهٔ ۱۲۵۹ قمری ،۱۲۲۲ خورشیدی در شیراز - درگذشتهٔ ۱۳۲۴ قمری، ۱۲۸۵ خورشیدی در تهران)، موسیقی دان، شاعر، ترانه سرا و خوشنویس ایرانی معاصر بود.
تخلصش در شعر و ترانه شیدا نیز به خاطر پیوستگی با حلقه درویشان، لقب مسرور علی را برای خود انتخاب کرد و با وجود حمایت والی شیراز، آنجا را ترک گفت و در خدمت صفا علیشاه ظهیرالدوله در خانقاه صفی علیشاه تهران شد و تن به درویشی (نعمت اللهی صفی علیشاهی) و فقر عارفانه داد. علی اکبر شیدا، صاحب مشهورترین آثار موسیقی ایرانی در یکصد سال گذشته است. تصنیف ها، اشعار و آهنگ های عاشقانه او بخش مؤثری از خاطرات نسل های ایرانی از دهه ۱۳۲۰ به بعد است که در رادیو ایران بنا گذاشته شد. این اثرگذاری عمیق هنوز پس از ۶۰ سال و با وجود سانسور گسترده آثار ساخته شده براساس تصنیف های شیدا که توسط خوانندگان زن خوانده شده همچنان پابرجاست.
با وجود اهمیت و شهرت شیدا به جز چند نقل قول از عارف و روح الله خالقی که در همه منابع تکرار می شوند، هنوز هیچ مطالعه مستقلی دربارهٔ شیدا انجام نگرفته است. او هم، اشتهار به شیرازی داشت و هم اصفهانی و در تهران و در سلک دراویش نعمت اللهی از دنیا رفت. پیوندش با انجمن اخوت و تصنیفی که با نام میلاد نبی در مجالس انجمن خوانده می شد و به شیدا منسوب است تنها رد پایی است که از حضورش در عرصه های همگانی در . دست است. اگر چه تأثیر تصنیف هایش بر عارف قزوینی باعث شده تا نشانه های سبک او را در تصنیف های عارف و دیگر تصانیفی که در دوره مشروطیت سروده شده است به عیان ببینیم.
علی اکبر، پسر مرشدعلی، در سال ۱۲۵۹ قمری برابر با ۱۸۴۴ (میلادی) در یکی از پر حادثه ترین دوران پادشاهی محمد شاه قاجار در شیراز به دنیا آمد. یک ساله بود که غائله سید علی محمد باب در شیراز بالا گرفت. پنج ساله بود که محمد شاه درگذشت و ناصرالدین شاه تاجگذاری کرد. نه ساله بود که امیر کبیر به قتل رسید. پنجاه و چهار ساله بود که ناصرالدین شاه به قتل رسید و مظفرالدین شاه به تخت نشست (۱۳۱۳). هنگامی که شورش های منجر به جنبش مشروطیت بالا گرفت شصت و چهار ساله بود و در سال ۱۳۲۴ در ۶۵ سالگی و در همان سالی که فرمان مشروطیت امضا شد، درگذشت.

میرزا علی اکبر شیدای شیرازی با لقب مسرور علی و شهرت-تخلُّص شیدا (۱۸۴۴، شیراز - ۱۹۰۶، تهران) مقام دار درباری قاجار، صوفی نعمت اللهی، موسیقی دان، ترانه سرا و شاعر ایرانی بود که به خوش نویسی و نوازندگی نیز پرداخت.
• «علی اکبر شیدا موسیقی دان و شاعر و تصنیف ساز ایرانی که تصانیف او مقبول عامّه بود و عارف او را بر خود مقدَّم می دانست و از او به نیکی یاد کرده است. شیدا مردی درویش و وارسته بود، مختصر سه تاز می زد و خطِّ نستعلیق را هم خوش می نوشت. آهنگ ها و اشعارش بسیار مطلوب و دل نشین است، ولی صورتی نازیبا و قلبی پر از مهر وفا - که همواره به کمند عشق زیبارویان گرفتار بود - داشت. آهنگ های وی با آن که متجاوز ار پنجاه سال از تاریخ آن ها می گذرد، هنوز دارای لطف و جاذبه است.» -> محمد معین