فرخی سیستانی

علی بن جولوغ فَرُّخی سیستانی با کُنیهٔ ابوالحسن (۹۸۰، غزنی - ۱۰۳۷، غزنی) شاعر و کاتب فارسی، نوازنده و موسیقی دان خراسانی در دورهٔ غزنویان بود.
• «آن کو طلبد نام نکو باید کردن// با دیو به روز اندر سیصد ره پیکار»• «آیی و گویی که بوسه خواهی؟ خواهم// کور چه خواهد بجز دو دیده روشن»• «از بن دندان بکند هرکه هست// آنچه بدان اندر ما را رضاست»• «اگر اسکندر با شاه همسفر بودی// ز اسب تازی زود آمدی فرود به خر»• «اندر این ایام از نادره ها نادره است// پسری با پدر خویش موافق به سیر»• «ای دوست به یک سخن ز من بگریزی// خوی تو نبد به هر حدیثی تیزی// بد گشتی از آن که با بدان آمیزی// با دیگ بمنشین که سیه برخیزی»• «ایزد کند رحمت بر آن کس که او// رحمت کند بر مردم ممتحن»• «اینک همی رود که به هر قلعه برکشد// از کشته پشته پشته و از آتش علم علم»• «با دیگ بمنشین که سیه برخیزی// با بدان سر مکن که بد گردی»• «باز هم باز بود ورچه که او بسته بود// صولت بازی از باز فکندن نتوان»• «با وقت بود بسته همه کار و همه چیز// بی وقت بود کار به سر بردن دشوار»• «برتر ز خوی ها خرد است و هنر// مردم بی این دوچیز نیاید به کار»• «بسا سپاه گرانا که در زمانه شدند// ز جنبش قلمی تار و مار و زیر و زبر»• «بسا کسا که به امید آن که به یابد// شکر ز دست بیفکند و بر گرفت شرنگ»• «بس کسا کاندر گهر و اندر هنر دعوی کند// همچو خر در یخ بماند چون گَهِ برهان بود»• «بسیار بخوردند و نبردند گمانی// کز خوردن بسیار شود مردم بیمار»• «بلی آنچه خواهد رسیدن به مردم// دهد دل بدان هر زمانی گواهی»• «به اختیار، کس از یار خویش دور شود؟// به روز وصل کسی آرزو کند هجران؟»• «به زبان و به دل زبردستی// مرد چون بنگری دل است و زبان»• «به فضل و خوی پسندیده جست باید نام// دگر به دادن نان و به بذل کردن زر»• «به نهاد و خوی و صورت به پدر ماند راست// پسر آنست پدر را که بماند به پدر»• «پسر کو چون پدر باشد ستایش را سزا باشد»• «پسر که دانا باشد بر از پدر بخورد// بخاصه از پدر پیش بین دولت یار»• «پی نام و نان اند خلق زمانه// تو مر خلق را مایهٔ نام و نانی»• «تا با تو به صلح گشتم ای مایهٔ جنگ// گردد دل من همی ز بت رویان تنگ// امروز که آفتاب دارم در چنگ// نه شگفت گر از ستارگان دارم ننگ»• «تا کی بود بهانه و تا کی بود عتاب// این عشق نیست جانا جنگ است و کارزار»• «تو کریم و پسران همچو تو باشند کریم// به شجر باز شود نیک و بد هر ثمری»• «تو ندانی که مرا کارد گذشته است از گوشت// تو ندانی که مرا کار رسیده است به جان»• «جهان را به شمشیر هندی گرفت// به شمشیر باید گرفتن جهان»• «چنان چون بگویند اندر مثل ها// که پهلوی هر گل نهادست خاری»• «چو دل دادم آنگه سوی دل گرایم// تن آنجا گراید کجا دل گراید»• «چو روزگار بود، کار چون نگار کند// بروزگار توان کرد کارها چو نگار»• «چون با یاران خشم کنی جان پدر// بر من ریزی تو خشم یاران دگر// دانی که منم زبون تر و عاجزتر// پالان بزنی چو برنیایی با خر»• «چیزی که همی دانی بیهوده چه پرسی// گفتار چه باید که همی بینی کردار»• «خشم شاه آتش تیز است و بداندیش چو موم// موم هرجای که آتش بود افتد بگداز»• «دشمن خواجه به بال و پر مغرور مباد// که هلاک و اجل مورچه اندر پر اوست»• «دل مردم به نکوکار توان برد ز راه// بر نکوکاری هرگز نکند خلق زیان»• «دیدم شمار و بوسه ندیدم همی به چشم// بی می مرا از آنچه ندیدم خمار کرد»• «ز بسیار اندکی را او نموده// دلیل است اندکی او را ز بسیار»• «سخن راست توان دانست از لفظ دروغ//باد نوروزی پیدا بود از باد خزان»• «سخن شناسان بر جود او شدند یقین// کجا یقین بود آنجا به کار نیست گمان»• «سه بوسه مرا از تو وظیفه است ولیکن// آگاه نئی کز پس هربوسه کناری است»• «شرف و قیمت و قدر تو به فضل و هنر است// نه به دیدار و به دینار و به سود و به زیان»• «شیر هم شیر بود گر چه به زنجیر بود// نبرد بند و قلاده شرف شیر ژیان»• «صدبار ز من شنیده بودی کم و بیش// کایزد همه را هرچه کنند آرد پیش»• «طعن دگر بدو نتواند زدن عدو// جز آنکه ژاژ خواید و گوید که نیست پیر// ابلیس پیر بود بیندیش تا چه کرد// بگزید بر بهشت خدا آتش سعیر»• «قدر گهر جز گهرفروش نداند// اهل ادب را ادیب داند مقدار»• «کار سره و نیکو به درنگ برآید// هرگز به نکویی نرسد مرد سبک سار»• «کار گیتی همه بر فال نهاده است خدای// خاصه فالی که زند چاکر و چون من چاکر»• «کس را به جهان چون پسر تو پسری نیست// آهوبچه کی باشد چون بچه ضیغم»• «کس نیاید به هیچ روی و نیافت// نیک نامی به زرق و حیله و فن»• «کسی که لاله پرستد به روزگار بهار// ز شغل خویش بماند به روزگار خزان»• «کسی که نام بزرگی طلب کند نه شگفت// که کوه زر به بر چشم او نماید کاه»• «کند جای چون سوزن اندر حریر// سنان تو در غیبه کرگدن»• «گرچه بسیار بماند به نیام اندر، تیغ// نشود کند و نگردد هنر تیغ نهان»• «گر سخن گوید، آب سخن ما برود// بشود نور ستاره چو برآید مهتاب»• «گریزنده گشتست بخل از کف اش// کف اش قل اعوذ است و بخل اهرمن»• «گفت گَهِ فردا دهمت من سه بوس// فرخی، امید به از پیش خورد»• «گفتم چگونه بگذرد از درقه روز جنگ// گفتا چنان کجا سر سوزن ز پرنیان»• «گفتم ز بهر بوسه جهانی دگر مخواه// گفتا بهشت را نتوان یافت رایگان»• «گویند که معشوق تو زشت است و سیاه// گر زشت و سیاه است مرا نیست گناه// من عاشقم و دلم بدو گشته تباه// عاشق نبود زعیب معشوق آگاه»• «مخالفان را یک روز روزگار مده// که اژدها شود ار روزگار یابد مار»• «مرد بخرد هرچه بخواهد به کف آرد// چیزی ندهد به ز خرد ایزد دادار»• «مرد را اول بزرگی نفس باید پس نسب// هست اندر ذات او این هردو معنی آشکار»• «مردمان را خرد و رای بدان داد خدای// تا بدانند بد از نیک و سرود از قرآن»• «مردم یافه سخن را نتوان بست دهان»• «ملوک را قلم و تیغ برترین سهم است// بترسد از قلم و تیغ شیر شرزه نر»• «ملوک را گَه و بی گاه پیش دشمن خویش// قلم به منزله لشکری بود بی مر»• «میر همچون پدر آمد به سرشت و به نهاد// تخم چون نیک بود نیک پدید آید بر»• «نبود چاره حسودان دغا را ز حسد// حسد آنست که هرگز نپذیرد درمان»• «نه مرا خوش بنوازی نه مرا بوسه دهی// این سخن دارد جانا به دگر کوی دری»• «یاری بودی سخت به آیین و به سنگ// همسایه تو بهانه جوی و دلتنگ// این خو تو از او گرفته ای ای سرهنگ// انگور ز انگور همی گیرد رنگ»• «وای آن، کو به دام عشق آویخت// خنک آن، کو ز دام عشق رهاست// عشق بر من در عنا بگشود// عشق سر تا به سر عذاب و عناست»

wikiquote: فرخی_سیستانی

دانشنامه عمومی

نقل قول ها