کلمه جو
صفحه اصلی

گزارش کویر سفرنامه صفاءالسلطنه نائینی

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] گزارش کویر سفرنامه صفاءالسلطنه نائینی (تحفه الفقراء). "سفرنامه صفاء السلطنه نائینی" یا «سفرنامه ی خراسان» یا «روزنامه ی سفر خراسان» یا «سفرنامه ی خراسان و عراق عجم» و یا «تحفه الفقراء» تالیف میرزا علی خان نائینی صفاءالسلطنه متولد سال 1246ق نائب اول وزارت امور خارجه و متخلص به مشتاقی از سلسله درویشان نعمت اللهی است؛ وی این سفرنامه را به زبان فارسی در یک جلد و در شرح سفر خود که از مشهد به تهران می باشد، نوشته است، در بین این شهرها از مناطق مختلفی؛ چون تربت حیدریه، طبس، یزد، نائین، اردستان، کاشان، قم و بالاخره تهران به سال 1299 - 1300ق گذشته است. در تمام این مناطق که گذر داشته، به ذکر وضع عمومی شهر و روستا و مقابر آن و سابقه تاریخی مناطق و وضع آب و هوایی آن جا پرداخته است.
این سفرنامه اطلاعات سودمندی را توسط صفاءالسلطنه از (راه و رباط) به خواننده می دهد. در کمتر کتابی با این حجم کم می توان مشخصات این همه بنا، رباط، حوض و آب انبار و اطلاعات تاریخی و جغرافیایی در یک جا مشاهده کرد. مولف اسامی بسیاری از رجال را در کتاب خود یاد کرده که به روشنی به معرفی آنان نپرداخته است.
آقای محمد گلبن، محقق این کتاب سعی نموده است که در زمینه شناخت رجال و برخی از نکات مبهم دیگر توضیحاتی را بدهند. همچنین متن اصلی کتاب بدون تصویر است، که ایشان سعی نموده اند از رجال، اماکن و شهرهای مسیر راه نویسنده، تصاویری برکتاب اضافه کنند تا بهره کافی ایجاد گردد.
در ابتدا فهرستی از مطالب کتاب عنوان شده است و در ادامه سال شمار زندگانی مولف محترم با ذکر سال، از ابتدای تولد تا پایان عمر وی به ترتیب نوشته شده است که بعد از آن برخی از آثار چاپی و خطی و قلمی وی که بالغ بر 24 عنوان می باشد، آورده شده است. سپس پیش گفتاری از محقق درباره فواید سفرنامه آورده که بیان می کند، بخش اعظم منابع تاریخ ایران را سیاحتنامه ها و سفرنامه ها به خود اختصاص می دهند و سفرنامه ناصر خسرو را با قدمت هزار ساله از قدیمی ترین سفرنامه ها می شمرد.
در ادامه نسخ سفرنامه ی صفاءالسلطنه آورده شده است که در یکی از این نسخ مقدمه ای را که مولف در16 - 17 سال بعد از تالیف کتاب، بر این نسخه، جهت اهداء به مظفرالدین شاه آماده کرده بود، در این قسمت آمده است. بعد از این مطالب شرح احوال مولف توسط محقق در سال 1363ش بیان می شود و بعد از آن متن سفرنامه آغاز می گردد.


کلمات دیگر: