حمزه اذرک شاری

معروف به حمزة بن عبدالله خارجی ( متوفا به ۲۱۳ق ) ، بزرگ ترین امیر خوارج است. او در سال ۱۸۱ق بر هارون الرشید شورید و بر سیستان و کرمان و خراسان مسلط شد؛ و از سال ۱۸۱ تا ۲۱۳ق، از کابل تا فارس و از خراسان تا دریای عمان را تحت امر داشت. حمزه نسب خود را به پادشاهان کیانی می رسانْد و خود را «امیرالمؤمنین» می خوانْد. ظاهراً از شباهت نام خود با حضرت حمزة بن عبدالمطّلب، عموی حضرت پیامبر ( ص ) ، استفاده کرد و به پرداختن کتابی افسانه گونه دربارۀ حضرت حمزه فرمود که در آن، داستان های پهلوانی ایران و بلکه منطقۀ وسیعی از آسیا ( از جزیرة العرب تا هند و اندونزی ) با شخصیت و زندگی سیدالشهدا حمزة بن عبدالمطّلب درآمیخته است. این کتاب به قصۀ حمزه، قصۀ امیرالمؤمنین حمزه، رموز حمزه، و حمزه نامه نیز معروف است.