اخترزیست شناسی

اخترزیست شناسی یا دگرزیست شناسی (به انگلیسی: Astrobiology) بررسی منشا و خاستگاه، فرگشت، توزیع، و آیندهٔ حیات در جهان: زندگی فرازمینی و نیز حیات بر روی زمین است کهاخترزیست شناسانِ میان رشته با به کارگیری آموخته های فیزیک، شیمی، اخترشناسی، زیست شناسی، زیست شناسی مولکولی، بوم شناسی، سیاره شناسی، جغرافیا، و زمین شناسی، به مطالعهٔ آن می پردازند. این رشته برای اولین بار در ماه مه ۱۹۹۸ توسط سازمان ناسا با ایجاد انیستیتوی آستروبیولوژی در مرکز پژوهشی ایمز (Ames) بنیان گذاری شد.در حقیقت اختر زیست شناسی حوزهٔ تحقیق مشخصی ندارد، می توان گفت آن تلفیقی از چندین حوزهٔ علمی است که کاوش حیات برون زمینی و مطالعه دربارهٔ دیگر سیارات منظومهٔ شمسی و قمرهایشان از منظر زیست شناسی، وضعیت حیاتی فضانوردان در شرایط خارج از زمین و نیز پی بردن به این که حیات روی زمین از کجا منشأ گرفته است از وظایف اخترزیست شناسی است.توجه ویژه به چیستان پیچیدهُ 'بودن' یا 'نبودنِ' گونه ای از زندگی در بیرون از کرهُ خاک و این که اگر پاسخ مثبت باشد چگونگی و چبود راه هائی که می توان به جستجوی آن پرداخت انگیزهُ وجودی پژوهش های اخترزیست شناسی است.
منشأ حیات در زمین چیست؟
چرا تاکنون موجود زنده ای در سایر سیارات یافت نشده است؟
آیا حیات قبلاً در سیارات نابود شده است؟
آیا ما در این جهان تنها هستیم؟ اگر این گونه است، چرا؟
اختر زیست شناسی تنها با تکیه بر دستاوردهای علمی اخیر به طور شایسته ای گام به جلو برداشته است. این دانش به ما اجازه می دهد تا یافته های مربوط به اخترشناسی و زیست شناسی را در کنار هم بتوانیم بررسی کنیم.یک نمونه عالی از دستاوردهای اخترزیست شناسی را می توان در مأموریت های مریخ نوردان دانست که توانستند داده های بسیاری از شرایط محیطی حاکم بر مریخ نظیر ویژگی های جوی، شیمیایی، دما و سایر موارد جمع آوری و به زمین مخابره نمایند.تحقیقات انجام شده بر روی شدت دوست(اکستروموفیل)ها، یعنی موجودات زنده ای که شرایط سخت مثل دمای بالا و پائین و فشارهای غیر متعارف برای حیات را ترجیح می دهند، اطلاعات تکان دهنده ای از میزان تنوع این موجودات به ما داده است. این اطلاعات ما را به فکر فرو می برد که زندگی تقریباً در تمامی مکان های کره زمین در جریان است.ترکیب دو علم اخترشناسی و زیست شناسی منجر به پی بردن به این حقیقت شده است که برخی میکروبها قطعاً می توانند در محیط کره مریخ بقا یابند؛ ولی با این حال هنوز موجود دارای حیاتی روی مریخ یافت نشده است.اخترزیست شناسی همچنین در پی یافت مکان هایی است که حیات را در خود جای داده اند. این دانش سوالات مهمی مطرح می کند:
در آوریل ۲۰۱۵ (فروردین ۱۳۹۴) برای نخستین بار در تاریخ دانش کیهان شناسی، دانشمندان موفق به کشف ترکیبات پیچیده ای از سیانید (که برای شکلی از حیات که ما می شناسیم ضروری است)، در خارج از منظومه شمسی شدند. این تحقیقات که در بخشی از کیهان فیزیک مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونین انجام شده است، مشخص کرد که ترکیباتی از سیانید به دور یک ستاره در فاصله ۴۵۰ سال نوری از زمین در حال چرخش هستند. ترکیبات مذکور که به طور خاص هیدروژن سیانید (HCN)، متیل سیانید (CH3CN) و سیانو استیلن (HC3N) هستند در مدار ستاره ای به نام MWC480 یافت شده اند. این ترکیبات در غلظت و چینشی کشف شده اند که در زمان آغاز حیات در منظومه شمسی در ستاره های دنباله دار اطراف این منظومه وجود داشته اند. ستاره ای که این ترکیبات در اطراف آن کشف شده، یک ستاره جوان (با سن چند میلیون سال) است که در صورت فلکی گاو (به انگلیسی: Taurus) قرار دارد. پیش از این نیز ترکیبات پایه ای از سیانید در دیگر نقاط فضا کشف شده بود اما این نخستین بار است که ترکیبات پیچیده ای در این سطح در جایی در خارج از منظومه شمسی رویت شد.
علم اخترزیست شناسی به چهار حوزه تقسیم می شود: