کلمه جو
صفحه اصلی

نشیمن


مترادف نشیمن : آشیانه، جایگاه، مسکن، منزل

فارسی به انگلیسی

dwelling, seat

مترادف و متضاد

house (اسم)
خانقاه، منزل، مسکن، جا، برج، نشیمن، خانه، سرای، اهل خانه، جایگاه، اهل بیت، محل سکنی، منزلگاه

seat (اسم)
مقر، جا، کفل، نیمکت، مرکز، مستقر، مسند، نشیمن، مدار، صندلی، محل اقامت، سرین، جایگاه، نشیمن گاه

breech (اسم)
کفل، نشیمن، ته تفنگ، ته توپ

nest (اسم)
نشیمن، لانه، پاتوغ، اسایشگاه، اشیانه

فرهنگ فارسی

جای نشستن، محل اقامت، خانه، آشیانه
( اسم ) ۱ - جای نشستن . ۲ - محل اقامت انسان خانه . یا اطاق نشیمن .اطاقی که افراد خانه در آن نشینند و بکارهای معمولی پردازند. ۳ - آشیانه: و باز آن مرز و بوم نشیمن همای نصفت و عدل گردید . ۴ - کنام : به گشتاسب بنمود ز انگشت راست که آن اژدها را نشیمن کجاست . ( شا. بخ . ۱۴۶۵:۶ ) یا نشیمن دیو . دنیا عالم سفلی .

فرهنگ معین

(نِ مَ ) (اِ. ) ۱ - جای نشستن ، قرارگاه . ۲ - آشیانة مرغان .

لغت نامه دهخدا

نشیمن . [ ن ِ م َ ] (اِ) جای . مقام . (صحاح الفرس ) (آنندراج ). جایگاه . قرارگاه . (ناظم الاطباء). جای نشستن . جای اقامت :
مر او را به هر بوم دشمن نماند
بدی را به گیتی نشیمن نماند.

فردوسی .


صدری که دایم از پی تفویض کسب ملک
خاک درش ملوک جهان را نشیمن است .

انوری .


- اطاق نشیمن ؛ اطاقی که مخصوص نشستن و محفل کردن اهل خانه است ، مثل اطاق خواب که خوابگاه است .
|| منزل . (از السامی ). مسکن . (یادداشت مؤلف ). خانه . حولی . وطن . خهر. (ناظم الاطباء) :
بدو داد شنگل یکی رهنمای
که او را نشیمن بدانست و جای .

فردوسی .


نگه کن به جائی که دشمن بود
و گر دشمنان را نشیمن بود
بگیر و نگهدار و جایش بسوز...

فردوسی .


بنی قریظه را بکشت و بنی النضیر و بنی قینقاع رابراند و از نشیمن هاشان بیرون کرد. (تفسیر ابوالفتوح رازی چ تهران ج 2 ص 188). اگر ایشان ایمان آوردندی ایشان را به بودی که از خانه و نشیمن خود نه افتادندی .(تفسیر ابوالفتوح ج 2 ص 189).
چاه صفاهان مدان نشیمن دجال
مهبط مهدی شمر فضای صفاهان .

خاقانی .


از گریختگان دیگر جمعی بدو متصل گشته چون او را نشیمن و مکمنی نبود. (جهانگشای جوینی ). || خلوتخانه . آرامگاه . (غیاث اللغات ) : مصلحت آن دیدم که در نشیمن عزلت نشینم . (گلستان ). || فرودگاه . جای فرود آمدن . جای نشستن : سحابی که به مجاورت شهابی از اوج هوا به نشیمن خاک آید. (سندبادنامه ص 56).
- نشیمن عالم :
مرغی چنین که دانه و آبش به دست تست
مپسند کز نشیمن عالم کشد جفا.

خاقانی .


- نشیمن مغرب ؛ محل غروب آفتاب : شبانگاه که سیمرغ مشرق به نشیمن مغرب رسید زن به خانه تحویل کرد. (سندبادنامه ص 243).
|| آشیانه ٔ مرغان . (غیاث اللغات ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء). جای و مقام مرغان بود. (فرهنگ اسدی ). آنجا که پرنده لانه و بچه کند در بلندی . (یادداشت مؤلف ) :
بسان مخلب عنقا پدید شد ز افق
و یا چو ابروی زال از نشیمن عنقا.

منوچهری .


آمد به سوی او ز همه خلق محمدت
چون با نشیمن آید مرغ نشیمنی .

منوچهری .


دم عقرب بتابید از سر کوه
چنان دو چشم شاهین از نشیمن .

منوچهری .


چونان که از نشیمن بر بانگ تیر زه
بجهد غراب ناگه جستم ز جای خویش .

مسعودسعد.


نگردد مرد مردم جز به غربت
نگیرد قدر باز اندر نشیمن .

ناصرخسرو.


مرا یک گوش ماهی بس بود جای
دهان مار چون سازم نشیمن .

خاقانی .


خاقانی از نشیمن آزادی آمده ست
بندش کجا کند فلک و زرق و بند او.

خاقانی .


به دام عشق تو درمانده ام چو خاقانی
اگر نه بام فلک خوش نشیمنی است مرا.

خاقانی .


دود تو برون شود ز روزن یک روز
مرغ تو بپرد از نشیمن یک روز.

خاقانی .


چو باز از نشیمن گشاید دوال
شکسته شود کبک را پر و بال .

نظامی .


من مرغ زیرکم که چنانم خوش اوفتاد
در دام او که یاد نیاید نشیمنم .

سعدی .


چنان مرغ دلم را صید کردی
که بازش دل نمی خواهد نشیمن .

سعدی .


بازان شاه را حسد آید بدین شکار
کان شاهباز را دل سعدی نشیمن است .

سعدی .


که ای بلند نظر شاهباز سدره نشین
نشیمن تو نه این کنج محنت آباد است .

حافظ.


شهباز دست پادشهم این چه حالت است
کز یاد برده اند هوای نشیمنم .

حافظ.


- نشیمن ساختن ؛ مقام کردن .مسکن گرفتن .
- هم نشیمن ؛ هم آشیان . هم آشیانه :
در جهان از یمن عدلش هم نشیمن گشته اند
باشه و شهباز با گنجشک و با کبک دری .

ابن یمین .


- هم نشیمنی کردن ؛ هم آشیان شدن :
خواهی که پای بسته نباشی به دام دل
با مرغ شوخ دیده مکن هم نشیمنی .

سعدی .


|| آنجا که مرغ نشیند استراحت را. (یادداشت مؤلف ) :
حور بهشتی سرای منت بهشت است
باز سپیدی کنار منت نشیمن .

فرخی .


اگرچه ساعد شاهان بود نشیمن باز
ولی به کام دل باز آشیان باشد.

ابن یمین .


|| آشیانه . لانه ٔ جانوران و حیوانات . کنام . جای جانوران :
به فرمان دادار یزدان پاک
پی اژدها را ببرم ز خاک
ندانم که او را نشیمن کجاست
بیاید نمودن به من راه راست .

فردوسی .


چنان که میش کند بچه در نشیمن شیر
چنان که کبک نهد خایه در کنام عقاب .

قطران .


بر کشتی عمر تکیه کم کن
کاین نیل نشیمن نهنگ است .

انوری (آنندراج ).


|| کرسی . جای نشستن .صندلی . (ناظم الاطباء). و نیز رجوع به نشیمنگاه شود. || آنجای از تن آدمی که بر آن نشینند. || دبر. نشین . مقعده . || آنجای ازمستراح که بر آن نشینند. (یادداشت مؤلف ). || در چهارمحال بختیاری ، کنایه از خوشگل ، زیبا، قشنگ ، پسر جوانی زیبا. (یادداشت مؤلف ). || صاحب مصطلاحات الشعراء نشیمن را به معنی نشستن نیز آورده است . (از آنندراج ). رجوع به نشیمن کردن شود.

نشیمن. [ ن ِ م َ ] ( اِ ) جای. مقام. ( صحاح الفرس ) ( آنندراج ). جایگاه. قرارگاه. ( ناظم الاطباء ). جای نشستن. جای اقامت :
مر او را به هر بوم دشمن نماند
بدی را به گیتی نشیمن نماند.
فردوسی.
صدری که دایم از پی تفویض کسب ملک
خاک درش ملوک جهان را نشیمن است.
انوری.
- اطاق نشیمن ؛ اطاقی که مخصوص نشستن و محفل کردن اهل خانه است ، مثل اطاق خواب که خوابگاه است.
|| منزل. ( از السامی ). مسکن. ( یادداشت مؤلف ). خانه. حولی. وطن. خهر. ( ناظم الاطباء ) :
بدو داد شنگل یکی رهنمای
که او را نشیمن بدانست و جای.
فردوسی.
نگه کن به جائی که دشمن بود
و گر دشمنان را نشیمن بود
بگیر و نگهدار و جایش بسوز...
فردوسی.
بنی قریظه را بکشت و بنی النضیر و بنی قینقاع رابراند و از نشیمن هاشان بیرون کرد. ( تفسیر ابوالفتوح رازی چ تهران ج 2 ص 188 ). اگر ایشان ایمان آوردندی ایشان را به بودی که از خانه و نشیمن خود نه افتادندی.( تفسیر ابوالفتوح ج 2 ص 189 ).
چاه صفاهان مدان نشیمن دجال
مهبط مهدی شمر فضای صفاهان.
خاقانی.
از گریختگان دیگر جمعی بدو متصل گشته چون او را نشیمن و مکمنی نبود. ( جهانگشای جوینی ). || خلوتخانه. آرامگاه. ( غیاث اللغات ) : مصلحت آن دیدم که در نشیمن عزلت نشینم. ( گلستان ). || فرودگاه. جای فرود آمدن. جای نشستن : سحابی که به مجاورت شهابی از اوج هوا به نشیمن خاک آید. ( سندبادنامه ص 56 ).
- نشیمن عالم :
مرغی چنین که دانه و آبش به دست تست
مپسند کز نشیمن عالم کشد جفا.
خاقانی.
- نشیمن مغرب ؛ محل غروب آفتاب : شبانگاه که سیمرغ مشرق به نشیمن مغرب رسید زن به خانه تحویل کرد. ( سندبادنامه ص 243 ).
|| آشیانه مرغان. ( غیاث اللغات ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ). جای و مقام مرغان بود. ( فرهنگ اسدی ). آنجا که پرنده لانه و بچه کند در بلندی. ( یادداشت مؤلف ) :
بسان مخلب عنقا پدید شد ز افق
و یا چو ابروی زال از نشیمن عنقا.
منوچهری.
آمد به سوی او ز همه خلق محمدت
چون با نشیمن آید مرغ نشیمنی.
منوچهری.
دم عقرب بتابید از سر کوه
چنان دو چشم شاهین از نشیمن.
منوچهری.
چونان که از نشیمن بر بانگ تیر زه

فرهنگ عمید

۱. جای نشستن.
۲. [قدیمی] محل اقامت.
۳. [قدیمی] خانه.
۴. [قدیمی] آشیانه.

دانشنامه عمومی

نشیمن (معماری). نشیمن فضای خصوصی و خودمانی خانه است، یعنی جایی که اعضای خانواده در آنجا دور هم جمع می شوند و به گفتگو، تماشای تلویزیون و استفاده از وسایل صوتی و تصویری و سرگرم کننده مطالعهٔ روزنامه یا کتاب، بازی و ... می پردازند.در این فضا معمولاً یک سری مبل راحت و میز، لوازم صوتی و تصویری و وسایل مربوط به آن، قفسه کتاب،روزنامه،عکس و یادگاری های خانوادگی و ... وجود دارد.
چنانچه فعالیت های دیگری نظیر خیاطی،اتو کشی، پذیرایی از میهمانان غیر رسمی، کار با رایانه و مانند آن نیز در این فضا صورت پذیرد، فضایی برای وسایل لازم برای این فعالیت ها نیز در آنجا در نظر گرفته می شود.یکی از مواردی که باید در طرح نشیمن خانه مد نظر قرار گیرد، فراهم ساختن شرایطی برای دور هم نشستن اعضای خانواده و تشکیل هرچه بهتر جمع خانوادگی است در نتیجه شاید بهتر باشد که در انتخاب فرم این فضا، به اشکالی که امکان نشستن حلقه مانند را به خانواده می دهد فکر کرد و از اشکالی که خیلی کشیده و بی تناسب است، پرهیز کرد.فرم هایی نظیر دایره، مربع، چند ضلعی ها، که مرکز یا کانون متمرکزی دارند، این امکان را بیشتر فراهم می کنند.علاوه بر انتخاب فرم مناسب برای نشیمن بهتر است که چیدمان وسایل آن نیز به شکلی باشد که آن ها در مسیر رفت و آمد قرار نداشته باشند و در بخش های دنج و گوشه ای قرار گیرد. در این حالت امکان دور هم نشستن یا تمرکز بیشتر فراهم می شود.در نظر گرفتن محور توجه جمع افراد نشسته به سوی تلویزیون، شومینه، منظره ای زیبا و چشم انداز و نظایر آن نیز از دیگر مسائلی است که باید در چیدمان وسایل نشیمن مد نظر قرار گیرد.
تلویزیون در نشیمن نباید به گونه ای باشد تا نوری که از پنجره به فضای داخلی نشیمن می تابد مانع از دید واضح و راحت آن برای تماشاگران باشد.
اگر در نشیمن، از مبل یا صندلی برای نشستن استفاده نشده و افراد روی زمین می نشینند، کف نشیمن به کفپوشی نرم و کلفت همچون فرش یا موکت ضخیم و پرزدار نیاز دارد.ضمنا در طرح تناسبات این نشیمن باید به ابعاد و اندازه های رایج و استاندارد فرش (6متری،9 متری، 12 متری) توجه کرد.

واژه نامه بختیاریکا

بنشین

پیشنهاد کاربران

آشیانه، جایگاه، مسکن، منزل

در بخشی از متن برای معنی نشیمن چنین آورده شده است :
" || در چهارمحال بختیاری ، کنایه از خوشگل ، زیبا، قشنگ ، پسر جوانی زیبا. ( یادداشت مؤلف ) . "
در گویش بختیاری برای شرح بالا نَشْمینْ گفته می شود نه نِشیمَنْ



نشت و نشتمان و نشتیمان هم می گویند البته دیدم در سورانی بچم سرزمین گفته اند


کلمات دیگر: