کلمه جو
صفحه اصلی

نصف النهار


برابر پارسی : پرهونِ نیمروز

فارسی به انگلیسی

meridian, [rare.] midday

[rare.] midday


meridian


مترادف و متضاد

hour circle (اسم)
دایره ساعتی، نصف النهار، حلقه مدرج

فرهنگ فارسی

دایرۀ ساعتی که از سمت‌الرأس ناظر می‌گذرد


دایره نصف النهار یکی از نه دایره عظیمه و دایره ای است فرضی که از دو قطب جنوب و شمال میگذرد و کره زمین را بدو قسمت تقسیم میکند و چون در روز آفتاب بدان خط برسد نصف النهار ( نیم روز ) است.
( وحشی بافقی . چا. امیر کبیر ۱۹۹ ). یا دایره نصف النهار . ۱- دایره عظیمه ای که از قطبین فلک وسمت الراس را صد می گذرد . کواکب همواره در منتهای صعود خود از نصف النهار می گذرند دایره ساعتی . ۲- هر یک از دوایر عظیمه ای که مانند کمر بند دور کره زمین کشیده شده و از او نقطه قطبی می گذرد . توضیح نصف النهارها در روی کره زمین بیشمارند و همه مساوی باشند . یا نصف النهار مبدا . نصف النهاریست که مبدا طول جغرافیایی قرار گرفته و همه نقاط کره زمین با آن سنجیده شود مانند : نصف النهار گرینویچ که از لندن می گذرد و مبدا طول جغرافیایی است .
نیم روز . ظهر . دایره نصف النهار : دایر. نیم روز . دائره فرضی از قطبی به قطب دیگر . یا خط نصف النهار : در اسطرلاب خطی که قطع می کند خط استوائ را بر زوایای قائمه و ابتدائ آن از عروه باشد ٠

فرهنگ معین

(نِ فُ نَّ ) [ ع . ] ۱ - (اِمر. ) نیمروز، هنگام ظهر. ۲ - نیم دایره ای که از یک قطب شروع و به قطب دیگر ختم می شود و به وسیلة آن طول جغرافیایی هر محل مشخص می شود.

لغت نامه دهخدا

نصف النهار. [ ن ِ فُن ْ ن َ ] ( ع اِ مرکب ) نیم روز. ظهر. ( یادداشت مؤلف ). || دایره نصف النهار، دایره ٔنیم روز. ( التفهیم ). دائره فرضی از قطبی به قطب دیگر. رجوع به دایره شود. || خط نصف النهار، در اسطرلاب ، خطی که قطع می کند خط استواء را بر زوایای قائمه و ابتداء آن از عروه باشد. ( یادداشت مؤلف ).

فرهنگ عمید

نیم دایره ای که از یک قطب شروع و به قطب دیگر ختم می شود و در همۀ کرۀ زمین مساوی هستند.

دانشنامه عمومی

نِصفُ النّـَهار به پارسی نیمروز خط یا نیم دایره متناظر فرضی است که به قطب شمال و جنوب می رسد و طول جغرافیایی یک نقطه را با توجه به یک پرگارهٔ نیمروزی قراردادی به عنوان مبدأ تعیین می کند.
نصف النهار مبدأ
نصف النهار مبدأ (گرینویچ)
نصف النهار ۱ درجه شرقی
نصف النهار ۱ درجه غربی
ساعت مکه
نیمروزها همگی برابر می باشند؛ و چون هیچ برتری نسبت به یکدیگر ندارند برای استفاده از آن ها باید یکی را به عنوان نیمروز مبدأ برگزید و بقیه را بر مبنای آن نام گذاری کرد. نصف النهار گرینویچ اکنون نصف النهار مبدأ می باشد.
نصف النهارها دوایری هستند فرضی و از هر نقطه روی زمین یک نصف النهار می گذرد.
ایرانیان باستان کنگ دژ، مابین سیستان و خراسان قدیم در عرض سی وسه ونیم درجه شمالی از استوا را نصف النهار مبدأ (نود درجه) قرار دادند. این ناحیه را نیم روز (به معنی نصف النهار) گفته شده است و این ناحیه دقیقاً وسط چین و اروپا و همه سرزمین های مسکون شناخته شده آنروز است و از جانب شمال-جنوب نیز از این حیث در میانه می افتد. ایرج افشار تعیین مبدأ کنگ دژ را در سال ۱۷۶۷ پیش از میلاد، توسط زرتشت می داند. آغاز آبادانی (ربع مسکون) جزایر خالدات (جزایر قناری در غرب آفریقا) و مرز شرقی آن ماچین (ژاپن) و میانه آن نیمروز (کنگ دژ) دانسته شده است. نصف النهار مبدأ را جزایر خالدات (یا ساحل غربی آفریقا) یا کنگ دژ بوده است. بعضی نیز بقعه مکه را برای مبدأ نصف النهار در نظر گرفته اند.

نصف النهار (ابهام زدایی). نصف النهار ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
نصف النهار
نصف النهار سماوی
نصف النهار مبدأ

دانشنامه آزاد فارسی

نِصفُ النّهار (meridian)
نِصفُ النّهار
نصف دایرۀ عظیمه کرۀ زمین. این خط از هر دو قطب زمین و بنابراین از همۀ نقاطی با طول جغرافیایی برابر می گذرد. طول جغرافیایی را معمولاً از نصف النهار گرینویچ اندازه گیری می کنند. نصف النهار نجومی دایرۀ عظیمه ای است که از قطب های سماوی و سمت الرأس می گذرد.

فرهنگستان زبان و ادب

{meridian, celestial meridian} [نجوم رصدی و آشکارسازها] دایرۀ ساعتی که از سمت الرأس ناظر می گذرد

پیشنهاد کاربران

این دو واژه اربی است و پارسی جایگزین این است:
نیمسچیک nimescik ( سغدی: نم مثچیک nem - meşcik )


کلمات دیگر: