کلمه جو
صفحه اصلی

مهاتما گاندی

لغت نامه دهخدا

مهاتما گاندی. [ م َ ] ( اِخ ) رجوع به گاندی شود.

دانشنامه عمومی

مهانداس کارامچاند گاندی (به انگلیسی: Mohandas Karamchand Gandhi) (به خط دیواناگری: मोहनदास करमचन्द गांधी؛ گجراتی: મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી؛ زادهٔ ۲ اکتبر ۱۸۶۹/ ۱۰ مهر ۱۲۴۸ خورشیدی – درگذشتهٔ ژانویهٔ ۱۹۴۸/ ۹ بهمن ۱۳۲۶ خورشیدی) رهبر سیاسی و معنوی هندی ها بود که ملت هند را در راه آزادی از استعمار امپراتوری بریتانیا رهبری کرد. او در طول زندگی اش استفاده از هر نوع ترور و خشونت برای رسیدن به مقاصد را رد می کرد. فلسفهٔ بی خشونتی گاندی که خود نام «ساتیاگراها» (در زبان سانسکریت به معنای تلاش و کوشش برای رسیدن به حقیقت و تحت اللفظی: محکم گرفتن حقیقت) روی بسیاری از جنبش های مقاومت بدون خشونت در سراسر جهان و تا امروز تأثیرگذارده است.
چرا ترس از مرگ و مویه بر آن؟
خدا آن گونه که من می فهمم
نیایش
پیام های سیاسی، تاریخی و اجتماعی
همه مردم برابرند
از زمانی که وی مسئولیت رهبری نبرد برای آزادی و کنگره ملی هند در سال ۱۹۱۸ (۱۲۹۶) را به عهده گرفت، به عنوان نمادی ملی شناخته شد و میلیون ها نفر از مردم او را با لقب مهاتما یا روح بزرگ یاد می کردند. هر چند که او از القاب افتخارآمیز بیزار بود ولی امروز هم همگی او را با نام مهاتما گاندی می شناسند. سوای اینکه بسیاری او را به عنوان یکی از بزرگ ترین رهبران تاریخ تلقی می کنند؛ مردم هند از او با عنوان پدر ملت یا باپو (در هندی به معنای پدر) یاد می کنند. زادروز وی در هند به عنوان یک روز تعطیل ملی است و گاندی جایانتی نام دارد.
گاندی توانست با استفاده از شیوهٔ ضد خشونت نافرمانی مدنی استقلال هند را از بریتانیا بگیرد و در نهایت دست امپراتوری بریتانیا را از هند کوتاه کند. شیوهٔ مقاومت آرام وی به مستعمرات دیگر هم نفوذ کرده و آن ها را در راه استقلال میهن خود تشویق می کرد. اصل ساتیاگراهای گاندی روی بسیاری از فعالان آزادیخواه نظیر دکتر مارتین لوترکینگ، تنزین گیاتسو، لخ والسا، استفان بیکو، آنگ سان سو کی و نلسون ماندلا تأثیر گذاشت. البته همهٔ این رهبران نتوانستند کاملاً به اصل سخت ضد خشونت و ضدمقاومت وی وفادار بمانند.
گاندی همیشه می گفت که اصول او ساده هستند و از باورهای سنتی هندو به نام های ساتیا (حقیقت) و آهیمسا (ضد خشونت) گرفته شده اند. او می گفت «من چیز جدیدی ندارم که به دنیا یاد بدهم؛ حقیقت و ضد خشونت بودن هم سن کوه ها هستند».


کلمات دیگر: