خا-۵۵ (به روسی: Х-55 Уран) ـ نام ناتو: آاس-۱۵ کِنت (AS-15 Kent) ـ نوعی موشک کروز ِ استراتژیک ِ هواپایهٔ ساخت شوروی است که ۳۰۰۰ کیلومتر برد عملیاتی داشته و قابلیت حمل کلاهک هسته ای را دارد.
اتحاد جماهیر شوروی اس-۱۰: به قدری شبیه خا-۵۵ است که مدت ها مدل دریاپایه خا-۵۵ پنداشته می شد.
ایالات متحده آمریکا ای جی ام-۸۶ ای ال سی ام: کروز ۱۴۳۰ کیلویی با بیش از ۲۴۰۰ کیلومتر برد
ایالات متحده آمریکا ای جی ام-۱۲۹ ای سی ام: کروز پنهان کار ۱۳۳۰ کیلویی با ۳۷۰۰ کیلومتر برد
ایالات متحده آمریکا بی جی ام-۱۰۹ تاماهاوک: کروز سطح به سطح که از جنبه های دیگر به خا-۵۵ شباهت دارد.
پاکستان موشک بابر: کروز پاکستانی برای شلیک بمب هسته ای
هند موشک نیربای: کروز هندی میان برد با برد عملیاتی ۱۰۰۰ کیلومتر
چین موشک سی جی-۱۰: کروز چینی که عناصری از خا-۵۵ در ساخت آن به کار رفته است.
ایران سومار: کروز سطح به سطح که از نظر ظاهر به خا-۵۵ شباهت دارد .از نظر بسیاری از مهندسان صنایع نظامی نتیجه مهندسی معکوس خا-۵۵ در ایران کروز سومار است که مشخصات آن اعلام نشده.این کروز طبق نظر کارشناسان ۱۵۰۰ مایل برد دارد.
طراحی این موشک کروز هواپایه از سال ۱۹۷۱ در دفتر طراحی رادوگا آغاز شد و در سال ۱۹۷۸ اولین پروازهای آزمایشی خود را انجام داد. خا-۵۵ سه سال بعد وارد خط تولید شد و در سال ۱۹۸۴ مسلح سازی بمب افکن های توپولف-۹۵ به آن آغاز شد. خا-۵۵ پاسخ روس ها به ای جی ام-۸۶ ای ال سی ام موشک کروز مشابه آمریکایی ها بود. نیروی هوایی روسیه امروزه تنها بمب افکن های استراتژیک توپولف-۹۵ و توپولف-۱۶۰ را به این موشک مسلح کرده است.
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی ۱۶۱۲ فروند از این موشک ها به عنوان بخشی از تسلیحات ۱۹ توپولف-۱۶۰ و ۲۵ توپولف-۹۵ام اس در اختیار اوکراین قرار گرفتند. اوکراینی ها ابتدا ۳ میلیارد دلار برای بازگرداندن موشک ها و بمب افکن ها به روسیه درخواست کرده بودند که در نهایت توافقی برای انتقال ۱۱ فروند از هواپیماها و ۵۷۵ فروند از موشک ها به روسیه در ازای ۲۸۵ میلیون دلار و نابودسازی بقیه آن ها با هزینه یک برنامه خلع سلاح با سرمایه آمریکایی، صورت پذیرفت.
با این حال تعدادی از این موشک ها باقی ماندند و بعدها پنهانی به ایران و چین فروخته شدند. در سال ۲۰۰۵ دادستان کل اوکراین اعلام کرد که ۱۲ فروند خا-۵۵ در سال ۲۰۰۱ در قراردادی غیرقانونی به ارزش ۴۹.۵ میلیون دلار به ایران فروخته شده است. در سال ۲۰۰۴ روزنامه ژاپنی سانکی شیمبون گزارش داد که ایران تعدادی از این موشک ها را برای مهندسی معکوس در اختیار کره شمالی گذاشته است. همکاری ایران و کره شمالی برای مهندسی معکوس موشک های بالستیک شوروی قبلاً سابقه داشته و تکرار آن در مورد این موشک کروز بعید به نظر می رسد.
اتحاد جماهیر شوروی اس-۱۰: به قدری شبیه خا-۵۵ است که مدت ها مدل دریاپایه خا-۵۵ پنداشته می شد.
ایالات متحده آمریکا ای جی ام-۸۶ ای ال سی ام: کروز ۱۴۳۰ کیلویی با بیش از ۲۴۰۰ کیلومتر برد
ایالات متحده آمریکا ای جی ام-۱۲۹ ای سی ام: کروز پنهان کار ۱۳۳۰ کیلویی با ۳۷۰۰ کیلومتر برد
ایالات متحده آمریکا بی جی ام-۱۰۹ تاماهاوک: کروز سطح به سطح که از جنبه های دیگر به خا-۵۵ شباهت دارد.
پاکستان موشک بابر: کروز پاکستانی برای شلیک بمب هسته ای
هند موشک نیربای: کروز هندی میان برد با برد عملیاتی ۱۰۰۰ کیلومتر
چین موشک سی جی-۱۰: کروز چینی که عناصری از خا-۵۵ در ساخت آن به کار رفته است.
ایران سومار: کروز سطح به سطح که از نظر ظاهر به خا-۵۵ شباهت دارد .از نظر بسیاری از مهندسان صنایع نظامی نتیجه مهندسی معکوس خا-۵۵ در ایران کروز سومار است که مشخصات آن اعلام نشده.این کروز طبق نظر کارشناسان ۱۵۰۰ مایل برد دارد.
طراحی این موشک کروز هواپایه از سال ۱۹۷۱ در دفتر طراحی رادوگا آغاز شد و در سال ۱۹۷۸ اولین پروازهای آزمایشی خود را انجام داد. خا-۵۵ سه سال بعد وارد خط تولید شد و در سال ۱۹۸۴ مسلح سازی بمب افکن های توپولف-۹۵ به آن آغاز شد. خا-۵۵ پاسخ روس ها به ای جی ام-۸۶ ای ال سی ام موشک کروز مشابه آمریکایی ها بود. نیروی هوایی روسیه امروزه تنها بمب افکن های استراتژیک توپولف-۹۵ و توپولف-۱۶۰ را به این موشک مسلح کرده است.
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی ۱۶۱۲ فروند از این موشک ها به عنوان بخشی از تسلیحات ۱۹ توپولف-۱۶۰ و ۲۵ توپولف-۹۵ام اس در اختیار اوکراین قرار گرفتند. اوکراینی ها ابتدا ۳ میلیارد دلار برای بازگرداندن موشک ها و بمب افکن ها به روسیه درخواست کرده بودند که در نهایت توافقی برای انتقال ۱۱ فروند از هواپیماها و ۵۷۵ فروند از موشک ها به روسیه در ازای ۲۸۵ میلیون دلار و نابودسازی بقیه آن ها با هزینه یک برنامه خلع سلاح با سرمایه آمریکایی، صورت پذیرفت.
با این حال تعدادی از این موشک ها باقی ماندند و بعدها پنهانی به ایران و چین فروخته شدند. در سال ۲۰۰۵ دادستان کل اوکراین اعلام کرد که ۱۲ فروند خا-۵۵ در سال ۲۰۰۱ در قراردادی غیرقانونی به ارزش ۴۹.۵ میلیون دلار به ایران فروخته شده است. در سال ۲۰۰۴ روزنامه ژاپنی سانکی شیمبون گزارش داد که ایران تعدادی از این موشک ها را برای مهندسی معکوس در اختیار کره شمالی گذاشته است. همکاری ایران و کره شمالی برای مهندسی معکوس موشک های بالستیک شوروی قبلاً سابقه داشته و تکرار آن در مورد این موشک کروز بعید به نظر می رسد.
wiki: خا ۵۵