احمد بن محمد نیشابوری

[ویکی حج] احمد بن محمد نیشابوری قاضی حرمین در سال های پس از ۳۲۶ ق. نیشابوری از بزرگان مذهب حنفی در دوران خود به شمار می رفت. او فقه را از ابوحسین کرخی و ابوطاهر بن عباس و حدیث را از ابوخلیفه فضل بن حباب و حسن بن سفیان فرا گرفت. نیشابوری ۱۰ سال در منصب قاضی الحرمین بود و قاضی الحرمین لقبی است که به او داده شد. افزون بر وی، خاندانش نیز با این لقب شناخته می شدند.
ابوحسین احمد بن محمد بن عبدالله نیشابوری از بزرگان مذهب حنفی در دوران خود به شمار می رفت. در منابع به سال تولد او تصریح نشده است. از آن جا که وی در ۲۱ محرم سال ۳۵۱ق. در نیشابور درگذشته و در این هنگام ۷۰ سال داشته است، می توان تولد او را به سال ۲۸۱ق. دانست. وی فقه را نزد ابوحسین کرخی و ابوطاهر بن دَبّاس و حدیث را در محضر ابوخلیفه فضل بن حُباب و حسن بن سفیان فراگرفت. او به نشر دانش اهمیتی ویژه می داد تا آن جا که به گفته بزرگانی مانند ابواسحاق شیرازی، فقیهان حنفی نیشابور از شاگردان او و ابوسهل زجاجی به شمار می آمدند. حاکم نیشابوری در گزارش اخباری از احمد بن محمد نیشابوری، به نقل از ابوبکر ابهری، از بزرگان مذهب مالکی، احمد را فقیه ترینِ دانشور خراسان دانسته است.
نیشابوری، چندی در موصل و رَمْله عراق به قضاوت پرداخت و ۱۰ سال در منصب قاضی الحرمین بود. به اعتقاد قرشی، قاضی الحرمین لقبی است که به او داده شد و افزون بر وی، خاندانش نیز با این لقب شناخته می شدند.