خورابه

( اسم ) چون در جویی که از آن آب باز گیرند سدی ببندند و از زیر بند گاه آن آب اندک پالاید آنرا خورابه گویند .
نام شهریست در هندوستان

(خُ بِ ) (اِمر. ) ۱ - سوراخی که در بندی که بر جوی بسته اند ایجاد شود و آب اندک اندک از آن خارج شود. ۲ - جوی کوچکی که برای زراعت از نهر جدا کنند.

خورابه. [ خوَ / خ ُ ب َ / ب ِ ] ( اِ مرکب ) آب نرم و ضعیف را گویند که از بند که بر آب بزرگ بسته باشند ترشح کند و نرم نرم روان شود. ( صحاح الفرس ). آب کمی که از بندی که در جلو آب بسیار بسته باشند تراوش کند. ( ناظم الاطباء ) ( آنندراج ) ( از انجمن آرای ناصری ). جویی که از او آب بازگیرندو ورغش بر بندند بدانکه از زیربند خوارخوار آب همی پالاید آن خورابه باشد. ( لغت نامه اسدی ) :
ز جوی خورابه چه کمتر بگوی
چو بسیار گردد بیکبار اوی
بیابان از آن ابر دریا شود
که ابر از بخارش به بالا شود.خواهی که در خورنگه دولت کنی طواف
مگریز از این خورابه گه دلگشای خاک.

---

خورابه. [ خوَ / خ ُ ب َ ] ( اِخ ) نام شهری است در هندوستان. ( از لغت نامه اسدی ) :
بسوی خورابه چو رایت کشید
که بد خامه مستقر و مقر.

ویژگی جوی بزرگ و سدداری که به چندین شاخابه منشعب می شود: ز جوی خورابه تو کمتر بگوی / که بسیار گردد به یک بار اوی (عنصری: ۳۶۲ ).