تئوسوفی

تئوسوفی یا تیاسافی (انگلیسی: Theosophy) از واژه یونانی θεοσοφία تئوسوفیا، با ترکیب θεός (تئوس به معنی خدا) + σοφία (سوفیا به معنی خرد) در مجموع به معنی خرد یا فرزانگی خداوند است که به سیستم های فلسفه علوم خفیه یا دانش جستجوی مستقیم اسرار وجود و طبیعت اشاره دارد که به طور ویژه طبیعت وجود یزدانی، خدایی یا الوهیت ‏(en)‏ را مورد توجه قرار می دهد. تئوسوفی بخشی از زمینه گسترده تر علوم خفیه است که به یک دانش یا خرد مخفی اشاره می کند که رستگاری و روشنگری شخصی را ارائه می کند. شخص تئوسوفر در پی فهمیدن اسرار جهان و پیوندهایی که جهان، انسانیت و وجود خدایی را به هم پیوند می دهند می گردد. هدف تئوسوفی پژوهش ریشه و اصل وجود خدایی، انسانیت و جهان است. از پژوهش عناوین، تئوسوفرها سعی می کنند توضیحی همسان و مرتبط از هدف و ریشه جهان را بیابند.
نام تئوسوفی در زمان حاضر اغلب برای اشاره به دکترین یا آموزه های فلسفی-مذهبی انجمن تئوسوفی که در سال ۱۸۷۵ در نیویورک به دست هنری استیل الکت ‏(en)‏ با همکاری ویلیام کوان جادج ‏(en)‏ و هلینا بلاواتسکی تأسیس شد استفاده می شود. شاهکار بلاواتسکی (یکی از کارهای پایه ای این تئوسوفی) در سال ۱۸۸۸ با عنوان آموزهٔ سری ‏(en)‏ منتشر شد. سازمان ها و جوامع تئوسوفی در ۵۲ کشور به فعالیت ادامه دادند و تئوسوفی در توسعه و رشد دیگر تحرکات عرفانی، فلسفی و مذهبی تأثیر گذاشت.

تِئوسوفی (theosophy)
(یا: تئوزوفی) فلسفه ای دینی با تعلقات عرفانی که پیشینه اش به یونان باستان بازمی گردد. اصطلاح تئوسوفی از دو ریشۀ یونانی «تئوس۱» به معنای خدا، و «سوفیا۲» به معنای خرد و حکمت ساخته شده است، و معمولاً به «حکمت الهی» ترجمه می شود. تئوسوفی در دوران جدید، بیشتر از طریق انجمن تئوسوفی شناخته شده است. بلاواتسکی که زنی از اشراف روسیه۳ بود، پس از سال ها سیر و سلوک عارفانه در کشورهای اروپایی و خاورمیانه، در ۱۸۷۳ به امریکا مهاجرت کرد، و در ۱۸۷۵ به همراه هنری استیل آلکُت۴، وکیل دعاوی و روزنامه نگار امریکایی، انجمن تئوسوفی را بنیاد نهاد. آن دو سپس به هند عزیمت کردند، و نهایتاً فعالیت خود را در آن دیار در نزدیکی مَدرَس۵ استقرار بخشیدند. این محل همچنان مرکز بین المللی انجمن تئوسوفی است. تئوسوفی هرچند از آراء فلاسفۀ متقدم و متأخر، از فیثاغورس۶ و افلاطون و فلوطین۷ تا جوردانو برونو۸ و فریدریش شلینگ۹ تأثیر پذیرفته، ولی مهم ترین منبع تغذیۀ آن، آیین های هندی وِداها۱۰، و اوپانیشادها۱۱ و نیز عرفان اسلامی، و بودیسم۱۲ و تائوئیسم۱۳ بوده است.theossophiaRussiaHenry Steel OlcottMadrasPythagorasPlotinusGiordano BrunoFriedrich SchellingVedasUpanishadsBuddhismTaoism