کلمه جو
صفحه اصلی

رپ فارسی

دانشنامه عمومی

رپ فارسی به شکلی از موسیقی رپ گفته می شود که به زبان فارسی خوانده می شود. این سبک موسیقی اگر چه عمدتاً متأثر از سبک رپ آمریکایی است، اما تمام ویژگی های آن را ندارد و برخی خصوصیات آن در رپ آمریکا وجود ندارد. رپ فارسی در اواخر دههٔ ۱۳۷۰ خورشیدی در ایران شکل گرفته و خواننده های زیادی به طور زیر زمینی و غیرمجاز در این سبک فعال هستند.در ایران رپکن ها از رپ برای اعتراض به مشکلات اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و غیره استفاده می کنند ولی رپ برای موارد دیگری نیز در ایران خوانده می شود.این سبک زیرسبک هنری، این قالب با الگو برداری از تکنیک های غربی و استفاده از منابع بومی به وجود آمده که البته نهایتاً در ایران به سمت و سوی موسیقی عامه پسند گرایش یافته است.نبو
موسیقی رپ در دههٔ ۱۹۸۰ میلادی و از میان موسیقی سیاه پوستان فقیر متولد شد. رپ در واقع یک نوع موسیقی اعتراض آمیز خیابانی است. این موسیقی از پیش پا افتاده ترین، سهل ترین و خیابانی ترین کلمات استفاده می کند، بدون این که از حیث ادبی بتوان این نوع استفاده را نقد کرد. در نوشتن متن ترانه های رپ، هیچ الزامی برای رعایت قوانین ادبی وجود ندارد. موسیقی رپ به موضوعاتی از جمله: اختلاف طبقاتی، ریاکاری، دعواهای خیابانی، فرهنگ غالب جهانی و همچنین بحران های سیاسی می پردازد. کلام آن اگرچه قافیه هایی ضعیف دارد و در نگاه بسیاری شعر ناب به حساب نمی آید، اما با همین سادگی و بی پیرایگی خود می کوشد معنایی دیگر از زندگی اجتماعی را به ما یادآوری کند، که بعدی از زندگی مردم کوچه و خیابان است. به نحوی می توان گفت چارچوب تعیین شدهٔ موسیقی را که دارای قوانین سخت و مشخص است را خرد می کند تا موسیقی در دسترس عامی ترین افراد جامعه قرار گیرد.
در ایران، هیپ هاپ در ایران در دههٔ ۹۰ میلادی متولد شد؛ به طوری که جوانان ایرانی ابتدا تنها با رقص هیپ هاپ آشنا شدند و سپس با موسیقی و رشته های ورزشی دیگر مانند اسکیت بورد و همچنین کم کم نقاشی گرافیتی نیز در ایران ظهور کرد، اما پر رونق ترین بخش از این خرده فرهنگ در ایران شامل موسیقی هیپ هاپ می باشد. این سبک موسیقی پس از از ترور توپاک شکور (۱۹۹۶) و رسانه ای شدن نکات مثبت و معضلات این فرهنگ، هیپ هاپ به صورت گسترده تری به نسل جدید جوانان ایران معرفی شد.
شاید اولین آهنگ رپ فارسی با گرایشی عامه پسند، توسط حسن شماعی زاده در اوایل دهه ۶۰ به همراه فرزندش با مطلع «شعر می دونم که دروغ میگی وقتی میگی که دوسم می داری» تولید شده باشد. همچنین در اوایل دهه ۷۰ شمسی، گروه سندی با آهنگ مشهور «پری» به این نوع موسیقی را به گونه ای مؤثرتر در دسترس طرفداران ایرانی قرارداد. متعاقباً، در اواخر دهه ۱۳۷۰ خورشیدی موسیقی با این حال و هوا در یک برنامهٔ تلویزیونی به نام «اکسیژن» در ایران پخش شد. این قطعه توسط شهاب حسینی مجری برنامه خوانده شد و تاحدودی مورد توجه قرار گرفت. تقریباً دو سال بعد از این رخداد، اولین آلبوم رسمی رپ فارسی در ایران توسط شاهکار بینش پژوه با نام اسکناس منتشر شد. این آلبوم که در سبک رپ طنز بود و اولین آلبوم رپ فارسی بود که در ایران با مجوز رسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر شد، چندان مورد استقبال واقع نشد.

نقل قول ها

رپ فارسی به شکلی از موسیقی رپ گفته می شود که به زبان فارسی (و عمدتاً در ایران) خوانده می شود. این سبک موسیقی اگر چه عمدتاً متاثر از سبک رپ غربی است، اما تمام ویژگی های آن را ندارد و برخی خصوصیات آن در رپ غربی وجود ندارد. رپ فارسی در اوخر دهه ۱۳۷۰ خورشیدی در ایران شکل گرفته و خواننده .
• «در مورد فحش هم باید بگم، ما رپ فارسی رو نمی خوایم مثل رپ غرب بکنیم... رپ ما باید فرم اصلاح شدهٔ رپ غرب باشه، و حتی بهتر... اشتباهات دیگران رو ما نباید تکرار کنیم...»• «ما قصد داریم فرهنگ ظاهری رو توی موسیقی رپ بذاریم کنار. ایرانی ها یک فرهنگ ظاهری دارند که اسمش رو میذارند سیاست زندگی یا احترام! در صورتی که (فحش) توی فرهنگ ما هست و من فرهنگ واقعی مردمم را وارد فرهنگ موسیقایی آثارم میکنم و تو که اینکار را نمیکنی میخواهی تظاهر کنی به چیزی که نیستی و اسمش را میگذاری احترام!»• «رپ می تونه تاثیرگذار ترین سلاح باشه برای اجتماع ما، به طوری که اگه به رپ و هیپ هاپ غرب هم نگاه کنیم باز نمی تونیم این تاثیر گذاری رو ببینیم، کلا سبکی که بیشتر استایل زیرزمینی داشته باشه، بیشتر مردم رو جذب می کنه، حالا بستگی به حرفایی داره که تو داری توش می زنی.»• «مسلماً از آنجائی که موسیقی رپ فارسی برآمده از بخش بزرگی از نسل جوان شهرنشین ایرانی با ریشه در این گوناگونی های فرهنگی و اجتماعی می باشد، بخاطر سادگی و ارزانی در تولید آن، توانسته مفاهیم و دیدگاههای گوناگونی را در خود انعکاس دهد. این دیدگاه ها هم می توانند بیانگر انحراف های اجتماعی و یا ضد عرفی باشند و هم سازنده و روشنفکرانه که این خود قابل ژرف نگری و بحث است.»نصیر مشکوری• «... رپ فارسی، گریزی است از فضا و هنجارهای سفارشی​شده جامعه ای تک​صدا و پر از قوانین سخت و بزرگ به بن​بست رسیده. صدای اعتراض نسلی که پدر برایش قهرمان نیست. هیچ رابطه​ای با بنیادهای فکری سیاست​مداران راست و چپ ندارد و مشکل اصلی او، هنجارها و اخلاقیات پوسیده ایست که نه تنها آزادی را به او هبه نکرد بلکه به جای رهایی، افساری تازه بر گرده اش کشید...»• «... رپ فارسی بی پرواست آنقدر که برای تولد از کسی اجازه نگرفت. راهش را از میان پستوهای تاریک زیر زمینی، کورمال کورمال گشود و بدون هیچ فرهنگ​سازی و هزینه​های چند میلیارد ریالی که برای گسترش فرهنگ اسلامی توسط دولت و بنگاه​های مذهبی خرج می​شود، یک تنه از فرهنگ هزاره​ی مرثیه​خوانی گذشت و عقدهٔ ناگشودهٔ نابرابری​ها و اختلاف طبقاتی و ریاکاری و بحران​های سیاسی و فرهنگی و مذهبی را یکجا گشود...»رادیو زمانه: رپ فارسی؛ هارمونی اعتراض• «... شاید این​گونه به نظر برسد که رپ فارسی عاری از شعر و موسیقی خیال​انگیز است و به جهت جوان​گرا و بی​معلم و استاد بودن و عدم کشف سلسله مراتب​های انسان​شناختی و عرفانی و معرفتی و هنری، ارزش تامل و توجه ندارد. اما چیزی که بدیهی است، رپ فریاد فراگیر رنج و ستم و افسردگی و اعتراض نسلی است که به فتوای هنر هم اعتنایی نمی​کند.»رادیو زمانه: رپ فارسی؛ هارمونی اعتراض• «... وقتی هویت این موسیقی را درک کنیم، می توانیم آن را به نسل های بعدی هم معرفی کنیم. این باعث خواهد شد که هیپ هاپ در ایران از بین نرود. چون از حالت مُد خارج شده و به سمت اندیشه اش حرکت می کند و اندیشه پایدار است و مد از بین رفتنی.»سایت بشکن: جنبش هیپ هاپ ایران اتفاق نسل ماست؛ در گفتکوئی با بهرام!• «الان رقابتمون (رپرها) توی رپ فارسی خیلی باحال شده، ولی دیگه شورش هم نباید در بیاد .»مصاحبهٔ محمد TDay با پسر پارسی (رادیو فرهنگ هیپ هاپ)• «جنبش هیپ هاپ ایران هرچند کم سن و ساله اما مسئله کوچیکی نیست. این اتفاق نسل ماست... و برای ماهایی که از سنین کم خودمون رو تو این جنبش شناختیم واقعا جدیه...»سایت بشکن: جنبش هیپ هاپ ایران اتفاق نسل ماست؛ در گفتکوئی با بهرام!


کلمات دیگر: