کلمه جو
صفحه اصلی

دانشنامه ایرانیکا

دانشنامه عمومی

دانشنامهٔ ایرانیکا (به لاتین: Encyclopædia Iranica) یک پروژهٔ گروهیِ بین المللی و بزرگ ترین و جامع ترینِ پروژهٔ ایران شناختی است که به سردبیریِ احسان یارشاطر و شورای ویراستاران، که از پژوهشگران بین المللی برجسته در زمینهٔ مطالعات ایران هستند، در دانشگاه کلمبیا در نیویورک، ایالات متحدهٔ آمریکا، در حال انتشار است. از ابتدای فعالیت این دانشنامه یارشاطر سردبیر این دانشنامه بود ولی از ابتدای سال ۲۰۱۷ میلادی، التون دانیل به سردبیری این دانشنامه منصوب شده است. شورای ویراستاران متشکل از ۳۸ پژوهشگر برجستهٔ بین المللی از دانشگاه ها و مراکز علمی مختلف است که در زمینهٔ خاصی از مطالعات ایرانی صاحب نظرند و وظیفهٔ آن ها کمک به سردبیر برای انتخاب عنوان مدخل ها، گزینش نویسندگان هر مدخل و تهیهٔ اصول کلی برای نوشتن مدخل ها در زمینهٔ مورد تخصص شان است.
وبگاه رسمی
شب «بوعلی سینا» به سود دانشنامهٔ ایرانیکا
این دانشنامه به بررسی تاریخ و تمدن ایران در خاورمیانه، قفقاز، آسیای مرکزی و شبه قارهٔ هند می پردازد و همهٔ جنبه های تاریخ و فرهنگ ایران از جمله ادبیات و زبان های ایرانی را پوشش می دهد.
هنگامی که ویرایش دوم دانشنامه اسلام منتشر شد، احسان یارشاطر از برنارد لوئیس (یکی از ویراستاران ویرایش دوم دانشنامهٔ اسلام) پرسیده بود که «چرا مدخل های دانشنامه اسلام در رابطه با ایران (مثل مدخل احمدشاه قاجار) این قدر کم محتوا است؟» و لوئیس پاسخ داد که با نظر یارشاطر موافق بوده و علت آن ها مخالفت با ایران شناسی نیست بلکه کمبود پژوهشگر در زمینهٔ موضوعات ایران شناسی است. یارشاطر می گوید به همین خاطر ایدهٔ نوشتن دانشنامه ای برای خود ایرانی ها به ذهنش خطور کرد تا مطالبی که برای خود ایرانی ها مهم است، در این دانشنامه ثبت گردد.
یارشاطر در سال ۱۹۶۹ میلادی کوشید تا دانشنامهٔ اسلام به زبان فارسی ترجمه شود ولی به دلیل آنکه در مورد بسیاری از موضوعات مربوط به ایران، اطلاعات این دانشنامه را ناکافی می دانست، در سال ۱۹۷۵ میلادی دانشنامه ای جدید را که ترجمه ای از دانشنامهٔ اسلام به همراه مدخل هایی تألیفی بود تحت عنوان دانشنامهٔ ایران و اسلام منتشر کرد که تا فعالیت آن تا جلد دهم ادامه یافت ولی با پیروزی انقلاب اسلامی ایران ادامهٔ کار متوقف شد و آخرین جلد آن را در سال ۱۹۸۰ میلادی منتشر کرد.

نقل قول ها

ایرانیکا دانشنامه ای انگلیسی و بزرگ ترین و جامع ترینِ پروژه های ایران شناسی است.
• «ایرانیکا فقط دربارهٔ ایران فرهنگی و فرهنگ ایرانی و فرهنگ فارسی زبان و فرهنگ های وابسته به آن است، اما دانشنامه ایران دانشنامه ای عمومی است البته در این دانشنامه به فرهنگ ایران و آنچه به ایران مربوط است، توجه و تأکید بیشتری می شود که طبیعی است.» -> عبدالحسین آذرنگ

پیشنهاد کاربران

دانشنامهٔ ایرانیکا ( به انگلیسی: Encyclopædia Iranica ) یکی از بزرگ ترین و جامع ترین پروژه های ایران شناسی است. [۱] کار تدوین این دانشنامه در سال ۱۳۴۷ خورشیدی و به پیشنهاد احسان یارشاطر و با اختصاص ۲ میلیون دلار بودجه توسط امیرعباس هویدا نخست وزیر وقت ایران در دوران سلطنت محمدرضا شاه پهلوی آغاز گردید[۲]، اما با رویداد انقلاب ۱۳۵۷ در ایران، بودجه این دانشنامه توسط دولتمردان وقت نظام جمهوری اسلامی قطع و ادامه تدوین آن در ایالات متحده آمریکا دنبال گردید. [۳] این دانشنامه که درباره فرهنگ و تاریخ ایران زمین و به زبان انگلیسی می باشد، در بخش ایران شناسی دانشگاه کلمبیا در شهر نیویورک نوشته می شود.
حامیان مالی این دانشنامه دانشگاه کلمبیا و بنیاد ملی علوم انسانی آمریکا هستند. این دو بنیاد پس از ده سال تامین این پروژه، ادامه کمک مالی را منوط به کمک مالی از داخل ایران کردند. [۴]
جلد اول این مجموعه در سال ۱۳۶۱ ( ۱۹۸۲ میلادی ) به چاپ رسید و تا امروز ۱۵ جلد از آن منتشر شده است. [۵] قرار است حجم این دانشنامه به ۴۵ جلد برسد. [۶] احسان یارشاطر سر ویراستار ایرانیکا است و هیأت ویراستاران ( شامل افرادی چون احمد اشرف و نیکولاس سیمز - ویلیامز ) و بیش از ۴۰ ویراستار ( همانند ویلیام چیتیک ) و ۱۶۵۰ پژوهنده، در تکمیل این دانشنامه بزرگ مشارکت دارند. [۷]
شایان ذکر است حدوداً بیست سال پس از آغاز انتشار ایرانیکا پنج مقاله ( انقلاب مشروطه، پوشاک در ایران زمین، ادبیات داستانی در ایران، خوشنویسی و تاریخ روابط ایران و آلمان ) از سری مقالات این دانشنامه توسط انتشارات امیرکبیر ترجمه و چاپ شده است و در دسترس علاقه مندان فارسی زبان قرار گرفته است. [۸] دانشنامهٔ ایرانیکا با هدف بیش ترین دسترسی برای خوانندگان در سطح جهانی به زبان انگلیسی منتشر می شود. قرار است پس از اتمام و تکمیل، همهٔ نوشتارها به زبان فارسی ترجمه شوند. [۹]
جلد های دانشنامه [ویرایش]
تا به حال ۱۴ جلد از این دانشنامه منتشر شده است [۱۰]:
Volume 1, ĀB – ANĀHID, 1985.
Volume 2, ANĀMAKA – ĀṮĀR AL - WOZARĀʾ, 1987.
Volume 3, ĀTAŠ – BEYHAQI, 1989.
Volume 4, BĀYJU – CARPETS, 1990.
Volume 5, CARPETS – COFFEE, 1992.
Volume 6, COFFEEHOUSE – DĀRĀ, 1993.
Volume 7, DĀRĀ ( B ) – EBN AL - AṮIR, 1996.
Volume 8, EBN ʿAYYĀŠ – EʿTEŻĀD - AL - SALṬANA , 1998.
Volume 9, ETHÉ – FISH, 1999
Volume 10, FISHERIES – GINDAROS, 2001.
Volume 11, GIŌNI – HAREM I, 2003.
Volume 12, HAREM I – ILLUMINATIONISM, 2004.
Volume 13, ILLUMINATIONISM – ISFAHAN VIII, 2006.
Volume 14, ISFAHAN IX – JOBBĀʾI, 2008.
منابع [ویرایش]
↑ اعتراض دانشنامه «ایرانیکا» به آسوشیتدپرس ( رادیو زمانه )
↑ «هفتهٔ ایرانیکا» در پاریس ( رادیو زمانه )
↑ جشن تولد ایرانیکای ۳۵ سالهٔ ۱۳ جلدی ( رادیو زمانه )
↑ جشن تولد ایرانیکای ۳۵ سالهٔ ۱۳ جلدی ( رادیو زمانه، ۳۱اردیبهشت۱۳۸۷ )
↑ «هفتهٔ ایرانیکا» در پاریس ( رادیو زمانه )
↑ «US - funded encyclopedia revels in Iran greatness» ‎ ( انگلیسی ) ‎. هرالد تریبیون. بازبینی شده در ۱۸ اکتبر ۲۰۰۷.
↑ ۱۲ تا ۱۹ اردیبهشت، هفته جهانی «ایرانیکا» ( رادیو فردا )
↑ نشست «بیش از سی سال با ایرانیکا» در سوئد ( بی بی سی فارسی )
↑ Encyclopaedia Iranica
↑ «Citing Iranica». Encyclopædia Iranica. بازبینی شده در ۲۱ - ۱۰ - ۲۰۱۱.
پیوند به بیرون [ویرایش]
وبگاه رسمی
About Iranica, Encyclopædia Iranica.
شب «بوعلی سینا» به سود دانشنامه ایرانیکا
رده های صفحه: فرهنگ در ایراندانش نامه های برخطدانشنامه ایرانیکا


کلمات دیگر: