دایی جان ناپلئون به یکی از موارد زیر اشاره دارد:
دایی جان ناپلئون (رمان)
دایی جان ناپلئون (مجموعهٔ تلویزیونی)
دایی جان ناپلئون (رمان)
دایی جان ناپلئون (مجموعهٔ تلویزیونی)
wiki: دایی جان ناپلئون (رمان). دایی جان ناپلئون نام رمانی طنز در ژانر داستان بلوغ از ایرج پزشکزاد است که در ۱۳۴۹ منتشر شده است. این رمان که از پرفروش ترین کتاب های ایرانی ست با لحنی طنز تیپ های شخصیت های جامعهٔ ایرانی را به ریشخند می گیرد.
شخصیت دایی جان ناپلئون تبلور کسانی هست که با ساده اندیشی دچار توهم انگلیسی ترسی هستند.
سعید شخصیت عاشق پیشه جوان و کم تجربه ای ست که در عشقش شکست می خورد.
حامی سعید اسدالله میرزا یا عمو اسدالله هست که تلخی های روزگار از او مردی باتجربه و آسان گیر ساخته که زندگی در لحظه را به هیچ عشق یک طرفه ای نمی فروشد.
ناصر تقوایی در سال ۱۳۵۵ مجموعهٔ تلویزیونی دایی جان ناپلئون را از روی این کتاب ساخت.
ترجمه این کتاب به زبان روسی در سال ۱۹۸۱ منتشر شده است.دیک دیویس دایی جان ناپلئون را در سال ۱۹۹۶ به انگلیسی ترجمه کرده است.مترجم با مهارت بسیار طنز کتاب را در ترجمه خود منتقل نموده است.
در ۲۰۱۱ انتشارات آکت سود در پاریس ترجمهٔ فرانسوی این اثر را به همت سرور کسمایی به چاپ رساند.
شخصیت دایی جان ناپلئون تبلور کسانی هست که با ساده اندیشی دچار توهم انگلیسی ترسی هستند.
سعید شخصیت عاشق پیشه جوان و کم تجربه ای ست که در عشقش شکست می خورد.
حامی سعید اسدالله میرزا یا عمو اسدالله هست که تلخی های روزگار از او مردی باتجربه و آسان گیر ساخته که زندگی در لحظه را به هیچ عشق یک طرفه ای نمی فروشد.
ناصر تقوایی در سال ۱۳۵۵ مجموعهٔ تلویزیونی دایی جان ناپلئون را از روی این کتاب ساخت.
ترجمه این کتاب به زبان روسی در سال ۱۹۸۱ منتشر شده است.دیک دیویس دایی جان ناپلئون را در سال ۱۹۹۶ به انگلیسی ترجمه کرده است.مترجم با مهارت بسیار طنز کتاب را در ترجمه خود منتقل نموده است.
در ۲۰۱۱ انتشارات آکت سود در پاریس ترجمهٔ فرانسوی این اثر را به همت سرور کسمایی به چاپ رساند.
wiki: انقلاب ۱۳۵۷ در ایران ساخته و از تلویزیون ملی ایران پخش می شد. این مجموعه تلویزیونی بر اساس رمانی به همین نام اثر نویسنده طنزپرداز معاصر ایرانی ایرج پزشکزاد تهیه و توسط ناصر تقوایی کارگردانی و تولید شد.
غلامحسین نقشینه در نقش دایی جان ناپلئون: او مسن ترین فرد خانواده و نایب (ستوان) سوم بازنشسته قزاق است و باور دارد که در بسیاری از جنگ های بین قوای قزاق و انگلیس در جنوب ایران با انگلیسی ها جنگیده است. او گرفتار بیماری انگلوفوبیا است و شباهت های زیادی بین خود و ناپلئون می بیند. وی به مرور زمان دچار این توهم می شود که امپراتوری بریتانیا، که در آن زمان همراه متفقین به ایران لشکرکشی کرده بود، به خاطر خرده حساب های قدیمی، درصدد از بین بردن او است. در ابتدا این نقش به علی نصیریان پیشنهاد شده بود.
پرویز فنی زاده در نقش مش قاسم: مش قاسم از اهالی روستای کوچک غیاث آباد و خدمتکار بسیار وفادار دایی جان است. او نیز همچون دایی جان تصور می کند که در جنگ های بسیاری علیه انگلیس شرکت داشته است. در ابتدا این نقش به عزت الله انتظامی پیشنهاد شده بود.
نصرت کریمی در نقش آقاجان: او پدر سعید، راوی داستان است. او از خانواده دوله ها و سلطنه ها نیست بلکه یک دارو ساز تجربی است که قوم و خویش و مشتری های دواخانه او را دکتر صدا می زنند. دایی جان ناپلئون ازدواج خواهرش با یک بازاری معمولی را بزرگ ترین فاجعه تاریخ می دانست. از سوی دیگر، آقاجان بر خلاف دایی جان، ناپلئون بناپارت را ماجراجویی می دانست که اروپا را به خاک و خون کشاند. این دو موضوع موجب اختلاف و درگیری این دو شخصیت از سال ها پیش بود. جنگ اصلی بر اثر یک سوء تفاهم در شب مهمانی شروع می شود. استراتژی آقاجان (نصرت کریمی) در مبارزه با دایی جان به تدریج از حالت رو در رو تبدیل به تظاهر به دوستی و از پشت ضربه زدن می شود (با تقلید از استراتژی انگلیس). او همواره سعی می کند با قوت بخشیدن به این توهم دایی جان ناپلئون که انگلیسی ها هنوز با او دشمنی دارند و در صدد کشتنش هستند، دایی جان را تحت فشار روحی و مالیخولیایی قرار دهد.
پرویز صیاد در نقش اسدالله میرزا: او مردی عیاش و خوش گذران است که در وزارت خارجه کار می کند. برای او که نقش اول داستان وی را عمو اسدالله می نامد هیچ چیز دنیا جدی نیست به ویژه نگاه غضب آلود شوهرها وقتی با خانم های شان شوخی می کند. اسدالله میرزا یک بار ازدواج کرده است ولی همسرش وی را به خاطر مرد دیگری ترک می کند و از آن زمان اسدالله در صدد اغوای زنان، به خصوص زنان شوهردار بر می آید. هر وقت کسی از او در مورد زنش سؤال می پرسد او به شدت افسرده می شود (در ابتدا نقش به داوود رشیدی پیشنهاد شده بود.) منوچهر اسماعیلی دوبلهٔ این نقش را انجام داده است.
پس از انقلاب ۱۳۵۷ سریال دایی جان ناپلئون جزو سریال های ممنوعه تشخیص داده شد و پس از انقلاب هیچ گاه از صدا و سیمای جمهوری اسلامی پخش نگردید. محل تصویربرداری این مجموعه خانه امین السلطان بود که به عنوان خانه و باغ اتحادیه شناخته می شود.
این خانه در مهر ماه ۱۳۹۴ توسط سازمان زیباسازی شهر تهران به قیمت ۲۸ میلیارد تومان خریداری و جز دارایی های شهرداری تهران شد و قرار شد کار مرمت آن شروع شود.
در این مجموعه تلویزیونی بازیگران مطرح سینما و تلویزیون ایران به ایفای نقش می پرداختند. از آن جمله می توان به بازیگران زیر اشاره نمود:
غلامحسین نقشینه در نقش دایی جان ناپلئون: او مسن ترین فرد خانواده و نایب (ستوان) سوم بازنشسته قزاق است و باور دارد که در بسیاری از جنگ های بین قوای قزاق و انگلیس در جنوب ایران با انگلیسی ها جنگیده است. او گرفتار بیماری انگلوفوبیا است و شباهت های زیادی بین خود و ناپلئون می بیند. وی به مرور زمان دچار این توهم می شود که امپراتوری بریتانیا، که در آن زمان همراه متفقین به ایران لشکرکشی کرده بود، به خاطر خرده حساب های قدیمی، درصدد از بین بردن او است. در ابتدا این نقش به علی نصیریان پیشنهاد شده بود.
پرویز فنی زاده در نقش مش قاسم: مش قاسم از اهالی روستای کوچک غیاث آباد و خدمتکار بسیار وفادار دایی جان است. او نیز همچون دایی جان تصور می کند که در جنگ های بسیاری علیه انگلیس شرکت داشته است. در ابتدا این نقش به عزت الله انتظامی پیشنهاد شده بود.
نصرت کریمی در نقش آقاجان: او پدر سعید، راوی داستان است. او از خانواده دوله ها و سلطنه ها نیست بلکه یک دارو ساز تجربی است که قوم و خویش و مشتری های دواخانه او را دکتر صدا می زنند. دایی جان ناپلئون ازدواج خواهرش با یک بازاری معمولی را بزرگ ترین فاجعه تاریخ می دانست. از سوی دیگر، آقاجان بر خلاف دایی جان، ناپلئون بناپارت را ماجراجویی می دانست که اروپا را به خاک و خون کشاند. این دو موضوع موجب اختلاف و درگیری این دو شخصیت از سال ها پیش بود. جنگ اصلی بر اثر یک سوء تفاهم در شب مهمانی شروع می شود. استراتژی آقاجان (نصرت کریمی) در مبارزه با دایی جان به تدریج از حالت رو در رو تبدیل به تظاهر به دوستی و از پشت ضربه زدن می شود (با تقلید از استراتژی انگلیس). او همواره سعی می کند با قوت بخشیدن به این توهم دایی جان ناپلئون که انگلیسی ها هنوز با او دشمنی دارند و در صدد کشتنش هستند، دایی جان را تحت فشار روحی و مالیخولیایی قرار دهد.
پرویز صیاد در نقش اسدالله میرزا: او مردی عیاش و خوش گذران است که در وزارت خارجه کار می کند. برای او که نقش اول داستان وی را عمو اسدالله می نامد هیچ چیز دنیا جدی نیست به ویژه نگاه غضب آلود شوهرها وقتی با خانم های شان شوخی می کند. اسدالله میرزا یک بار ازدواج کرده است ولی همسرش وی را به خاطر مرد دیگری ترک می کند و از آن زمان اسدالله در صدد اغوای زنان، به خصوص زنان شوهردار بر می آید. هر وقت کسی از او در مورد زنش سؤال می پرسد او به شدت افسرده می شود (در ابتدا نقش به داوود رشیدی پیشنهاد شده بود.) منوچهر اسماعیلی دوبلهٔ این نقش را انجام داده است.
پس از انقلاب ۱۳۵۷ سریال دایی جان ناپلئون جزو سریال های ممنوعه تشخیص داده شد و پس از انقلاب هیچ گاه از صدا و سیمای جمهوری اسلامی پخش نگردید. محل تصویربرداری این مجموعه خانه امین السلطان بود که به عنوان خانه و باغ اتحادیه شناخته می شود.
این خانه در مهر ماه ۱۳۹۴ توسط سازمان زیباسازی شهر تهران به قیمت ۲۸ میلیارد تومان خریداری و جز دارایی های شهرداری تهران شد و قرار شد کار مرمت آن شروع شود.
در این مجموعه تلویزیونی بازیگران مطرح سینما و تلویزیون ایران به ایفای نقش می پرداختند. از آن جمله می توان به بازیگران زیر اشاره نمود: