مجد همگر

خواجه مجدالدین هبه الله بن احمد (یا محمد) بن یوسف همگر مشهور به ابن همگر شیرازی و مجد همگر شیرازی (۶۰۷–۶۸۶ قمری) از شاعران و گویندگان فارسی سدهٔ هفتم هجری است. دیوان منسوب به مجد همگر در حدود سه هزار بیت در قالب های قصیده، غزل، قطعه، رباعی و مثنوی دارد. دیوان وی چاپ شده و حاوی مطالب ارزشمندی در باب مسائل ادبی و اجتماعی قرن هفتم هجری است. مجد در نثر فارسی نیز توانا بود چنان چه بدر جاجرمی او را منشی کلام نامید.
او سال های متمادی از عمر خود را در خدمت پادشاهان سَلغُری فارس گذرانده و آنان را مدح گفته و سمت ملک الشعرائی داشته است. او پس از فروپاشی حکومت اتابکان فارس، به قراختائیان کرمان و پس از آن به خاندان جوینی در اصفهان پیوسته است و پس از زوال جوینیان، در تنهایی و بی کسی در اصفهان درگذشته است.
بحث در سبک شعر مجد همگر از روزگار خود او مرسوم بود. سید ذوالفقار شروانی (درگذشت: ۶۷۹ ه. ق)، معاصر مجد همگر، اولین کسی است که دست به نقد سبک شناسانه او زده است. ذوالفقار او را در شعر عراقی قوی تر از شعر خراسانی می داند.
اهمیت دیوان این شاعر ( جدا از قصاید و غزلیات ) به خاطر رباعیات سهل، روان و لطیف است. تصاویر خیال انگیز به کار رفته در رباعیات وی ، وقتی با تجربیات حسی شاعر درمی آمیزد، بی نظیر است . این تصاویر بدیع و زیبا باعث گردیده، رباعیات این شاعر را به گونه ترانه های لطیف و عاشقانه ای درآورد که او را در بین شاعران رباعی سرای همعصر ممتاز سازد . اندیشه های باریک و دقیق و مضامین به کار رفته در این رباعیات نیز قابل توجه است . این اندیشه ها گاهی با مضامین حکمی و اجتماعی درآمیخته و رباعیات حکمی و اجتماعی زیبایی را می سازد . گفتنی است کثرت رباعیات این شاعر نیز از جهت سبک شناسی تاریخی، قابل بررسی است چرا که این شاعر را به عنوان شاعری قصیده سرا می شناسند . در حالی که از وی بیش از 1000 رباعی در جنگ ها و تذکره های خطی و چاپی وجود دارد که فقط 609 رباعی از این مجموع در نسخه مکتوب به خط نوه او باقی مانده است . بر این اساس، مجد همگر را از لحاظ کمیت رباعیات ، می توان از رباعی سرایان مهم قرن هفتم هجری به شمار آورد که این نکته کمتر مورد توجه تاریخ ادبیات نگاران و تراجم احوال نویسان واقع شده است .