گبری. [ گ َ ] ( حامص ) گبر بودن. دین گبر داشتن. مجوس بودن : و مبتدعان آنجا [ پارس ] ثبات نیابند و تعصب مذهب گبری ندانند. ( فارسنامه ابن بلخی ص 117 ). از پادشاهی گشتاسب سی سال بگذشت زردشت بیرون آمد و دین گبری آورد. ( نوروزنامه ). قتیبه مسجدها برآورد و رسم گبری برداشت و کوشش بسیار کرد و هر که در آئین اسلام کوتاهی کرد کیفر میدید. ( تاریخ بخارا ص 46 ).
اگر آتش پرستی را ز عشق او بترساند
ز بیم آتش عشقش شود بیزار از گبری.
سنایی ( از مزدیسنا دکترمعین ص 509 ).
مسلمانیم ما او گبرنام است
گرین گبری ، مسلمانی کدام است ؟
نظامی ( از مزدیسنا دکتر معین ص 460 ).
ای که مسلمانی و گبریت نیست
چشمه ای و قطره ابریت نیست.
نظامی.
مؤمنی اندیشه گبری مکن
درتنکی کوش و سطبری مکن.
نظامی.
در دیرشو و بنشین با خوش پسری شیرین
شکر ز لبش می چین تا چند ز کفر و دین ؟
در زلف و رخ او بین گبری و مسلمانی.
عراقی ( از مزدیسنا دکترمعین ص 527 ).
گبری. [ گ َ ] ( ص نسبی ، اِ ) لهجه زرتشتیان ایران ( مخصوصاً یزد و کرمان ). رجوع به گبر و مقدمه ٔفرهنگ بهدینان بقلم پورداود صفحه 5 ببعد شود. در فرهنگ مزبور لغات متعلق بدین لهجه بترتیب آمده است.
گبری. [ گ َ ]( اِخ ) نام دهی از بلوکات گله دار، هفده فرسخ میانه شمال و مغرب گله دار است. ( فارسنامه ناصری ص 260 ).
گبری. [ گ َ ] ( اِخ ) ملامحمد قاسم. از شعرای ایران از مردم کاشان. او راست :
گلخن نشین آتش سودا کسی مباد
سرگرم شعله های تمنا کسی مباد
آن را که رد کنیم شود رد کائنات
مردود بارگاه دل ما کسی مباد
بوی تو ز گلزار وفا میشنوم
آشفتگی تو از صبا میشنوم
میگریم و در اشک رخت میبینم
مینالم آواز تو را میشنوم.
( صبح گلشن ص 346 ).
گبری. [ گ َ ] ( اِ ) آهنگی است در موسیقی. رجوع به آهنگ شود.
