هیوروتات

خرداد یا هـَئوروَتات. به معنی تمامیّت، کلیّت، رسایی و کمال است و مظهری از مفهوم نجات و رستگاری برای افراد بشر. آب را می پاید و در این جهان، شادابی گیاهان مظهر اوست. همکاران این امشاسپند ایزد تیشتر و باد و فروَهر پرهیزکاران هستند. در دوران تازش اهریمن آب را به یاری فروهرها می ستاند سپس به باد می سپارد و باد آن را با شتاب به سوی کشورها می برد و به وسیلهٔ ابر می باراند. دشمن او تریز نام دارد.نام این امشاسپند همیشه در کنار امشاسپند مرداد آورده می شود.این امشاسپند به کمک امشاسپند مرداد گوهر تن زرتشت را ساختند.
آموزگار، ژاله (۱۳۹۱). تاریخ اساطیر ایران. سمت.
هینلز، جان (۱۳۸۹). شناخت اساطیر ایران. تهران: نشر چشمه.
یارشاطر، احسان (۱۳۹۶). داستان های ایران باستان. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
نوشتاری از دکتر شاهین سپنتا در وب گاه ایران نامه
در تاریخ اساطیری ایران شش امشاسپند وجود دارد،که به آنها نامیرایان نیکوکار می گویند. نام های این امشاسپندان خصوصیات آن ها را نشان می دهد . این امشاسپندان آفریده ی هرمزد هستند . تعداد امشاسپندان در نوشته های پهلوی شش و گاهی تا سی تا می رسد . شش امشاسپند بر تخت های زرین در خانه ی سروده قرار گرفتند. این شش امشاسپند اصل و منشا خود را از شخصیت های خدای باستان می دانند.
امشاسپند خرداد که در زبان پهلوی ، هورداد و در اوستا ، هـَئوروَتات به معنای تمامیت و کمال است . خرداد پنجمین امشاسپند است که نگهبان آب است. امشاسپند خرداد در کنار دست راست هرمزد ایستاده است . این امشاسپند جنبه زنانگی دارد .امشاسپند خرداد در دنیای مینویان نماد کمال و پارسایی اهوره مزدا است .از ماه ها ماه سوم سال و از روزها روز ششم ماه به نام این امشاسپند است .زرتشت را متولد روز خرداد از ماه فروردین می دانند. خرداد را سرور ماه ها ، روزها و سال ها نامیده اند.
امشاسپند خرداد جنبه زنانه دارد و ایزد تیشتر ،باد و فروهر پرهیزکاران همیار او هستند و به او کمک می کنند .امشاسپند خرداد در دوران حمله اهریمن آب را به یاری فروهرها می فرستد و به باد دستور می دهد آب را با سرعت به سوی کشورها برده ،هنگاهی که تیشتر با اپوش دیو خشکی و خشکسالی نبرد می کند ،امشاسپند خرداد اب را به یاری تیشتر می فرستد.