to contaminates, to taint
آلودن
فارسی به انگلیسی
befoul, besmear, defile, infect, pollute, smear
مترادف و متضاد
آغشتن، آلوده‌کردن، کثیف‌کردن، ملوث‌کردن ≠ پالودن
فرهنگ معین
(دَ) [ په . ] 1 - (مص م .) آغشته کردن ، آلوده کردن . 2 - (مص ل .) کثیف شدن .
لغت نامه دهخدا
آلودن . [ دَ ] (مص ) مالیدن یا مالیده شدن چیزی به چیزی چنانکه اثری از آن در دوّمین بماند اعم ّ از نیک و بد و خشک و تر، چون آب و خاک و خون و اشک و مشک و زهر و قیر و خوی و پلیدی و جز آن . واین فعل لازم و متعدّی آید. تلویث . ملوث کردن . بطغ. بَدغ . تمریخ . تلطیخ . لطخ . تلطخ . تَمضخ . تضمیخ . تمشیغ. لوث . (دهار). چرکین کردن . آلوده کردن :
شکسته شود چرخ و گردونها
درفشان بیالاید از خونها.
بدو گفت هرمز که بر پای زهر
میالای زهر ای بداندیش دهر.
هر آنگه که تو تشنه گشتی بخون
بیالودی این خنجر آبگون .
یکی داستان زد پس از مرگ اوی
بخون دو دیده بیالود روی .
بدان برتری نام یزدانْش را
بخواند و بیالود مژگانْش را.
کسی کو بپرهیزد از بدکنش
نیالاید اندر بدیها تنش .
سپه بود چندانکه گفتی سپهر
ز گردش بقیر اندر آلود چهر.
تا دیو چه افکند هوا بر زنخ سیب
مهتاب بگلگونه بیالودش رخسار.
همه میران جهاندیده کز او یاد کنند
خاک بوسند و بیالایند از خاک جباه .
نباشد خوب اگر زآن پس که شستم دل به آب حق
که جان روشنم هرگز بناحقی بیالاید.
جانْت بیالود به آثار جهل
قصدبه بر کردن آثار کن .
آزاده ٔ کریم بیالاید از لئیم
چون دامن قبات نپوشانی از لاَّم .
با مردم نفایه مکن صحبت
زیرا که از نفایه بیالائی .
از قرین بد حذر بایدْت کرد
کز قرین بد بیالاید قرین
زر ندیدستی که بی قیمت شود
چون بیندائیش با چیزی مسین .
بخون ای برادر میالای دست
که بالای دست تو هم دست هست .
قطره ای آب خاک را ندهند
تا بخون روی گل نیالایند.
تو بحرص و حسد میالایَش
بخصال حمیده آرایَش .
نعمت آلوده بیش نیست جهان
دامن همتت بدو مالای .
ز طاعت تا کمر بسته ست در دیوان تو خامه
چو حرز بازوی عصمت نیالوده ست طغیانش .
ندیدستی که گاوی در علفزار
بیالاید همه گاوان ده را؟
اغلب تهیدستان دامن عصمت بمعصیت آلایند و گرسنگان نان ربایند. (گلستان ).
و مصدردوم آن آلایش است ؛ آلودم . بیالای .
شکسته شود چرخ و گردونها
درفشان بیالاید از خونها.
فردوسی .
بدو گفت هرمز که بر پای زهر
میالای زهر ای بداندیش دهر.
فردوسی .
هر آنگه که تو تشنه گشتی بخون
بیالودی این خنجر آبگون .
فردوسی .
یکی داستان زد پس از مرگ اوی
بخون دو دیده بیالود روی .
فردوسی .
بدان برتری نام یزدانْش را
بخواند و بیالود مژگانْش را.
فردوسی .
کسی کو بپرهیزد از بدکنش
نیالاید اندر بدیها تنش .
فردوسی .
سپه بود چندانکه گفتی سپهر
ز گردش بقیر اندر آلود چهر.
فردوسی .
تا دیو چه افکند هوا بر زنخ سیب
مهتاب بگلگونه بیالودش رخسار.
مخلدی .
همه میران جهاندیده کز او یاد کنند
خاک بوسند و بیالایند از خاک جباه .
فرخی .
نباشد خوب اگر زآن پس که شستم دل به آب حق
که جان روشنم هرگز بناحقی بیالاید.
ناصرخسرو.
جانْت بیالود به آثار جهل
قصدبه بر کردن آثار کن .
ناصرخسرو.
آزاده ٔ کریم بیالاید از لئیم
چون دامن قبات نپوشانی از لاَّم .
ناصرخسرو.
با مردم نفایه مکن صحبت
زیرا که از نفایه بیالائی .
ناصرخسرو.
از قرین بد حذر بایدْت کرد
کز قرین بد بیالاید قرین
زر ندیدستی که بی قیمت شود
چون بیندائیش با چیزی مسین .
ناصرخسرو.
بخون ای برادر میالای دست
که بالای دست تو هم دست هست .
ناصرخسرو (از تاریخ گزیده ).
قطره ای آب خاک را ندهند
تا بخون روی گل نیالایند.
مسعودسعد.
تو بحرص و حسد میالایَش
بخصال حمیده آرایَش .
سنائی .
نعمت آلوده بیش نیست جهان
دامن همتت بدو مالای .
انوری .
ز طاعت تا کمر بسته ست در دیوان تو خامه
چو حرز بازوی عصمت نیالوده ست طغیانش .
سیف اسفرنگ .
ندیدستی که گاوی در علفزار
بیالاید همه گاوان ده را؟
سعدی .
اغلب تهیدستان دامن عصمت بمعصیت آلایند و گرسنگان نان ربایند. (گلستان ).
و مصدردوم آن آلایش است ؛ آلودم . بیالای .
فرهنگ عمید
۱. چیزی را از حالت پاکی خارج کردن؛ آلوده کردن؛ کثیف کردن.
۲. چیزی را با چیزی مخلوط کردن؛ آغشته کردن.
۳. تر کردن؛ خیس کردن.
۳. (مصدر لازم) [قدیمی] از حالت پاک خارج شدن؛ کثیف شدن؛ آلوده شدن.
کلمات دیگر: