پرواز

پرواز توانائی جابه جا شدن در هوا یا فضا است.
هوافضا
شاتل فضایی
تراجان ووجا
انسان به طور طبیعی توانائی پرواز ندارد ولی با وسائل پرنده مانند هواپیما و موشک می تواند پرواز کند.
سه دسته از جانوران می توانند به طور طبیعی پرواز کنند: بعضی از حشرات، بعضی از پرندگان و خفاش ها. برخی از پستانداران کوچک (مانند سنجاب های کوچک) و چند نوع قورباغه نیز می توانند در پرش های خود با استفاده از غشائی که بین دست و پایشان وجود دارد در هوا سُر بخورند. هریک از این جانوران توانائی پرواز را در فرایند تکامل طبیعی به شیوه ای متفاوت به دست آورده اند. پرواز پرنده با پرواز حشره از نظر اصول فیزیکی فرق دارد.
هواپیماها در پرواز از نظر فیزیکی تابع قانون های مکانیک پرواز هستند.

پَرواز (flight)
روش جابه جایی انسان و کالا با هواپیما. در ۱۷۸۳، انسان برای اولین بار با بالون پرواز کرد و در ۱۸۵۲، پرواز موتوری با کشتی هوایی را به انجام رساند. تاریخچۀ پرواز نظامی و غیرنظامی با هواپیما آغاز می شود. نخستین هواپیماها و گلایدرها، موتور نداشتند. با پیدایش موتورهای بنزینی، برادران رایت برای اولین بار با هواپیمای موتور دار در امریکا پرواز کردند (۱۹۰۳). این پرواز سبب گسترش هواپیما در سراسر اروپا شد. در دهۀ ۱۹۳۰، هواپیماهای دوباله جای خود را به هواپیماهای تک باله دادند. نخستین هواپیمای جت (← پیش رانش جت) در ۱۹۳۹ ساخته شد و پس از پایان جنگ جهانی دوم، با تکمیل هواپیماهای مسافربری جت، سفرهای هوایی گسترش یافت. در ۱۹۶۹، هواپیمای کنکورد با سرعتی بیش از سرعت صوت وارد میدان شد.
بالون. بالون واقعی در قرن ۱۸ اختراع شد. دو برادر با نام های یوسف و اِتیِن مونگولفیه ابداع بالون را آغاز کردند و به این نتیجه رسیدند که کیسه ای کاغذی پر از «ماده ای ابرمانند» در هوا معلق می شود. آزمایش های متعدد این دو برادر توجه دیگران را جلب کرد و سبب تلاش بیشتر آنان شد. با پیشرفت علم در این زمینه، پیلاتر دو روزیه در اکتبر ۱۷۸۳، با یکی از بالون های مهارشدۀ برادران مونگولفیه برای اولین بار صعود کرد. مادام تیبل نخستین زنی بود که در لیون با بالون به هوا صعود کرد (۱۷۸۴). در ۱۸۵۹، پروازی به مسافت بیش از ۱۶۰۰ کیلومتر در امریکا صورت گرفت.
اضافه کردن موتور. هدایت بالون در هوا مشکل اصلی پرواز بود. پس از آزمایش ناموفق پارو، هانری ژیفار از موتوری کوچک و سبک استفاده کرد (۱۸۵۲). فردیناند زپلین تلاش در زمینۀ کشتی هوایی را از ۱۸۹۷ آغاز کرد و در ۱۹۰۰، برای اولین بار با بالون هدایت شونده ای که پنج سرنشین داشت پرواز کرد.
پرواز موتوری. در اواخر قرن ۱۹، اوتو لیلینتال با ماشین های بی موتور و کایت آزمایش هایی صورت داد. لیلینتال با شبیه سازی شکل بال پرندگان تلاش کرد پرواز اوج گیر آن ها را تقلید کند. برادران رایت و لیلینتال نخستین هواپیمای موتوردار را در ۱۹۰۳ ساختند. نخستین ماشین موفق آن ها هواپیمای ساده ای بود که در خط مستقیم پرواز می کرد، اما آن را بسیار اصلاح کردند. در ۱۹۰۸، برادران رایت برای ادامۀ آزمایش های خود به فرانسه رفتند و در آن جا، ویلبر رایت با پروازی بیش از یک ساعت، و با حمل یک مسافر رکورد تازه ای به جا گذاشت. او به سرعت ۶۰ کیلومتر در ساعت نیز دست یافت. درآغاز قرن ۲۰، فرانسوی ها در اروپا پیش گام طراحی هواپیما بودند. برگزاری مسابقات هوایی رَنس و عبور لوئی بلریو از دریای مانش توجه مردم را به هوانوردی جلب کرد (۱۹۰۹). ساموئل فرانکلین کادی نخستین پرواز موتوری در انگلستان را صورت داد (۱۹۰۸). ساپویت و بریستول نیز هواپیماهای دوبالۀ کوچکی ساختند (۱۹۱۲). نخستین هواپیمای بزرگ دوموتوره بمب افکن هندلی پیج بود که در ۱۹۱۷ ساخته شد. جنگ جهانی اول (۱۹۱۴ـ۱۹۱۸) موجب تکامل سریع موتور بنزینی برای افزایش قدرت هواپیماهایی با سرعت حدود ۳۲۰ کیلومتر در ساعت شد. درنتیجه، هموارسازی بدنۀ هواپیماها ضرورت یافت. برای کاهش مقاومت در برابر هوا، بدنه، بال ها، و قسمت های بیرونی هواپیما تغییر شکل یافتند. سرانجام، هواپیماهای دوباله جای خود را به هواپیماهای تک باله ای دادند که از داخل مهار می شدند. جنگنده های هاوکر هاریکین و سوپرمارین اسپیتفایر، و بمب افکن های آورو لنکستر و بوئینگ فلایینگ فورترس در جنگ جهانی دوم (۱۹۳۹ـ۱۹۴۵) از آن جمله بودند.
هواپیمای جت. هواپیمای آلمانی هاینکل ۱۷۸ نخستین هواپیمای جت بود که در ۱۹۳۹ ساخته شد و برخلاف هواپیماهای قبلی ملخ نداشت، بلکه به کمک فواره ای از گازهای داغ حرکت می کرد. تکامل سریع هواپیمای جت سبب افزایش قدرت و سرعت هواپیما شد، اما در نزدیکی سرعت صوت آثار تراکم پذیری هوا پدیدار می شود. در ابتدا تصور می شد سرعت صوت محدودکنندۀ سرعت هواپیماست و مفهوم دیوار صوتی بر همین اساس پدید آمد. دیوار صوتی نخستین بار با هواپیمایی دارای موتور موشکی، به خلبانی چاک ییگر، در امریکا شکسته شد (۱۹۴۷). برای رسیدن به سرعت های مافوق صوت، فقط هموارسازی بدنۀ هواپیما کافی نبود. بال ها به عقب کشیده شدند، موتورها در بال ها و دم هواپیما فرورفتند، و حتی در طرح های تمام بال دلتا بدنه را حذف کردند. نخستین هواپیماهای جت مسافری، نظیر کومت، که اولین بار در ۱۹۴۹ عرضه شد، در دهۀ ۱۹۵۰ به کار رفتند. در اواخر دهۀ ۱۹۶۰ هواپیماهای جمبوجت به میدان آمدند و در ۱۹۷۶، کنکورد انگلستان ـ فرانسه در ناوگان تجارتی به کار گرفته شد. این هواپیما عرض اقیانوس اطلس را در سه ساعت طی می کند.
پیشرفت های دیگر. در دهه های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰، در زمینۀ هواپیماهای عمودپرواز که قابلیت فرود و صعود عمودی دارند، تحقیق شد. جت جنگندۀ انگلیسی هری یر یگانه هواپیمای عمودپروازی (VTOL) است که از نظر تجاری موفق بوده است. از فناوری کوتاه کردن مسافت نشست وبرخاست هواپیما(STOL) برای تولید هواپیماها استفاده شد. همچنین، در دهه های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰، هواپیماهایی با شکل هندسی متغیر (بال متحرک) ساخته شد که برای افزایش سرعت، بال آن ها در حین پرواز به عقب کشیده می شد. ایرباس هواپیمای مسافری پهن پیکری است که شرکت هایی از فرانسه، آلمان، انگلستان، هلند و اسپانیا مشترکاً آن را تولید کردند. یوروفایتر ۲۰۰۰ پروژۀ مشترکی است که انگلستان، ایتالیا، آلمان و اسپانیا در اجرای آن مشارکت دارند. بمب افکن ب ـ۲ بمب افکن ضد راداری است که نیروی هوایی امریکا آن را عرضه کرد (۱۹۸۹). این هواپیما از دید رادار پنهان می ماند. هواپیمای خورشیدی پت فایندر، با فاصلۀ بال ۳۰ متر، در هاوایی به ارتفاع ۲۰,۵۲۸ متر از سطح دریا رسید و رکورد ارتفاع پرواز این نوع هواپیما را از آن خود ساخت.

پرواز فرآیندی است که جسم از طریق یک جو یا فراتر از آن حرکت میکند، همانطور که در مورد پرواز فضایی نیز انجام می گیرد.
• نشانه شناسی: پرواز در اسطوره ها (ایکاروس) و در رؤیا، نشانهٔ میل به صعود، جستجوی هماهنگی درونی، و فراگذشتن از برخوردها و درگیری هاست.»• «خواب پرواز را خصوصاً افراد روان نژند می بینند، یعنی کسانی که به خودی خود قادر نیستند میل به بالارفتن را عملی کنند؛ این خواب از نظر نمادین به معنی «نداشتن قدرتِ پرواز» است. هرچه این میل در فرد بیشتر تحریک شود، عدم قدرت پرواز در او به نگرانی واضطراب و به پوچی می رسد، و سرانجام به حسِّ گناه تبدیل می شود.»• «خواب پرواز به کابوس سقوط پرواز بدل می شود و بیان نمادین واقعیت های زنده، شکست های واقعی، نتیجهٔ گریزناپذیر از طرز تلقی غلطی از یک زندگی واقعی است… تصویر پرواز بازماندهٔ غیرواقعی عملی است که لازم بوده اجرا شود، اما ندانسته، نتوانسته یا نخواسته آن را عملی کند، در نتیجه از آن فراگذشته و آن را به رؤیا واگذار کرده است.» -> ژان شوالیه

پرواز (فیلم ۲۰۱۲). پرواز (به انگلیسی: Flight) فیلمی داستانی محصول سال ۲۰۱۲ کشور اآمریکا است. این فیلم توسط رابرت زِمِکیس کارگردانی شده و در آن بازیگرانی همچون دِنزِل واشینگتن و دان چیدل به ایفای نقش پرداخته اند.
•

[ویکی فقه] به پریدن پرواز گفته می شود که از آن در باب صید و ذباحه یاد شده است.
از راه های تشخیص پرنده حلال گوشت از حرام گوشت ـ در فرض شک در حلّیت و حرمت آن ـ آن است که اگر هنگام پرواز، بال زدن آن از صاف نگهداشتن بالها بیشتر باشد، حلال گوشت و اگر عکس آن باشد، حرام گوشت است.
← شکار پرنده حلال گوشت
خوردن ملخی که هنوز قدرت پرواز ندارد، حرام است.