(تلفظ: karime) (عربی) گرانبها ، ارزشمند ؛ صفت هر یک از آیه‌های قرآن ؛ (در قدیم) هر یک از آیه‌های قرآن، زن بزرگوار ، زن شریف نیکو و خوب .
کریمه . [ ک ِ م ِ] (اِخ ) شبه جزیره ای است در جنوب روسیه ٔ شوروی و در شمال دریای سیاه کنار دریای آزوف به مساحت 26000 کیلومتر مربع. شهرهای عمده ٔ آن عبارتند از: سباستوپول و سمفروپول . این ناحیه از نواحی بسیار خوش آب و هوای کناره ٔ دریای سیاه است .
کریمة. [ ک َ م َ ] (اِخ ) بنت احمد المروزی است و یکی از شیوخ بنام احمدبن علی بن ثابت بن احمدبن مهدی خطیب بغداد صحیح بخاری را در مدت پنج روز نزد این زن خواند. (یادداشت مؤلف ).
کریمة. [ ک َ م َ ] (ع ص )کریمه . مؤنث کریم . ج ، کرائم ، کریمات . (ناظم الاطباء) (اقرب الموارد). و کِرام . (اقرب الموارد). || زن صاحب کرم . زن بخشنده . (فرهنگ فارسی معین ). || صاحب کرم . (اقرب الموارد) (ناظم الاطباء). مرد بسیارکرم و التاء للمبالغة. (ناظم الاطباء).
کریمه . [ ک َ م َ ] (ع ص ، اِ) کریمة. زن نیک خوی . (فرهنگ فارسی معین ). || در تداول ترکان عثمانی دختر را گویند چنانکه گویند کریمه ٔ شما و کریمه ٔ ایشان دختر شما و دختر ایشان . (یادداشت مؤلف ). دختر. صبیه . فرزند مادینه : اما چنان باید که این دو کریمه از خاتونان باشند کریم الطرفین . (تاریخ بیهقی ). امیر سبکتکین کریمه ای از کرایم او از بهر پسر خواسته بود. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 267). کریمه ای که به جلالت اصالت و کفایت کفات آراسته بود از بهر او بخواست . (ترجمه ٔتاریخ یمینی ص 397). کریمه ای از کرایم ناصرالدین که شقیقه ٔ روح او بود با چند کس از اطفال اولاد و احفاد... بدار فنا رحلت کردند. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 44). || خاتون بیگم . (ناظم الاطباء). || نیکو. خوب . پسندیده . (فرهنگ فارسی معین ). شریف و عالی . (ناظم الاطباء) : مشتمل است بر بیان اخلاق کریمه . (اوصاف الاشراف بنقل فرهنگ فارسی معین ).
- احجار کریمه ؛ جواهر. گوهرها. جواهر قیمتی چون الماس و زمرد و یاقوت و لعل و غیره . (یادداشت مؤلف ).
|| هر آیه از آیات قرآن مجید. (فرهنگ فارسی معین ). آیه ٔکریمة، آیات کریمه .
کریمة. [ ک َ م َ ] (ع اِ) بینی و هر عضو شریف مانند گوش و دست . (منتهی الارب )(آنندراج ) (از اقرب الموارد). بینی و هر عضو شریف مانند گوش و دست و لحیه و ریش . (ناظم الاطباء). کریمتان ؛ دو چشم . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (آنندراج ). کریمتین ، دو چشم . (یاداشت مؤلف ). || (اِخ )نام مردی . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (آنندراج ).
