کلمه جو
صفحه اصلی

شبستری

فرهنگ فارسی

(شیخ ) سعدالدین محمود بن عبدالکریم عارف معروف ( ف. شبستر ۷۲٠ ه.ق . ). وی در قصبه شبستر تولد یافت و نشو و نمای او در همان حدود بود . در عهد اولجایتو و ابوسعید شهرت یافت ودر عداد علما و فضلای تبریز در آمد.شبستری در جواب سوالات امیر سید حسینی هروی عارف خراسانی و خلیفه شیخ بهائ الدین ملتانی مثنوی گلشن راز را بنظم در آورد . وی شاعر نبود و پی از این مثنوی هم هرگز شعر نگفته بود ولی رسایلی راجع بمباحث عرفانی تالیف کرده بود. از تصنیفات او بنثر حق الیقین در مسایل دینی و شاهد نامه است .

لغت نامه دهخدا

شبستری. [ ش َ ب ِ ت َ ] ( اِخ ) شیخ محمودبن عبدالکریم ملقب به سعدالدین در قصبه شبستر هفت فرسنگی تبریز تولد یافت. از تاریخ زندگانی او اطلاع وسیعی به دست نیست وظاهراً سراسر عمر را بر خلاف زمانه آشفته و عصر پرآشوب خویش به آرامش و سکون بدون حادثه مهمی در تبریزیا نزدیکی آن بسر برده است و هم در آنجا در سال 720هَ. ق. وفات یافته. از وی تألیفات بسیار باقی نمانده است لیکن مثنوی گلشن راز که تقریباً بیست هزار بیت میشود از بهترین و جامعترین رسالاتی است که در اصول و مبادی تصوف به رشته نظم درآورده است و تا امروزنزد خاص و عام شهرتی بسزا دارد. این مثنوی چنانکه شاعر خود اشاره میکند در شوال سال 710 هَ. ق. به نظم آمده و در آن پاسخ 15 سؤال راجع به اصول تصوف است که شخصی از خراسان موسوم به امیرحسینی حسین بن عالم ابی الحسین هروی سؤال نموده است. عبدالرزاق لاهیجی شرح عالی بر آن نگاشته است. و نیز شاه داعی شیرازی عارف و شاعر نامی قرن نهم را شرحی بر این مثنوی است به نام نسائم الاسحار یا نسائم گلشن. تألیفات دیگر وی عبارتند از: رساله حق الیقین ، رساله شاهد، سعادتنامه ،منهاج العارفین و مرآةالمحققین. برای شرح حال و آثاراو رجوع به دانشمندان آذربایجان چ تربیت ، الذریعة ج 9 ص 506، تاریخ ادبیات ایران تألیف ادوارد براون ج 3 یا از سعدی تا جامی ترجمه علی اصغر حکمت ص 159 به بعد و تاریخ ادبیات دکتر رضازاده شفق ص 263 شود.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] شبستری (ابهام زدایی). شبستری ممکن است اشاره به اشخاص ذیل باشد: • محمود شبستری، شبستری، شیخ محمود بن عبدالکریم بن یحیی، عارف و شاعر نامدار آذربایجانی در قرن هشتم• محمد مجتهد شبستری ، از شخصیت ها واساتید معاصر در زمینه الهیات و معارف اسلامی ، بخصوص فلسفه ، عرفان و کلام اسلامی• نصرالله شبستری، از علما و مفسرین بزرگ شیعه
...


کلمات دیگر: