گولاگ

اداره کل اردوگاه های کار و اصلاح که سرواژه آن به زبان روسی واژه «گولاگ» را تشکیل می داد، نام نهادی بود که اردوگاه های کار اجباری در نواحی دور افتاده اتحاد جماهیر شوروی از قبیل سرزمین سردسیر و یخبندان سیبری و استپ های قزاقستان، بیابان های ترکمنستان را در زمان حکومت ژوزف استالین اداره می کرد. محکومین سیاسی که حدود یک دهم شهروندان شوروی شامل محکومین عادی و سیاسیون در اردوگاه های کار اجباری به سر بردند، در زمان استالین سه چهارم افسران و تمام پیشکسوتان کمونیست و یاران لنین بجز خود استالین محاکمه و به جرم خیانت اعدام شدند یا با یک درجه تخفیف محکوم به کار اجباری در گولاگ شدند در ضمن تمام افراد خانواده محکومین به جرم خیانت زندانی می شدند، حتی کودکان و سالخوردگان را نیز شامل می شد. بسیاری از زندانیان از سرما، گرسنگی و خستگی جان باختند.
ساخت کانال دریای سفید-بالتیک سال ۱۹۳۱-۱۹۳۳
ساخت کانال بزرگ بیابان قره قوم ترکمنستان بطول تقریبی ۸۰۰ کیلومتر که فاز اول در سال های ۵۹-۱۹۵۴ به طول ۴۰۰ کیلومتر بدست زندانیان گولاگ اجرا گردید.
جاده و راهسازی در باتلاق های تایگا و سیبری بطول ۲۰۰۰ کیلومتر
استخراج معادن زغال سنگ و اورانیوم
راه آهن سراسری اتحاد شوروی
مترو مسکو
پناهگاه های زیرزمینی
تأسیس و راه اندازی کالخوزها(مزارع شوراها)
گولاگ مخفف اداره کل کار اصلاحی اردوگاه ها و مستعمرات (روسی: Главное управление исправительно-трудовых лагерей и колоний; Glavnoye upravlyeniye ispravityel'no-trudovih lagyeryey i koloniy) در سال ۱۹۲۹ به عزم حزب کمونیست اتحادیه شوروی اردوگاه کار اصلاحی نامیده شد.
از سال ۱۹۲۹ میلادی تا ۱۹۵۳ حدود ۱۴ میلیون مردم روسیه محکوم به کار اجباری شدند که بعدها نیز حدود ۶ الی ۷ میلیون اضافه شد. ساکنین سالیانه این اردوگاه ها بین ۵۱۰٬۳۰۷ (سال ۱۹۳۴ میلادی) تا ۱٬۷۲۷٬۹۷۰ (سال ۱۹۵۳ میلادی) متغیر بوده است.اکثر این افراد در اصل بی گناه بودند یا خطایی جزئی داشتند. در آن زمان هر مخالفتی با حزب سرخ حاکمه، حکم اعدام را داشت. گاه توطئه خبرچینی علیه افراد یا اخبار غلط همسایه ها یا حتی غیبت غیر موجه از کار یا خطای جزئی آماری در شمارش اجناس یا گفتن یک جک ضد کمونیزم، حکم اعزام به گولاگ را داشت.
در شب ۲۴ فوریه سال ۱۹۵۶ میلادی، درجلسه کنگره بیستم حزب کمونیست کوبا اتحاد جماهیر شوروی، خروشچف در یک سخنرانی محرمانه در یک گزارش چهار ساعته جنایات استالین را آشکارا محکوم نمود و وجود گولاگ ها را مایه شرم و نهایت بی رحمی خواند. بعد از آن، آزادی و رجوع بازماندگان گولاگ ها به جامعه و موقعیت قبلی مهیا شد..

گولاگ (فیلم). گولاگ (انگلیسی: Gulag) فیلمی به کارگردانی کورنبرگ یونگ است که در سال ۱۹۸۵ منتشر شد.

گولاگ (Gulag)
(سرواژه ای روسی برای عبارت «مدیریت کل اردوگاه های کار تأدیبی») شبکه ای از نهادهای کیفری در اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی، پایه گذاری شده در ۱۹۱۸ پس از انقلاب روسیه. در دورۀ حکومت یوسیف استالین، شمار زیادی از مردم (براساس آمار رسمی شوروی، فقط در فاصلۀ سال های ۱۹۳۴ تا ۱۹۴۷ تعداد ۱۰میلیون تن) که مظنون به ارتکاب جرایمی برضد دولت بودند (جرایمی که می توانست به معنی هر چیزی باشد، از دگراندیشی سیاسی گرفته تا عدم همکاری با برنامه های اشتراکی سازی استالین) به کار اجباری در این اردوگاه ها محکوم شدند. خود سازمان گولاگ پس از مرگ استالین متلاشی شد، اما اردوگاه های کار اجباری همچنان تا پایان دورۀ شوروی وجود داشت. کتاب ۳جلدی مجمع الجزایر گولاگ (۱۹۷۳ـ۱۹۷۸)، نوشتۀ الکساندر سولژنیتسین، بررسی نظام کیفری شوروی و سیر تکاملی آن در فاصلۀ دهه های ۱۹۲۰ و ۱۹۵۰ است. این بررسی، که بر پایۀ تجربیات شخصی نویسنده استوار است، با نامه ها، خاطرات، و گزارش های ۲۲۷ شاهد دیگر تأیید شده است. اصطلاح گولاگ دربارۀ نهادهایی که در چین و دیگر کشورها برای زندانیان سیاسی وجود دارد نیز به کار رفته است.