مجمع الجزایر گولاگ

مجمع الجزایر گولاگ مجموعه تحقیقاتی هنری- تاریخی آلکساندر سولژنیتسین دربارهٔ رژِیم سرکوب کننده شوروی در سال های ۱۹۱۸ تا ۱۹۵۶ می باشد.
س‍ول‍ژن‍ی‍ت‍س‍ی‍ن ، آل‍ک‍س‍ان‍در ای‍س‍ای‍وی‍چ ، م‍ج‍م‍ع ال‍ج‍زای‍ر گ‍ولاگ ، ت‍رج‍م‍ه ع‍ب‍دالله ت‍وک‍ل ، ت‍ه‍ران : س‍روش (ان‍ت‍ش‍ارات ص‍دا و س‍ی‍م‍ا)، ۱۳۶۶؛ ویرایش دوم: ۱۳۶۷.
کتاب «مجمع الجزایر گولاگ» نوشته «آلکساندر سولژنیتسین» نویسنده روسی برنده جایزه نوبل، که تاریخ انتشار آن به بیش از ۴۰ سال پیش بازمی گردد، به عنوان کتاب درسی اجباری برای تدریس در دبیرستان های روسیه معرفی شد.
این کتاب به زبان فارسی ترجمه شده و با مشخصات زیر به چاپ رسیده است:

مَجمَع الجزایر گولاگ (Archipelag Gulag)
اثری چندوجهی در سه جلد، از الکساندر سولژنیتسین، منتشر شده به روسی، چاپِ جلد اول و دوم آن در ۱۹۷۳ و جلد سوم در ۱۹۷۶ در پاریس. این کتاب به صورت کامل فقط در ۱۹۹۰ در روسیه به چاپ رسید. مجمع الجزایر گولاگ را به دشواری می توان در یکی از انواع ادبی جای داد، چراکه کتابی ا ست هم در تاریخ خشونت و سرکوب در شوروی از روی کار آمدن جمهوری لنینی، هم وقایع نگاری و جغرافیای اردوگاه ها، هم مردم شناسی، هم اعترافات و سرگذشت شخصی نویسنده، و هم تفکرات فلسفی دربارۀ انسان در برابر فساد اخلاقی است. مؤلف در نگارش این اثر از یاری بسیاری کسان بهره برده است. او مخاطب عمده اش را وارلام شالاموف قرار داده است، اگرچه در طی داستان شخصیت «زک»، را از آغاز بازداشت و انتقال از زندانی به زندان دیگر و سرانجام رسیدن به جهان اردوگاه، نمایش می دهد و در این سیر ظهور صنعت تنبیه و کیفر را توصیف می کند. به دست دادن اطلاعاتی ارزشمند دربارۀ مؤلف، توصیف تصویر و سرنوشت های گناهکاران با توجه به پیشینۀ تاریخی بشر، تغییر لحن ها، استهزاهای گزنده، و نفخۀ حماسی آن، این کتاب را به یکی از آثار مهم قرن ۲۰ تبدیل کرده است. مجمع الجزایر گولاگ پس از انتشار در روسیه با استقبال فراوان روبه رو شد و به از بین رفتن بقایای استالینیسم کمک کرد. همچنین برای سولژنیتسین جایزۀ دولتی ادبیات را به ارمغان آورد، اگرچه او آن را نپذیرفت.