یونیکس یک سیستم عامل با قابلیت چندکارگی و چند کاربره است که در سال ۱۹۶۹ به دست گروهی از کارمندان آزمایشگاه های بل متعلق به شرکت تلفن و تلگراف آمریکا (.AT&T Corp) شروع به توسعه شد. این گروه را کن تامسون، دنیس ریچی، برایان کرنیگان، داگلاس مکیلروی مایکل لسک و جو اوسانا شکل می دادند.یونیکس در آغاز به زبان اسمبلی نوشته شد اما در سال ۱۹۷۳ به طور کلی به زبان سی بازنویسی شد، که این کار توسعه یونیکس و پورت کردن آن به دیگر platform (سکو)ها را ساده تر می کرد. یونیکس در ابتدا برای استفاده در بل سیستم در نظر گرفته شد ولی از اواخر دهه ۷۰ .AT&T Corp مجوز یونیکس را به طرف های بیرونی مختلفی داد که منجر به گونه های آکادمیک و تجاری از یونیکس شد، مانند BSD از دانشگاه کالیفرنیا، برکلی، AIX از آی بی ام، SunOS/سولاریس از سان مایکروسیستمز و زنیکس از مایکروسافت. شرکت تلفن و تلگراف آمریکا در ابتدای دهه ۹۰ حقوق خود در یونیکس را به شرکت نوول فروخت که نوول هم تجارت یونیکس را به شرکت سانتا کروز اوپریشن در سال ۱۹۹۵ فروخت؛ ولی نشان تجاری یونیکس در اختیار اوپن گروپ که یک کنسرسیوم استانداردهای تجاری است قرار گرفت و این گروه این نشان را به نام خود ثبت کرده است. تنها سیستم هایی که به صورت کامل با مشخصات یونیکس یکتا سازگار باشند و مبلغی پول به کنسرسیوم اوپن گروپ بپردازند، واجد شرایط استفاده از نام یونیکس هستند. دیگر سیستم ها می توانند شبه یونیکس نامیده شوند، هرچند که مؤسسه اوپن گروپ این نام را رد کرده است.
زنیکس از مایکروسافت
ای آی اکس از آی بی ام
اچ پی-یواکس از اچ پی
ULTRIX by Digital
سان او اس از سان مایکروسیستمز
در اواخر دهه ۱۹۷۰ و اوایل دهه ۱۹۸۰، نفوذ یونیکس در محافل دانشگاهی (به ویژه ویرایش BSD که از دانشگاه برکلی سرچشمه گرفته است) باعث پذیرش گسترده یونیکس توسط شرکت های مختلف شد و نسخه های تجاری مختلفی از یونیکس پدید آمد، همانند SunOS, اچ پی-یواکس, AIX.
علاوه بر یونیکس های تأیید شده که اسامی بعضی از آن ها ذکر شد، سیستم عامل هایی هم وجود دارند که شبه یونیکس نامیده می شوند مانند مینیکس، نوادگان بی اس دی مانند فری بی اس دی, نت بی اس دی، اپن بی اس دی، دراگون فلی بی اس دی و لینوکس. این سیستم ها با آن که با استانداردهای یونیکس کاملاً یا کمابیش سازگار اند، اما توسط مؤسسه اپن گروپ تأیید نشده اند و حق استفاده از نام Unix را ندارند. اصطلاح یونیکس سنتی ممکن است برای توصیف سیستم عامل هایی که مشخصات و ویژگی های نسخه ۷ یونیکس یا نسخه ۵ یونیکس را دارند، استفاده شود.هنگامی که کن تامسون هنوز به مولتیکس دسترسی داشت، شبیه سازهایی برای سیستم صفحه بندی و فایل سیستم نوشت. او همچنین یک بازی رایانه ای به نام سفر فضایی نوشت، اما این بازی برای اجرا شدن به یک ماشین کارامدتر و ارزان تر احتیاج داشت و سرانجام او یک پی دی پی-۷ کم استفاده در آزمایشگاه های بل پیدا کرد. در سال ۱۹۶۹ تیمی به رهبری تامسون و ریچی، بر روی این ماشین پی دی پی-۷ یک سیستم فایل سلسله مراتبی، مفاهیم فرایند و فایل دستگاه، یک مفسر خط فرمان و تعدادی برنامه کوچک دیگر نوشتند.
اگر گفته شود یونیکس آغازگر «دوره اطلاعات» و در امتداد آن «عصر اینترنت» است، سخنی گزاف نیست. در واقع تا همین امروز هم، تقریباً ٪۱۰۰ پروتکل های مهم و باز که جنبش اینترنت را پدید آورده اند، مانند وب، از خانوادهٔ یونیکس آمده و می آیند. اینترنت در آغاز در یونیکس گسترش یافت و تا سال ها، واژهٔ «اینترنت» در میان کاربران یونیکس واژه ای کاملاً عادی و روزمره بود، درحالی که دیگران حتی این واژه را نشنیده بودند یا با اکراه تمام به آن بی اعتنایی و حتی آن را مسخره می کردند.
زنیکس از مایکروسافت
ای آی اکس از آی بی ام
اچ پی-یواکس از اچ پی
ULTRIX by Digital
سان او اس از سان مایکروسیستمز
در اواخر دهه ۱۹۷۰ و اوایل دهه ۱۹۸۰، نفوذ یونیکس در محافل دانشگاهی (به ویژه ویرایش BSD که از دانشگاه برکلی سرچشمه گرفته است) باعث پذیرش گسترده یونیکس توسط شرکت های مختلف شد و نسخه های تجاری مختلفی از یونیکس پدید آمد، همانند SunOS, اچ پی-یواکس, AIX.
علاوه بر یونیکس های تأیید شده که اسامی بعضی از آن ها ذکر شد، سیستم عامل هایی هم وجود دارند که شبه یونیکس نامیده می شوند مانند مینیکس، نوادگان بی اس دی مانند فری بی اس دی, نت بی اس دی، اپن بی اس دی، دراگون فلی بی اس دی و لینوکس. این سیستم ها با آن که با استانداردهای یونیکس کاملاً یا کمابیش سازگار اند، اما توسط مؤسسه اپن گروپ تأیید نشده اند و حق استفاده از نام Unix را ندارند. اصطلاح یونیکس سنتی ممکن است برای توصیف سیستم عامل هایی که مشخصات و ویژگی های نسخه ۷ یونیکس یا نسخه ۵ یونیکس را دارند، استفاده شود.هنگامی که کن تامسون هنوز به مولتیکس دسترسی داشت، شبیه سازهایی برای سیستم صفحه بندی و فایل سیستم نوشت. او همچنین یک بازی رایانه ای به نام سفر فضایی نوشت، اما این بازی برای اجرا شدن به یک ماشین کارامدتر و ارزان تر احتیاج داشت و سرانجام او یک پی دی پی-۷ کم استفاده در آزمایشگاه های بل پیدا کرد. در سال ۱۹۶۹ تیمی به رهبری تامسون و ریچی، بر روی این ماشین پی دی پی-۷ یک سیستم فایل سلسله مراتبی، مفاهیم فرایند و فایل دستگاه، یک مفسر خط فرمان و تعدادی برنامه کوچک دیگر نوشتند.
اگر گفته شود یونیکس آغازگر «دوره اطلاعات» و در امتداد آن «عصر اینترنت» است، سخنی گزاف نیست. در واقع تا همین امروز هم، تقریباً ٪۱۰۰ پروتکل های مهم و باز که جنبش اینترنت را پدید آورده اند، مانند وب، از خانوادهٔ یونیکس آمده و می آیند. اینترنت در آغاز در یونیکس گسترش یافت و تا سال ها، واژهٔ «اینترنت» در میان کاربران یونیکس واژه ای کاملاً عادی و روزمره بود، درحالی که دیگران حتی این واژه را نشنیده بودند یا با اکراه تمام به آن بی اعتنایی و حتی آن را مسخره می کردند.
wiki: یونیکس