تاجر ونیزی

تاجر ونیزی یا داستان شورانگیز بازرگان وندیکی نمایش نامه ای کمدی اثر ویلیام شکسپیر است که در حدود سال های ۱۵۹۴–۱۵۹۶ نوشته شده است. این اثر به صورت یک کمدی رمانتیک است و به خاطر صحنه های دراماتیک آن معروف است. همچنین معروفیت دیگر این اثر به خاطر شخصیت یهودیِ شایلاک که یک رباخوار است و بی رحمی بیش از حد او نسبت به شخصیت اصلی داستان آنتونیو تاجر است. نیز نباید از نظر دور داشت که مسایلی از قبیل تقابل خرد مردانه و زنانه، وجود یا عدم وجود حق انتخاب برای دختران، نکوهش و پذیرش رباخواری و... در تاجر ونیزی به چشم می خورد.
موضوع «سند قرضه یا یک پوند گوشت» داستانی عامیانه است احتمالاً با منشأ شرقی.
نزدیک ترین مورد مشابه کل نمایش نامه رمانی کوتاه به زبان ایتالیایی است به نام ایل پکارون اثر جووانی فیورنتینو که در سال ۱۳۷۸ میلادی نوشته شده است. این کتاب دارای بخش هایی دربارهٔ دلبری و معاشقه، یهودی غاصب و زن نوعروس در لباس وکیل است.
موضوع «جعبه بخت» نیز دارای منشأ شرقی است که در زمان شکسپیر به ایتالیایی و انگلیسی شناخته شده بوده است. اما در این زمینه، موردی که شباهت بیشتری به این نمایش نامه شکسپیر دارد کتاب جستا رومانورام نام دارد که مجموعه معروفی است از داستان های پند و موعظه قرون وسطایی.
موضوع ازدواج مخفی (لورنزو و جسیکا) نیز مشابه های متعددی دارد، که جالب توجه ترین آن ها در رمان کوتاهی به نام ماسوکیو دی سالرنو به چشم می خورد.
امّا نزدیک ترین و قدیمی ترین داستان موجود که به داستان تاجر ونیزی شباهت زیادی دارد، داستانی ست که آن را به بهلول دانا، بغداد، سال ۶۰۰ میلادی نسبت می دهند
داستان های مختلفی که استخوان بندی این نمایش نامه را شکل می دهند از مآخذ متنوعی گرفته شده اند:
این نمایش در پنج پرده تدوین شده و دارای ۱۸ شخصیت و تعدادی سیاهی لشکر است. شخصیت های اصلی نمایش نامه عبارت اند از:
ونیز و اقامتگاه پورتیا در بلمونت.

تاجِر وِنیزی (Merchant of Venice)
از کمدی های ویلیام شکسپیر. اولین بار بین ۱۵۹۶ تا ۱۵۹۷ به روی صحنه آمد. آنتونیو، تاجری ثروتمند، از شایلاک، رباخوار یهودی، وامی می گیرد و وعده می دهد اگر در موعد مقرر موفق به بازپرداخت پول نشود یک پوند از گوشت تن خود را به او بدهد و چون شایلاک برای وصول مطالبۀ خود اصرار می ورزد، پورتیا قهرمان زن داستان، که به هیئت وکیل دادگستری درآمده است، جان آنتونیو را نجات می دهد.