کلمه جو
صفحه اصلی

پادشاهی مشروطه

فرهنگ فارسی

نظامی پادشاهی‌ که در آن اختیارات پادشاه به آنچه در قانون اساسی یا قوانین کشور ذکر شده محدود است متـ . سلطنت مشروطه


دانشنامه عمومی

پادشاهی مشروطه یا پادشاهی مشروط نوعی از حکومت پادشاهی است که در آن (بر خلاف پادشاهی مطلقه) قدرت پادشاه مطلق نیست (بلکه «مشروط» است). حکومت سلطنتی مشروطه دارای قانون اساسی بوده و برای ادارهٔ کشور نهاد انتخابی (مانند مجلس های عوام یا خواص) دارد.
بریتانیا
کانادا
استرالیا
سوئد
نروژ
دانمارک
مراکش
هلند
بلژیک
لوکزامبورگ
لیختن اشتاین
اسپانیا
ژاپن
تایلند
کامبوج
نیوزلند
اردن
عمان
کویت
امارات
بنا بر آمار سازمان ملل متحد، ۸ کشور از ۱۵ کشوری که دارای بهترین شرایط زندگی در دنیا هستند با حکومت سلطنت مشروطه اداره می شوند. این نوع حکومت میزانی از دموکراسی و قانون گرایی را در خود دارد و معمولاً در اثر اصلاحات یا انقلاب در حکومت های پادشاهی، ایجاد می شود.
به طور کلی حکومت های پادشاهی مشروطه نسبت به پادشاهی های مطلقه و جمهوری هایی که به صورت دیکتاتوری فردی یا حزبی اداره می شوند نمره بسیار بهتری در زمینه دموکراسی، مبارزه با فساد، ثبات و امنیت و همچنین اقتصاد دارا می باشند.در واقع می توان پدیده پادشاهی مشروطه را نتیجه مبارزات اصلاح طلبان در ساختار پادشاهی های مطلقه دانست.
در ایران با وقوع انقلاب مشروطیت حکومت سلطنتی مشروطه برای دوره ای تشکیل شد که فراز و نشیب های زیادی داشت. پس از انقلاب مشروطه به مدت حدود دو دهه ساختار مشروطه بر کشور حاکم بود اما با قدرت یافتن رضا شاه پهلوی از قدرت و نفوذ مجلس کاسته شد. پس از اشغال ایران توسط متفقین حد فاصل سال های ۱۳۲۰ تا ۱۳۳۲ قدرت مجلس افزایش یافت و دولت ها نیز بیشتر با مجلس هماهنگ شدند اما بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ قدرت سلطنت به شکل گسترده ای افزایش یافت تا جایی که محمد رضا شاه در سال ۱۳۵۳ با انحلال دو حزب باقی مانده در اریکه قدرت یعنی حزب ملّیون و حزب مردم دستور به تشکیل یک حزب سیاسی واحد به نام حزب رستاخیر داد و دستور داد تمامی مقامات دولتی و نمایندگان مجلس به عضویت این حزب در آیند این اقدام محمد رضا شاه پهلوی باعث شد عملاً مجلس و دولت در این سال ها فاقد هرگونه قدرت مافوق سلطنت باشد و نیز اینکه در یک کشور پادشاهی مشروطه تنها یک حزب سیاسی وجود داشته باشد پدیده ای نادر بود که تنها در این سال ها در ایران اتفاق افتاد به گونه ای که برخی از پژوهشگران سال های پس از کودتا در ایران را نوعی از سلطنت مطلقه می دانند که نهایتاً به انقلاب ۵۷ انجامید.

فرهنگستان زبان و ادب

{constitutional monarchy,limited monarchy} [علوم سیاسی و روابط بین الملل] نظامی پادشاهی که در آن اختیارات پادشاه به آنچه در قانون اساسی یا قوانین کشور ذکر شده محدود است متـ . سلطنت مشروطه


کلمات دیگر: