تونل یا دالان، یک راهروی لوله مانند زیرزمینی یا دور پوشیده برای گذر از موانعی چون کوه، دریا، رودخانه یا جاده است. تونل گاه برای حفاظت در برابر ریزش کوه یا آلودگی صوتی نیز ساخته می شود. دور تا دور تونل نمی بایستی الزاماً کاملاً بسته باشد و با تکنیک امروزی می تواند دارای طرفی نیمه باز (مانند پنجره) به بیرون باشد. برخی از برنامه ریزان شهری هر سازه تونل مانندی بلندتر از ۰/۱۶ کیلومتر (اروپا: ۸۰ متر) را تونل و کمتر از این را زیرگذر می نامند.
روش ترانشه باز: در این روش ساخت، ابتدا بررسی و آزمایش های ژئوتکنیکی برای تشخیص لایه های زمین و مقاومت خاک در مسیر حفر تونل صورت گرفته و پس از خاکبرداری و گود کردن تونل، کف منطقه گودبرداری شده تسطیح، آرماتوربندی و سپس بتن ریزی می شود.
روش اتریشی: در این روش، مانند همان روشی که در حفر قنوات استفاده می شود، با یک شفت یا رمپ به عمق مورد نظر رسیده، سپس اقدام به حفر تونل می نمایند. تونل خاک برداری شده در مقاطع فوقانی و تحتانی، ابتدا حفاظت موقت شده و در نهایت؛ قالب بندی، آرماتور بندی و بتن ریزی می شود.
روش ماشین حفار: ساخت تونل با ماشین حفار در خیابان های پرترافیک و در مناطقی که سطح سفره آب های زیرزمینی بالا است، کاربرد دارد. در این روش، یک رمپ برای ورود ماشین حفار به عمق زمین ایجاد شده و پس از آن ماشین حفار کار حفاری و ساخت تونل در زیر زمین را آغاز می کند. ماشین حفار به دستگاه خاک برداری دوار با مقاومت زیاد و تعدادی چک های هیدرولیکی که به طور افقی حرکت می کنند، مجهز است. با پیشروی در دل خاک، تونل حفاری شده و خاک ناشی از حفاری، توسط تسمه نقاله به قطارهای حمل خاک که در پشت ماشین قرار دارند، به سمت عقب هدایت می شود. پس از آن، قطعات پیش ساخته بتنی توسط ماشین نصب می گردد.
یک تونل ممکن است برای دوچرخه سوارها یا رفت وآمد وسایل نقلیه موتوری و عمومی یا راه آهن یا برای یک کانال باشد. برخی کانال ها برای حمل آب برای مصارف عمومی یا صنعتی است. در اروپا حتی تونل هایی برای رفت وآمد حیوانات حیات وحش که در جاهای خطرناک زیستگاه دارند درست شده است. همچنین برخی تونل های مخفی برای گذر از برخی مناطق خطرناک حفر شده اند. مانند تونل هایی که بین غزه و مصر ایجاد شده اند. به هر روی شالوده یک شبکه حمل ونقل سریع تونل ها هستند.
تونل ها و فضاهای زیرزمینی برای مقاصد گوناگونی ساخته می شوند. از جمله: تونل های حمل و نقل و دسترسی، تونل های آب بر، مغارها، فضاهای زیر زمینی (ایستگاه های مترو، نیروگاه ها، انبارهای زیرزمینی و کارگاه های استخراج مواد معدنی).
طراحی هر یک از فضاهای فوق مستلزم دسترسی به داده های مناسب و به کارگیری تمهیدات ویژه است. در هر مورد طراح باید ضمن آگاهی دقیق از شرایط زمین، ابتدا در جهت بهبود کیفیت مصالحی که قرار است تونل در آن حفر شود، اقدام نماید. در بسیاری از زمین ها تونل های حفر شده نمی توانند خودنگهدار باشند و برای پابرجا نگهداشتن آن ها باید از حایلهایی استفاده کرد.
wiki: ژانر درام است که در سال ۱۹۱۵ منتشر شد.
wiki: فیلم است که در سال ۲۰۰۱ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به الکساندرا ماریا لارا و سباستیان کخ اشاره کرد.
۲۱ ژانویه ۲۰۰۱ (۲۰۰۱-01-۲۱) (Germany)
wiki: ترسناک است که در سال ۲۰۱۱ منتشر شد.
Julian Harvey
Enzo Tedeschi
تونل (فیلم ۲۰۱۴ نیجریه ای). «تونل» (انگلیسی: Tunnel (film)) یک فیلم است که در سال ۲۰۱۴ منتشر شد.
Adejumoke Atunde
Grace Edwin-Okon
Morenike Erinle
تونل (فیلم ۲۰۱۴ کره ای). «تونل» (انگلیسی: The Tunnel (2014 film)) فیلمی در ژانر ترسناک است که در سال ۲۰۱۴ منتشر شد.
۱۳ اوت ۲۰۱۴ (۲۰۱۴-08-۱۳)