چشتیه

چشتیه یکی از سلسله های تصوف است که بیشتر در افغانستان و شبه قاره هند گسترش داشته است.
خواجه ابو اسحاق شامی
خواجه ابو احمد ابدال
خواجه ابو محمد چشتی
خواجه ابو یوسف چشتی
خواجه قطب الدین مودود چشتی
خواجه شریف زندنی
خواجه عثمان هارونی
خواجه معین الدین چشتی اجمیری
خواجه قطب الدین بختیار کاکی
بابا فرید گنج شکر
نظام الدین اولیاء
نصیرالدین چراغ دهلوی
در افغانستان علاقه خراسان هرات یک دهات بنام چشت شریف است - در پنجم و ششم صدی هجری چندتن از بزرگان دین در خراسان قصبه چشت یک سلسلهٔ رشد و هدایت را ابتدا کردن این خانقاهی نظام بنامی چشتیه دوام گرفت- بزرگان این شاخه از سلسله چشتیه هستند او از یکی با دیگری خرقه ارادت را گرفتن- این سلسله را یکه بزرگی که به یکه روایتی از ایشیاهی کوچک آمده بود و نامیش ابو اسحاق بود این سلسله چشتیه را ابتدا کرد- به یک دیگر روایتی این بزرگ از علاقه شام تعلق داشت او معروف بنامی ابو اسحاق شامی شد-
در تاریخ این فرقه نام بزرگانی چون خواجه ابو احمد ابدال چشتی (م ۳۵۵)، ، خواجه محمد بن ابی احمد چشتی، پسر خواجه احمد (م ۴۱۱)، خواجه یوسف بن محمد سمعان (م ۴۵۹) ـ خواجه مودود چشتی (م ۵۲۷)، خواجه احمد مودود چشتی (م ۵۹۷ ق)، شیخ احمد چشتی و برادرش خواجه اسماعیل چشتی ، به چشم می خورد
از خواجه ابواسحاق شامی خرقه ارادت چشتیه به خواجه ابواحمد ابدال رسید و از خواجه ابو احمد ابدال خرقه ارادت به خواجه ابو محمد چشتی رسید بعد ازخواجه ابو محمد چشتی خرقه ارادت به خواجه ابو یوسف چشتی رسید بعد از خواجه ابو یوسف چشتی خرقه ارادت به خواجه قطب الدین مودود چشتی رسید بعد از وفات خواجه قطب الدین مودود چشتی این خرقه به سلسله اولیاء چشتیه هندوستان منتقل شد -

چِشتیّه
سلسله ای معروف از متصوفۀ هند و بزرگ ترین و مشهورترین انشعاب از سلسلۀ ادهمیه. انتساب این فرقه به خواجه احمد ابدال چشتی (۲۶۰ـ۳۵۵ق) است که از قریۀ چشت، از توابع هرات، برخاست و در همان جا، صحبت شیخ ابواسحاق شامی را دریافت و از نامورترین و مقتدرترین مشایخ آن مُلک شد. از این رو، ادهمیانی را که در ترتیب او و خلفایش قرار گرفتند به نام او، چشتی خوانده اند. این سلسله در مناطق هند و پاکستان رواج کاملی داشته است و شماری از نامورترین سخنگویان هند، همچون شیخ نظام الدین اولیاء، خواجه حسن و امیرخسرو دهلوی در شمار مشایخ این سلسله اند.