قاضی القضات

قاضی القضات یا رئیس قوه قضائیه یک منصب دینی و دنیایی اسلامی در دوران عباسیان که در دوران خلافت هارون رشید به وجود آمد. صاحب این مقام که یک عالم دینی آگاه به قوانین شرع است، بالاترین مقام قضایی حکومت اسلامی بوده و بر قاضی های دیگر ریاست دارد. انتخاب قضات مناطق و ولایات معمولاً توسط قاضی القضات صورت می گرفته است. بعد از گسترش دولت اسلامی و تنوع ادارات دولت، نیاز به این مقام آشکار شد.
کتاب: منصب قاضی القضاة فی الدولة العبَّاسیَّة.

قاضِی القُضات
(یا: اَقْضَی القُضات، در لغت به معنی داور داوران و رئیس قاضیان) از مناصب مهم عصر حکومت های اسلامی که به فرمان خلیفه منصوب می شده و بر کلیۀ قاضیان ریاست داشته است. قاضی القضات فقیه یا عالمی بزرگ و مورد احترام علما و فقها و دستگاه خلافت بوده و نصب قضات شهرها و مناطق با نظر یا حکم او انجام می شده است. امروزه این سِمت ملغی شده، ولی معادل آن در دستگاه قضائی ایران، رئیس قوۀ قضائیه است که هم قضات کشور با حکم او منصوب می شوند و هم به موجب قانون از اختیاراتی برخوردار است که می تواند دستور تجدیدنظر و بازنگری احکام قطعی دادگاه ها را صادر کند و آن در صورتی است که به نظر او حکم صادره خلاف تبیین شرع باشد.