کلمه جو
صفحه اصلی

خوارزمی

فرهنگ فارسی

ابوبکر محمد بن عباس ( ف. ۳۸۳ ه. ق . ) از دانشمندان معروف عرب است. اصل وی از خوارزم و مادرش از طبرستان و خواهر محمد بن جریر طبری بود. وی در حفظ اشعار و ایام و اخبار عرب و در لغت و نحو و شعر و ادب عربی کم نظیر بود. ( رسائل ) خوارزمی در ادب عرب امتیاز دارد.
محمد بن موسی مکنی به ابو عبدالله متوفی بسال ۲۳۲ ه. ق. ریاضی دان منجم جغرافیادان و مورخ ایرانی است . او یکی از بزرگترین دانشمندان مسلمان و بزرگترین عالم زمان خود بود که در خوارزم زاده شد .

← الگوریتم


لغت نامه دهخدا

خوارزمی . [ خوا / خا رَ ] (اِخ ) علی بن عراق بن محمدبن علی . رجوع به علی بن عراق بن محمدبن علی شود.


خوارزمی. [خوا / خا رَ ] ( ص نسبی ) منسوب به خوارزم : صوفی وار لبیک اجابت را جملگی لب و دندان شدند و خوارزمی وار لقمه دعوت را همگی معده و دهان. ( مقامات حمیدی ). || ( اِ ) ورقه های نازک خمیر. || ورقه های نازک هر چیز چسبنده. ( ناظم الاطباء ).

خوارزمی. [ خوا / خا رَ ] ( اِخ ) جلال الدین بن شمس الدین خوارزمی کرلانی. فاضلان زمان بود. او راست : الکفایة فی شرح الهدایه. این کتاب که در فقه حنفی است بغلط به محمودبن عبیداﷲ محبوبی مکنی به تاج الشریعه نسبت داده شده است ، کتاب فوق بچاپ رسیده. ( از معجم المطبوعات ).

خوارزمی. [ خوا / خا رَ ] ( اِخ ) جمال الدین محمدبن العباس خوارزمی ، مکنی به ابوبکر.بسال 316 هَ. ق. زاده شد و در 383 هَ. ق. درگذشت.او را طبرخزی می گویند زیرا پدر او از خوارزم و مادراو از طبرستان بود. او خواهرزاده ابوجعفربن جریر طبری صاحب تاریخ طبری است ، سالی چند در شام اقامت گزید و در نواحی حلب سکنی جست. در عصر خود مشارالیه بودو حکایت کنند چون او قصد زیارت صاحب بن عباد را کرد صاحب به ارجان بود و چون خوارزمی بدربار او رفت بیکی از پرده داران گفت صاحب را خبر کن که ادیبی او را رسیده است. پرده دار درون رفت و صاحب را آگاهانید. صاحب گفت به او بگو من با خود عهد بسته ام که ادیبی را بخود راه ندهم جز آنکه بیست هزار بیت از شاعران عرب بخاطر داشته باشد. پرده دار بیرون آمد و ابوبکر را این سخن گفت. ابوبکر گفت برو به مولای خود بگو آیا ترا نظراین مقدار شعر رجال است یا شعر نساء. پس حاجب بنزد صاحب رفت آنچه شنیده بود گفت. صاحب بفراست دریافت که بر در او ابوبکر خوارزمی است او را اذن دخول داد و از آمدنش انبساط و سرور کرد. خوارزمی به نیشابور درگذشت. او راست : 1- رسائل ابوبکر خوارزمی که بکرات در مطابع مختلف چاپ شده است. 2- مفیدالعلوم و مبیدالهموم که آن نیز بچاپ رسیده است. ( از معجم المطبوعات ).

خوارزمی. [ خوا / خا رَ ] ( اِخ ) علی بن عراق بن محمدبن علی. رجوع به علی بن عراق بن محمدبن علی شود.

خوارزمی. [ خوا / خا رَ ] ( اِخ ) قاسم بن حسین بن احمد، مکنی به ابومحمد و ملقب به مجدالدین و معروف به صدرالافاضل خوارزمی. بسال 555 هَ. ق. زاده شد و بسال 617 هَ.ق. درگذشت و از نحویان حنفی مذهب است. در علم عربیت فرید دهر بود و در علم ادب بارع و در شعر و نثر خطب فائق بر دیگران. یاقوت از ملاقات او در خوارزم شمه ای می آورد و این اشعار را از او ذکر می کند :

خوارزمی . [ خوا / خا رَ ] (اِخ ) جلال الدین بن شمس الدین خوارزمی کرلانی . فاضلان زمان بود. او راست : الکفایة فی شرح الهدایه . این کتاب که در فقه حنفی است بغلط به محمودبن عبیداﷲ محبوبی مکنی به تاج الشریعه نسبت داده شده است ، کتاب فوق بچاپ رسیده . (از معجم المطبوعات ).


خوارزمی . [ خوا / خا رَ ] (اِخ ) قاسم بن حسین بن احمد، مکنی به ابومحمد و ملقب به مجدالدین و معروف به صدرالافاضل خوارزمی . بسال 555 هَ . ق . زاده شد و بسال 617 هَ .ق . درگذشت و از نحویان حنفی مذهب است . در علم عربیت فرید دهر بود و در علم ادب بارع و در شعر و نثر خطب فائق بر دیگران . یاقوت از ملاقات او در خوارزم شمه ای می آورد و این اشعار را از او ذکر می کند :
یا زمرة الشعراء دعوة ناصح
لاتأملوا عندالکرام سماحا
ان الکرام بأمرهم قد اغلقوا
باب السماح و ضعیوا المفتاحا.
مرگ او بدست تاتاران بسال 618 (یا 617) اتفاق افتاد. او راست : ضرام السقط فی شرح سقط الزند که در 1276 هَ . ق . در تبریز چاپ سنگی خورده است . (از معجم المطبوعات ).


خوارزمی . [ خوا / خا رَ ] (اِخ ) محمدبن موسی ، مکنی به ابوعبداﷲ. متوفی به سال 232 هَ . ق . ریاضی دان ، منجم ، جغرافیادان و مورخ ایرانی است . او یکی از بزرگترین دانشمندان مسلمان و بزرگترین عالم زمان خود بود که در خوارزم زاده شد. از زندگی او چندان اطلاعی که قابل اعتماد باشد در دست نیست زیرا در بعضی موارد که ذکر محمدبن موسی می رودمعلوم نیست که مقصود این محمدبن موسی است یا محمدبن موسی بن شاکر (= بنوموسی ). تاریخ مرگ او نیز بتحقیق بدست نیامده است . بعضی وفات او را بین 220 و 230 و برخی بعد از 232 دانسته اند. بهرحال وی یکی از منجمان دربار مأمون خلیفه ٔ عباسی و احتمالاً یکی از مباشرین رصدهای وی بود و در بین الحکمه کار می کرد. خوارزمی علوم یونانی و هندی را با هم تلفیق کرد. هیچیک از ریاضی دانهای قرون وسطی اثر او را در فکر ریاضی نداشته است . آثار او در ریاضیات و نجوم اهمیت بسیار داشته است . در ریاضیات کتاب حساب الجبر و المقابله و کتاب الجمع و التفریق از اوست . کتاب جبر وی نخستین کتابی است که بنام جبر و مقابله نوشته شده و نویسنده ٔ آنرا می توان یکی از بنیان گذاران علم جبر بعنوان رشته ای متمایز از هندسه شمرد (اسم علم جبر در زبانهای اروپایی از نام این کتاب گرفته شده است )، این کتاب (بقول وی مختصر) قرنها مرجع و مأخذ اروپائیان بشمار میرفت و تا زمان ویت (1540 - 1603 م .) مبنای مطالعات علمی آنان در این رشته بود. ترجمه ای لاتینی از این کتاب به یوهانس هیسپالنسیس و ترجمه ای لاتینی به گراردوس کرموننسیس منسوب است . رابرت چستری نیز آنرا به لاتینی ترجمه کرد (این ترجمه را می توان آغاز علم جبر در اروپا دانست ). متن جبر و ترجمه ٔ انگلیسی آن بوسیله ٔ فردریک روزن در لندن به چاپ رسیده است (1831 م .). از کارهای متأخر در این باب می توان کتاب ترجمه ٔ لاتینی جبر الخوارزمی اثر لویی شارل کارپینسکی را نام برد که مشتمل بر مقدمه و حواشی و تعلیقات انتقادی و ترجمه ای بزبان انگلیسی است . متن عربی کتاب حساب خوارزمی از میان رفته است ولی ترجمه ای لاتینی از آن از قرن 12 م . موجود است . اهمیت این کتاب در این است که مسلمانها و اروپائیها را با شمار هندی آشنا ساخت . لفظ آلگوریتم و آلگوریسم و نظایر آنها در زبانهای اروپایی که بمعنی فن محاسبه با ارقام یا علامات مخصوص دیگر بکار میرود بمناسبت این است که عنوان ترجمه ٔ لاتینی کتاب حساب خوارزمی عنوان کتاب الگوریسمی (بغلط بجای الخوارزمی ) داشت . در نجوم خوارزمی دو تحریر از «سند هند» فراهم کرد. زیج خوارزمی مانند سایر زیجات علاوه بر جداول نجومی و مثلثاتی مشتمل بر مقدمه ای نسبةً مفصل در علم نجوم است که در حکم نجوم نظری میباشد. جداول نجومی و مثلثاتی خوارزمی که مسلمه ٔ مجریطی در آنها تجدید نظر کرد در سال 1126 م . بوسیله ٔ ادلارد به لاتینی ترجمه شد و این جداول علاوه بر جیب مشتمل بر ظل نیز می باشد (بعضی احتمال داده اند که ظل را مسلمه در آن وارد کرده است ). خوارزمی دو کتاب هم درباب اصطرلاب نوشته است یکی کتاب العمل بالاصطراب و دیگر کتاب عمل الاصطرلاب . از این دو کتاب و نیز از کتاب الرخامه ٔ او اثری بر جا نمانده است . وی به اشاره ٔ مأمون اطلسی از نقشه های آسمان و زمین فراهم کرد و کتاب صورةالارض را پرداخت که در آن متن و نقشه های جغرافیایی بطلمیوس را اصلاح کرده است . این کتاب را نالینو بزبان ایتالیایی ترجمه کرده و با حواشی و تحقیقات دقیق در رم بچاپ رسانیده است . (از دائرةالمعارف فارسی ).


خوارزمی . [ خوا / خارَ ] (اِخ ) محمدبن احمدبن یوسف ، مکنی به ابوعبداﷲ. از دانشمندان مشهور نیمه ٔ قرن چهارم هجری است . او مؤلف دائرةالمعارف گونه ٔ مفاتیح العلوم است . بنابر مشهور در بلخ زاده شد و در نیشابور بخدمت عتبی وزیر امیرنوح سامانی رسید و کتاب خود را به وی اهداء نمود. (از دائرةالمعارف فارسی ). و رجوع به ترجمه ٔ فارسی مفاتیح العلوم خوارزمی شود.


خوارزمی . [خوا / خا رَ ] (ص نسبی ) منسوب به خوارزم : صوفی وار لبیک اجابت را جملگی لب و دندان شدند و خوارزمی وار لقمه ٔ دعوت را همگی معده و دهان . (مقامات حمیدی ). || (اِ) ورقه های نازک خمیر. || ورقه های نازک هر چیز چسبنده . (ناظم الاطباء).


خوارزمی . [ خوا / خا رَ ] (اِخ ) جمال الدین محمدبن العباس خوارزمی ، مکنی به ابوبکر.بسال 316 هَ . ق . زاده شد و در 383 هَ . ق . درگذشت .او را طبرخزی می گویند زیرا پدر او از خوارزم و مادراو از طبرستان بود. او خواهرزاده ٔ ابوجعفربن جریر طبری صاحب تاریخ طبری است ، سالی چند در شام اقامت گزید و در نواحی حلب سکنی جست . در عصر خود مشارالیه بودو حکایت کنند چون او قصد زیارت صاحب بن عباد را کرد صاحب به ارجان بود و چون خوارزمی بدربار او رفت بیکی از پرده داران گفت صاحب را خبر کن که ادیبی او را رسیده است . پرده دار درون رفت و صاحب را آگاهانید. صاحب گفت به او بگو من با خود عهد بسته ام که ادیبی را بخود راه ندهم جز آنکه بیست هزار بیت از شاعران عرب بخاطر داشته باشد. پرده دار بیرون آمد و ابوبکر را این سخن گفت . ابوبکر گفت برو به مولای خود بگو آیا ترا نظراین مقدار شعر رجال است یا شعر نساء. پس حاجب بنزد صاحب رفت آنچه شنیده بود گفت . صاحب بفراست دریافت که بر در او ابوبکر خوارزمی است او را اذن دخول داد و از آمدنش انبساط و سرور کرد. خوارزمی به نیشابور درگذشت . او راست : 1- رسائل ابوبکر خوارزمی که بکرات در مطابع مختلف چاپ شده است . 2- مفیدالعلوم و مبیدالهموم که آن نیز بچاپ رسیده است . (از معجم المطبوعات ).


دانشنامه عمومی

خوارزمی می تواند اشاره به یکی از موارد زیر باشد:

فرهنگستان زبان و ادب

[ریاضی] ← الگوریتم

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] خوارزمی ابوجعفر محمد بن موسی از دانشمندان بزرگ ریاضی و نجوم می باشد از زندگی خوارزمی چندان اطلاع قابل اعتمادی در دست نیست الا این که وی در حدود سال 780 میلادی در خوارزم (خیوه کنونی) متولد شد.
شهرت علمی وی مربوط به کارهایی است که در ریاضیات مخصوصا در رشته جبر انجام داده به طوری که هیچ یک از ریاضیدانان قرون وسطی مانند وی در فکر ریاضی تأثیر نداشته اند. اجداد خوارزمی احتمالا اهل خوارزم بودند ولی خودش احتمالا از قطر بولی ناحیه ای نزدیک بغداد بود. به هنگام خلافت مامون عضو دارالحکمه که مجمعی از دانشمندان در بغداد به سرپرستی مأمون بود، گردید.
خوارزمی کارهای دیونانتوس را در رشته جبر دنبال کرد و به بسط آن پرداخت خود نیز کتابی در این رشته نوشت. الجبر و المقابله که به مأمون تقدیم شده کتابی است درباره ریاضیات مقدماتی و شاید نخستین کتاب جبری باشد که به عربی نوشته شده است. دانش پژوهان بر سر این که چه مقدار از محتوای کتاب از منابع یونانی و هندی و عبری گرفته شده است، اختلاف نظر دارند.
معمولاً در حل معادلات دو عمل معمول است، خوارزمی این دو را تنقیح و تدوین کرد و از این راه به وارد ساختن جبر به مرحله علمی کمک شایانی انجام داد. اثر ریاضی دیگری که چندی پس از جبر نوشته شد، رساله ای است مقدماتی در حساب که ارقام هندی (یا به غلط ارقام عربی) در آن بکار رفته بود و نخستین کتابی بود که نظام ارزش مکانی را (که آن نیز از هند بود) به نحوی اصولی و منظم شرح می داد.
اثر دیگری که به مأمون تقدیم شد زیج السند هند بود، مکه نخستین اثر اخترشناسی عربی است که به صورت کامل بر جای مانده و شکل جداول آن از جداول بطلمیوس تأثیر پذیرفته است. کتاب صورت الارض که اثری است در زمینه جغرافیا اندک زمانی بعد از سال 195 – 196 نوشته شده است و تقریباً فهرست طول ها و عرض های همه شهرهای بزرگ و اماکن را شامل می شود. این اثر که احتمالاٌ مبتنی بر نقشه جهان نمای مأمون است (که شاید خود خوارزمی هم در تهیه آن کار کرده باشد)، به نوبه خود مبتنی بر جغرافیای بطلمیوسی بود این کتاب از بعضی جهات دقیق تر از اثر بطلمیوس بود، خاصه در قلمرو اسلام. تنها اثر دیگری که بر جای مانده است رساله کوتاهی است درباره تقویم یهود. خوارزمی دو کتاب نیز درباره استرلاب نوشت.
آثار علمی خوارزمی از حیث تعداد کم ولی از نفوذ بی بدیل برخوردارند زیرا که مدخلی بر علوم یونانی و هندی فراهم آورده اند. بخشی از جبر دوبار در قرن ششم/دوازدهم به لاتین ترجمه شد و نفوذی عمده بر جبر قرون وسطایی داشت. رساله خوارزمی درباره ارقام هندی پس از آن که در قرن دوازدهم به لاتین ترجمه و منتشر شد، بزرگترین تأثیر را بخشید.

[ویکی فقه] خوارزمی (ابهام زدایی). خوارزمی ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • ابوالفتح ناصر الدین مطرزی خوارزمی ، نویسنده کتاب المغرب فی ترتیب المعرب• بیانی خوارزمی، بیانی خوارزمی، محمد یوسف فرزند باباجان بیگ ، مترجم، تاریخ نگار، شاعر و خوش نویس سده سیزدهم• حسن بن حارث خوارزمی حبوبی، ریاضی دان، فقیه و قاضی ایرانی فعال در نیمه دوم سده چهارم• حسین خوارزمی، یکی از دقیق ترین نویسندگان و شارحان و ادیبان سده هشتم و نهم هجری• محمد بن ابوالقاسم خوارزمی بقالی، بقّالی، زین المشایخ و ابن بایجُوک؛ ادیب، فقیه و مفسر حنفی در قرن ششم• محمد بن عباس خوارزمی، خوارزمی، ابوبکر محمد بن عباس، ادیب، کاتب و شاعر سدۀ چهارم• محمود بن محمد عمر چغمینی خوارزمی، منجم، طبیب و ریاضیدان ایرانی و از اهالی چغمین (شهر کوچکی در خوارزم)
...

پیشنهاد کاربران

واژه ی " خوارزمی " فارسی پس از سیر در زبان های غیر ایرانی با تغییر لهجه و معنی به شکل " آلگوریتم " در آمده و دوباره به زبان فارسی بازگشته است و امروزه با همان شکل تغییر یافته در زبان فارسی کاربرد دارد .

ابو عبدالله مخحمد ابن موسی خوارزمی. دانشمند ایرانی، متولد 198 هجری قمری برابر 192 شمسی و 813 میلادی در خوارزم ( خیوه کنونی ) متولد شد و مؤلف کتب متعدد در نجوم و ریاضیات استاجداد خوارزمی احتمالاٌ اهل خوارزم بودند ولی خودش احتمالاٌ از قطر بولی ناحیه ای نزدیک بغداد بود. به هنگام خلافت ماموی عضو دارالحکمه که مجمعی از دانشمندان در بغداد به سرپرستی مامون بود، گردید خوارزمی کارهای دیونانتوس را در رشته جبر دنبال کرد و به بسط آن پرداخت خود نیز کتابی در این رشته نوشت. . او در کتاب ” حساب الهند“ دستگاه شمارشی هندی را توضیح داده است.
گرچه نسخة عربی این کتاب مفقود است، اما ترجمه لاتین آن از قرن دوازدهم موجود است. این کتاب یکی از آثاری بود که آشنایی اروپای غربی را با دستگاه مکانی اعشاری موجب شد. عنوان ترجمه Algorithmi de numero Indorium اصطلاح الگوریتم ( Algorithmus ) را که لاتین شده نام خوارزمی است به زبان ریاضی افزود. کتاب دیگری از خوارزمی که مغرب زمین از طریق ترجمة لاتین با آن آشنا شد و متن عربی آن موجود است، کتاب « حساب الجبر و المقابله » می باشد. این ترجمه ها کلمه ال جبر را مترادف با تمام علم «جبر» قرار دادند که در واقع تا میانه قرن نوزدهم چیزی جز علم معادلات نبود. جداول نجومی و مثلثاتی خوارزمی ( با سینوس و کتانژانت ) نیز از زمرة آثار عربی او است که بعدها به لاتین ترجمه شد. آثار خوارزمی اهمیت زیادی در تاریخ ریاضیات دارد، زیرا یکی از منابع عمده ای است که از طریق آن شماره های هندی و جبر عربی به اروپای غربی راه گشود. از افتخارات بزرگ این دانشمند مسلمان ایرانی که موفق به اندازه گیری یک درجه از قوس نصف النهار شد، همین بس که صفحة 379 دایره المعارف اسلام فقط شرح کارهای ریاضی اوست و فرمولهای جالبی را تجزیه و تحلیل کرده است. اولین بار Edgar Bath کتاب او را با عنوان Algorithmi de Numero Indorium به لاتین ترجمه کرد و جرج سارتن George Sarton در کتاب مشهور خود یعنی تاریخ علم، نیمه اول قرن نهم ریاضی را دوران خوارزمی خوانده است. در 1831، Rosen کتاب او را به انگلیسی ترجمه کرد که متن نسخه خطی این کتاب با شمارة Hunt, 214 در کتابخانه اکسفورد نگهداری می شود. الجبر و المقابله که به مامون تقدیم شده کتابی است در باره ریاضیات مقدماتی و شاید نخستین کتاب جبری باشد که به عربی نوشته شده است دانش پژوهان بر سر این که چه مقدار از محتوای کتاب از منابع یونانی و هندی و عبری گرفته شده است اختلاف نظر دارند معمولاٌ در حل معادلات دو عمل معمول است خوارزمی این دو را تنقیح و تدوین کرد و از این راه به واردساختن جبر به مرحله علمی کمک شایانی انجام داد اثر ریاضی دیگری که چندی پس از جبر نوشته شد رساله ای است مقدماتی در حساب که ارقام هندی ( یا به غلط ارقام عربی ) در آن به کار رفته بود و نخستین کتابی بود که نظام ارزش مکانی را ( که آن نیز از هند بود ) به نحوی اصولی و منظم شرح می داد اثر دیگری که به مامون تقدیم شد زیج السند هند بود مه نخستین اثر اختر شناسی عربی است که به صورت کامل بر جای مانده و شکل جداول آن از جداول بطلمیوس تاثیر پذیرفته است. کتاب صورت الارض که اثری است در زمینه جغرافیا اندک زمانی بعد از سال 195 – 196 نوشته شده است و تقریباٌ فهرست طولها و عرضهای همه شهرهای بزرگ و اماکن را شامل می شود این اثر که احتمالاٌ مبتنی بر نقشه جهان نمای مامون است ( که شاید خود خوارزمی هم در تهیه آن کار کرده بوده باشد ) ، به نوبه خود مبتنی بر جغرافیای بطلمیوسی بود این کتاب از بهضی جهات دقیق تر از اثر بطلمیوس بود خاصه در قلمرو اسلام. تنها اثر دیگری که بر جای مانده است رساله کوتاهی است در باره تقویم یهود. خوارزمی دو کتاب نیز در باره اسطرلاب نوشت آثار علمی خوارزمی از حیث تعداد کم ولی از نفوذ بی بدیل برخوردارند زیرا که مدخلی بر علوم یونانی و هندی فراهم آورده اند بخشی از جبر دوبار در قرن ششم / دوازدهم به لاتینی ترجمه شد و نفوذی عمده بر جبر قرون وسطایی داشت رساله خوارزمی در باره ارقام هندی پس از آنکه در قرن دوازدهم به لاتینی ترجمه و منتشر شد بزرگترین تاثیر را بخشید نام خوارزمی مترادف شد با هر کتابی که در باره حساب جدید نوشته می شد ( و از اینجا است اصطلاح جدید ) ) الگوریتم ) ) به معنی قاعده محاسبه کتاب جبر و مقابله خوارزمی که به عنوان الجبرا به لاتینی ترجمه گردید باعث شد که همین کلمه در زبانهای اروپایی به معنای جبر به کار رود نام خوارزمی هم در ترجمه به جای الخوارزمی به صورت الگوریتمی تصنیف گردید و الفاظ آلگوریسم و نظایر آنها در زبانهای اروپایی که به معنی فن محاسبه ارقام یا علامات دیگر است مشتق از آن می باشد.

ارقام هندی که به غلط ارقام عربی نامیده می شود از طریق آثار فیبوناتچی به اروپا وارد گردید همین ارقام انقلابی در ریاپیات به وجود آورد و هر گونه اعمال محاسباتی را مقدور ساخت باری کتاب جبر خوارزمی قرنها در اروپا ماخذ و مرجع دانشمندان و محققین بوده و یوهانس هیسپالنسیس و گراردوس کرموننسیس و رابرت چستری در قرن دوازدهم هر یک از آن را به زبان لاتینی ترجمه کردند نفوذ کتاب زیج السند چندان زیاد نبود اما نخستین اثر از این گونه بود که به صورت ترجمه لاتینی به همت آدلاردباثی در قرن دوازدهم به غرب رسید جداول طلیطلی ( تولدویی ) یکجا قرار گرفتند و به توسط ژرار کرمونایی در اواخر قرن یازدهم به لاتینی ترجمه شدند، از مقبولیت گستره تری در غرب برخوردار شدند و دست کم یکصد سال بسیار متداول بودند از کارهای دیگر خوارزمی تهیه اطلسی از نقشه آسمان و زمین و همچنین اصلاح نقشه های جغرافیایی بطلمیوس بود جغرافیای وی تا اواخر قرن نوزدهم در اروپا ناشناخته ماند، دیگر از کتب مهم خوارزمی کتاب مفاتیح العلوم است که کتاب مهم و ارزنده ای است خوارزمی در حدود سال 848 میلادی مطابق با 232 هجری قمری در گذشت.


کلمات دیگر: