مطالعات فرهنگی

مطالعات فرهنگی (به انگلیسی: Cultural studies)، شاخه ای از نظریه انتقادی (Critical theory) است. مجموعهٔ آثار گوناگونی با جهت گیری های متفاوت، و معطوف به تحلیل انتقادی اشکال و فرایندهای فرهنگی در جوامع معاصر و نزدیک به معاصر است. این رشته به جای اینکه فقط به مطالعه و بررسی «بهترین مطالب اندیشیده شده و بیان شده» بپردازد، به بررسی تمام مطالب اندیشیده شده و بیان شده، و به ویژه فرهنگ عامه می پردازد. مطالعات فرهنگی در مطالعه معانی و رویّه های زندگی روزمره به کار می رود. رویّه های فرهنگی شامل روش های مردم برای انجام کارهای خاص (مثل تلویزیون تماشاکردن یا غذاخوردن) در فرهنگی معیّن است.فرهنگ از دیدگاه مطالعات فرهنگی یک کلیّت یکپارچه نیست بلکه «واجد تاکیدهای چندگانه» است.
اندیشکده روابط بین الملل
سایمون دیورینگ (ویراستار) (۱۳۸۲)، مطالعات فرهنگی: مجموعهٔ مقالات، ترجمهٔ نیما ملک محمدی و شهریار وقفی پور، تهران: تلخون
جان استوری (۱۳۸۶)، مطالعات فرهنگی درباره فرهنگ عامه، ترجمهٔ حسین پاینده، نشر آگه، شابک ۹۶۴-۳۲۹-۱۵۲-۹
Chris Barker (۲۰۰۴)، Cultural Studies: Theory and Practice. London,Thousand Oaks and New York, Delhi: SAGE (2nd edition)
Wikipedia contributors, "Cultural studies," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Cultural_studies&oldid=63430058 (accessed ۱۲ ژوئیه ۲۰۰۶).
مطالعات فرهنگی، جامعه شناسی، نظریه اجتماعی، نظریه ادبی، مطالعات فیلم/ویدئو، انسان شناسی فرهنگی و تاریخ/نقد هنر را برای مطالعه پدیده های فرهنگی در جوامع صنعتی ترکیب می کند. پژوهش گرانِ مطالعات فرهنگی اغلب بر این موضوع متمرکزند که چطور پدیده ای خاص به ایدئولوژی، نژاد، طبقه اجتماعی و/یا جنسیت مرتبط می شود. در استفاده ای عام تر ولی جداگانه، عبارت مطالعات فرهنگی گاهی به مثابه مترادف غیردقیق مطالعات منطقه ای هم به کار می رود؛ یعنی مطالعه آکادمیک فرهنگ های خاص در دپارتمان ها و برنامه های درسی مثل مطالعات اسلامی، مطالعات آسیایی، مطالعات آفریقایی های آمریکا، مطالعات آفریقایی و ….
بسیاری از چهره های شناخته شده و مطرح در مطالعات فرهنگی، جهت گیری های متنوّع و تا اندازه ای متفاوت نسبت به موضوعات مورد نظر خود دارند و طیف گسترده ای از نویسندگان و متفکّران را شامل می شوند. همه این ها در پی نابسندگی رشته های آکادمیک موجود، به بعضی تفاوت های طبقاتی و منطقه ای و بعضی اشکال نوین فرهنگ عامه، فرهنگ جوانان و ضد فرهنگ ها، و نیز، اشکال فراگیر رسانه، تبلیغات، موسیقی و … علاقه مند شدند.
مطالعات فرهنگی مجموعه یکنواختی از نظریه ها نبوده و نظریه های مختلفی را در بر می گیرد، به ویژه تابعی از دگرگونی ها و رویدادهای تاریخی و سیاسی بوده است. آثار آنتونیو گرامشی و میشل فوکو در شکل گیری مطالعات فرهنگی نقش عمده ای داشته اند. پس از آن نیز مطالعات فرهنگی و نظریه های گوناگونی تأثیر متقابل بر یکدیگر داشته اند: فمینیسم، پساساختارگرایی، نظریه پسااستعماری، روانکاوی، پست مدرنیسم، نظریه همجنس گرایان (ال جی بی تی و کوییر).