شهریست شمالی موصل که آب دجله آنرا از سه طرف محیط است بر شکل هلال . شهر مهم جزیره در شمال فیسابور واقع بود که آنرا بنام بانی آن ابن عمر از طایفه بنی تغلب [ جزیره ابن عمر ] میخواندند و رود دجله بقول یاقوت از همه طرف جز از یک ناحیه بشکل نیمدائره آنرا احاطه کرده بود و بعد در آن یک ناحیه نیز خندقی عمیق و پر آب حفر کردند
جزیره ابن عمر
فرهنگ فارسی
لغت نامه دهخدا
جزیره ابن عمر. [ ج َ رَ ی ِ اِ ن ِ ع ُ م َ ] ( اِخ ) شهریست شمالی موصل که آب دجله آنرا ازسه طرف محیط است بر شکل هلال. ( از منتهی الارب ). شهر مهم جزیره در شمال فیسابور واقع بود که آنرا بنام بانی آن ابن عمر از طایفه بنی تغلب «جزیره ابن عمر» میخواندند و رود دجله بقول یاقوت از همه طرف جز از یک ناحیه بشکل نیمدائره آنرا احاطه کرده بود و بعد در آن یک ناحیه نیز خندقی عمیق و پرآب حفر کردند. ( از سرزمینهای خلافت شرقی ص 101 ). شهرکی است [ از جزیره ] با درختان و آبهای روان و بر کران دجله نهاده است. ( از حدود العالم ). و برای تفصیل بیشتر رجوع به معجم البلدان و نزهة القلوب ج 3 ص 103 و 193 و تاریخ کرد وکامل ابن اثیر ج 10 و قاموس الاعلام ترکی و شدالازار 349 و خاندان نوبختی ص 224 و تاریخ مغول ص 481 شود.
دانشنامه عمومی
جزیرهٔ ابن عُمَر یا به اختصار جزیره (به ترکی: Cizre با تلفظ جیزره، به کردی کرمانجی: Cizîra Botan جزیرا بوتان، به سُریانی: ܓܨܪܬܐ گُزارتو) شهری است در استان شرناق در جنوب شرقی ترکیه.این شهر در مرز ترکیه با سوریه و در نزدیکی نقطه تلاقی سه کشور ترکیه، سوریه و عراق واقع شده است.
محاصره جزیره
حمدالله مستوفی بنای شهر را به اردشیر بابکان نسبت داده است، اما در تاریخ ها آمده است نخستین کسی که آن را آباد کرد حسن بن عمر بن خطّاب تَغلبی (درگذشته حدود ۲۵۰) بود که نام جزیره نیز از نام وی گرفته شده است.نام قدیمی تر این شهر بازَبْدا بوده است.
شهر جزیره در خمیدگی رود دجله بنا شده است و نهری که حفر آن را به حسن بن عمر نسبت می دهند حلقه خم را در تنگی آن به هم پیوند داده است. با این عمل محوطه شهر تبدیل به جزیره شده و نام جزیره نیز از همان جا به وجود آمده است.
بر اثر شدت جریان آب، نهر جانشین بستر اصلی دجله شده و بستر قدیمی رود که شهر را دور می زده، خشک شده است. جزیره ابن عمر، بندری رودخانه ای در موقعیتی جزیره ای است. دجله از این نقطه به بعد قابل کشتیرانی است.جاده ای رومی به نام درب عتیق، که مشخص کننده مرز میان مناطق عرب نشین و کردنشین است، جزیره ابن عمر را به نصیبین و سپس به ماردین متصل می کند.
محاصره جزیره
حمدالله مستوفی بنای شهر را به اردشیر بابکان نسبت داده است، اما در تاریخ ها آمده است نخستین کسی که آن را آباد کرد حسن بن عمر بن خطّاب تَغلبی (درگذشته حدود ۲۵۰) بود که نام جزیره نیز از نام وی گرفته شده است.نام قدیمی تر این شهر بازَبْدا بوده است.
شهر جزیره در خمیدگی رود دجله بنا شده است و نهری که حفر آن را به حسن بن عمر نسبت می دهند حلقه خم را در تنگی آن به هم پیوند داده است. با این عمل محوطه شهر تبدیل به جزیره شده و نام جزیره نیز از همان جا به وجود آمده است.
بر اثر شدت جریان آب، نهر جانشین بستر اصلی دجله شده و بستر قدیمی رود که شهر را دور می زده، خشک شده است. جزیره ابن عمر، بندری رودخانه ای در موقعیتی جزیره ای است. دجله از این نقطه به بعد قابل کشتیرانی است.جاده ای رومی به نام درب عتیق، که مشخص کننده مرز میان مناطق عرب نشین و کردنشین است، جزیره ابن عمر را به نصیبین و سپس به ماردین متصل می کند.
wiki: جزیره ابن عمر
کلمات دیگر: