مترادف شعله : بارقه، جرقه، زبانه، سعیر، شراره، شرر، لهب، لهیب، وراغ
برابر پارسی : اخگر، افرازه، تابش، زبانه، فروزینه
شعله
مترادف شعله : بارقه، جرقه، زبانه، سعیر، شراره، شرر، لهب، لهیب، وراغ
برابر پارسی : اخگر، افرازه، تابش، زبانه، فروزینه
فارسی به انگلیسی
flame, calorie
burner, flame, flare
فارسی به عربی
شعلة ضوییة , لهب
فرهنگ اسم ها
اسم: شعله (دختر) (عربی) (تلفظ: šoele) (فارسی: شعله) (انگلیسی: shoele)
معنی: شراره آتش، روشنی، زبانه ی آتش، بخش گرم و نورانی آتش، زبانه و درخشش آتش، فروغ
معنی: شراره آتش، روشنی، زبانه ی آتش، بخش گرم و نورانی آتش، زبانه و درخشش آتش، فروغ
(تلفظ: šoele) (عربی) زبانه‌ی آتش ، بخش گرم و نورانی آتش .
مترادف و متضاد
بارقه، جرقه، زبانه، سعیر، شراره، شرر، لهب، لهیب، وراغ
تب و تاب، تابش، الو، شعله، شورعشق
اتش، شعله، اتش منقل یا اجاق
نمایش، شعله، روشنایی خیره کننده و نامنظم، زبانه کشی، شعله زنی، چراغ یا نشان دریایی
فرهنگ فارسی
زبانه آتش، آنچه که با آن آتش رامشتعل کنند
( اسم ) ۱ - زبانه ( آتش ) . ۲ - فروغ روشنی تابش .
شعله سپیدی در دم اسب و پیشانی و پس سر آن . یا زبانه و درخشش آتش .
( اسم ) ۱ - زبانه ( آتش ) . ۲ - فروغ روشنی تابش .
شعله سپیدی در دم اسب و پیشانی و پس سر آن . یا زبانه و درخشش آتش .
موج داغ و درخشان ناشی از واکنش در محیطی گازی که واکنشگرها به آن وارد و محصولات از آن خارج می‌شوند
فرهنگ معین
(شُ لَ یا لِ ) [ ع . شعلة ] (اِ. ) ۱ - زبانه آتش . ۲ - فروغ ، روشنی .
لغت نامه دهخدا
شعله . [ ش ُ ل َ ] (اِخ ) اغورلو (یا اغوریور، اغونور) بیگ پسر امامقلی خان حاکم فارس . از گویندگان قرن یازدهم هجری بود و شاه صفی پس از کشتن پدرش به چشمان وی نیز میل کشید و او را به زندان افکند. شعله در زندان درگذشت . از اشعار اوست :
خنده از گل گریه از ابر بهار آموختیم
ما ز هر صاحبدلی یک شمه کار آموختیم .
خنده از گل گریه از ابر بهار آموختیم
ما ز هر صاحبدلی یک شمه کار آموختیم .
(از فرهنگ سخنوران ) (از قاموس الاعلام ترکی ).
شعله . [ ش ُ ل َ /ل ِ ] (از ع ، اِ) شعلة. زبانه ٔ آتش و وراغ . (ناظم الاطباء). زبانه . زبانه ٔ آتش . الاو. الو. آتش افروخته . لهیب . آفرازه . پاره ٔ آتشی که می درخشد. پاره ٔ آتش که می بجهد. قبس . مقباس . (یادداشت مؤلف ). صاحب آنندراج گوید: زبانه ٔ درخشش آتش ، وشو، سرکش ، بیباک ، درگیر، دوزخ سوار، موجدار، خس پوش ، افسرده ، از صفات آن و تیغ، خنجر، سنان ، علم ، نخل ، شاخ ، شاخسار، انگشت ، مینا، گل ،شبنم ، آب ، موج ، جویبار، طلا، حریر، کلاه ، عروس ، از تشبیهات اوست ، و با لفظ چیدن و نهادن و زدن و فکندن و گرفتن و پیچیدن و کشیدن و مکیدن و کشتن و نشاندن و نشستن و کشته شدن مستعمل است . (آنندراج ) :
به دست هریک از ایشان یکی پلارک تیغ
چنانکه باشد در دست دیو شعله ٔ نار.
دم اندر حلق آن چون تفته شعله
مژه بر پلک این چون تیر خار است .
مستحق است که ... از شعله ٔ صولت انصار حق شرری در نهاد او زنند. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 345). شعله ٔ آن حرب بر آن حالت زبانه میزند.(ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 352).
مرا چون خلیل آتشی در دل است
که پنداری این شعله بر من گِل است .
آتش چو به شعله برکشد سر
چه هیزم خشک و چه گل تر.
ز اقتدار تو نَبْوَدعجب اگر یابد
سنان شعله ٔ هیجا ز نوک خار شکست .
هم پرتو دشنه ماهتابش
هم خنجر شعله نطع خوابش .
چو نخل شعله به باغ جهان به یک عالم
نه کس بهار مرا دید نی خزان مرا.
به شاخ شعله آن مرغی نشیند
که از آتش شرر چون دانه چیند.
اگر بردی به نبضش شعله انگشت
شدی خاکسترش انگشت در مشت .
در مجلس شراب رخ شرمگین مجوی
از جویبار شعله گل کاغذین مجوی .
ظهوری داغهای تازه و تر بر جگر چیدم
به موج شعله از دل جوشهای شام میشویم .
از هر رگم یکی علم شعله شد بپای
با غمزه ای که بر سر فصادی من است .
گر به این قانون علی از دست دل افغان کنم
شعله ٔ فریاد ما گردد گواه عندلیب .
فسردگی مطلب از دلم که در ایجاد
به تیغ شعله بریدند ناف داغ مرا.
دل افسرده را آغوش سیلاب است آسایش
عروس شعله را در بستر آب است آسایش .
عیار حسن سرکش را محبت میکند کامل
طلایه شعله را پروانه دست افشار میسازد.
بی تو گل شعله ام به دامن آه است
در نظرم داغ همچو لاله سیاه است .
سرگرم باده روز شدن تیره روزی است
مینای شعله ای شکند شب خمار شمع.
- امثال :
یک شعله بس است خرمنی را .
- آب شعله ؛ کنایه از سخنان آتشین . سخنان سوزناک و مؤثر :
گشایم تا به وصف او زبان را
به آب شعله میشویم دهان را.
- بالا گرفتن شعله ٔ کار کسی ؛ سخت روشن و موفقیت آمیز شدن کار او. بالا گرفتن کار او. به کمال رسیدن کار وی : او به مدد ایشان مستظهر شد و شعله ٔ کار او بالا گرفت . (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 190).
- پرشعله ؛ که پر از زبانه ٔ آتش باشد. پرلهیب . کنایه از سخت روشن و تابان . برافروخته :
نباید روشنی بردن به شب زین پس که بی آتش
ز لاله دشت پرشمع است و از گل باغ پرشعله .
- شعله ٔ آتش ؛ لَهیب . لهبان . لهاب . لَهَب . (منتهی الارب ): لهیب ؛ شعله ٔ آتش خالص از دود. (منتهی الارب ).
- شعله ٔ آواز؛ سوز آواز. گیرایی آواها :
چنانکه آینه گیرند در چراغانی
عیان ز گردن او شعله های آواز است .
بود از شعله ٔ آواز قلقل بزم ما روشن
سرت گردم مکن خاموش ساقی شمع مینا را.
فکر جانسوز مرایک نقطه بی انداز نیست
یک سپندم بزم من بی شعله ٔ آواز نیست .
- شعله ٔ آه ؛ سوز آه :
شعله های آه من در پیش خلق
پرده ٔ راز نهانم سوخته ست .
چون شعله ٔ آه بیدلان نقب
در گنبد جانستان زند صبح .
در بزم تو بی شعله ٔ آهی ننشینم
در عشق تو بی روز سیاهی ننشینم .
- شعله افروز ؛ آتش افروز. که آتش افروزد. که زبانه ٔ آتش برکند.
- شعله افروزی ؛ آتش افروزی . صفت و عمل آتش افروز.
- شعله انگیختن ؛ آتش افروختن :
شه انجم از پرده ٔ لاجورد
یکی شعله انگیخت از زرّ زرد.
- شعله بالا ؛ از اسمای محبوب . (از آنندراج ).
- شعله برافکندن ؛ شعله ور ساختن . سوزاندن . آتش زدن :
از سوز سینه شعله به طوفان برافکنم
وز شور گریه قطره به عمان برافکنم .
- شعله پوش ؛ شعله پیچ . که با شعله بپوشد. که با شعله پوشیده شود :
منم که دود دلم شعله پوش می آید
لبم چو صبح تبسم فروش می آید.
- شعله پیچیدن در چیزی ؛ آتش افتادن در آن چیز. شعله ور شدن . سوختن آن :
معاذاللَّه مبادا شعله ای در دامنم پیچد
صبا خاکسترم را از سر ره دورتر ریزد.
- شعله ٔ تاک ؛ شراب انگور. (آنندراج ) :
سوز جگر سوخته ام از گل صهباست
داغ دل صدپاره ام از شعله ٔ تاک است .
- شعله ٔ جام ؛ کنایه از شراب است . (آنندراج ) :
به مغزم رسان شعله ٔ جام را
کرم کن بجوشان من خام را.
- شعله ٔ جَوّال ؛ آن است که سر چوبی که آتش در او گیرند آنرا بگردانند و در گردانیدن بصورت دایره بنظر آید. شعله ٔ جَوّاله . (آنندراج ) :
ز لعب کینه به دست یلان آتش خوی
سنان به چرخ درآید چو شعله ٔ جوال .
چون به گردش فتاده در جولان
آب گردیده شعله ٔ جوّال .
و رجوع به ترکیب شعله ٔ جواله شود.
- شعله ٔ جَوّاله ؛ شعله ٔ گردنده ای که بسیار دور زند. (ناظم الاطباء). شعله ٔ جوال . (آنندراج ). به تشدید یا تخفیف «واو»، شعله که گرد بر گرد و بسیار گردنده باشد وآن چنان باشد که به هر دو سر نی مشعلها بسته ، گرد سر و دوش خود میگردانند به سرعت تمامتر. (از غیاث اللغات ) :
شمع فانوس خیال آسمان پیداست کیست
شعله ٔ جواله ٔ این دودمان پیداست کیست .
تا به گلشن رفت سرو آتشین رخسار من
طوق گردن ساخت قمری شعله ٔ جواله را.
و رجوع به ترکیب شعله ٔ جوّال شود.
- شعله جولان ؛ از اسمای محبوب است . (آنندراج ) :
بی رخ آن شعله جولان پیکر فرسوده ام
همچو اخگر زیر دیوار شکسته رنگ ما.
- شعله ٔ چراغ ؛ قراط. (دهار).
- شعله چین ؛ چیننده ٔ شعله . گردآورنده و بدست کننده ٔ شعله :
شقایق را نشان در آستین است
که دامان کدامین شعله چین است .
- شعله در چیزی چیدن ؛ سوز و آه آتشین در آن نهادن :
ز رویش می سرایم گونه در گلزار می چینم
ز خویَش مینویسم شعله در طومار میچینم .
- شعله رخ ؛ شعله روی . شعله رخسار. رجوع به مترادفات کلمه شود.
- شعله زار ؛ شعله ستان . آنجا که آتش شعله ور است :
نسیمی از چمن عشق آتشی نفشاند
که گُلْسِتان مرا داغ شعله زار نکرد.
و رجوع به ترکیب شعله ستان شود.
- شعله زبان ؛ آنکه با زبان خود آتش افروزد. آنکه بیان آتشین داشته باشد :
فیض شمعی که شد افسرده به محفل نرسد
مردن شعله زبانان سخن خاموشی است .
- شعله ستان ؛ آتشکده . آتشگاه . آنجا که آتش با شعله های فراوان برافروخته است . شعله زار :
آتش عشق ز خاکستر هند است بلند
زن درین شعله ستان بر سر شوهر سوزد.
و رجوع به ترکیب شعله زار شود.
- شعله سوار ؛ که بر شعله سوار باشد. بال و پر سوخته :
با بی پر وبالان چه برد دعوی پرواز
خاشاک به این شعله سواران بفروشیم .
- شعله عذار ؛ از اسمای محبوب است . (آنندراج ).
- شعله قامت ؛ که قامت وی آتش بر جانها زند:
که ناگه سر کشید آن شعله قامت
عیان شد زور بازوی قیامت .
- شعله گرفتن ؛ آتش گرفتن . سوختن . سوزاندن :
برو ای شوق بزم دیگر ساز
که مرا شعله در کباب گرفت .
- شعله مزاج ؛ از اسمای محبوب است . (آنندراج ).
- شعله مکیدن ؛ آتش گرفتن . مشتعل شدن . سوختن :
در شعله مکیدنم نظر کن
زین ذوق به عاشقان خبر کن .
- شعله نشاندن ؛ خاموش کردن شعله ٔ آتش . فرونشاندن آتش :
به موج آب گوهر کم نگردد گرمی آتش
عرق کی شعله ٔ آن روی آتشناک بنشاند.
- شعله نگاه ؛ که نگاهی سوزان داشته باشد.دارای نگاهی آتشین :
گشت دل در گرو شعله نگاهی است که باز
میبرد چشم سمندر که در آن دانه شود.
- شعله نوشی ؛ نوشیدن شعله . به دم کشیدن لهیب آتش ، سینه آکنده از سوز و گداز کردن :
عشق را بدنام کردی سینه بر آتش بدار
شعله نوشی کن بهل بازیچه ٔ پروانه را.
- شعله نهادن ؛ مشتعل ساختن .آتش زدن . سوزاندن :
من پنبه به گوش کرده بودم ناگاه
آواز کسی شعله به گوشم بنهاد.
- گرفتن شعله چیزی را ؛ سوزاندن آن چیز. آتش زدن بدان . برافروختن آن . شعله ور ساختن آن :
یکی را شعله بر آتش گرفته
دلش را شعله ٔ ناخوش گرفته .
|| فروغ و درخش و روشنی و تابش و نور و ضیاء. (ناظم الاطباء). فروغ . روشنی . تابش . (فرهنگ فارسی معین ). لمعان . (ناظم الاطباء).
- شعله ٔ آفتاب ؛ کنایه از سوز آفتاب . تابش خورشید : پشت با بیشه داد که شعله ٔ آفتاب را در منابت آن راه نبودی . (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 410).
به دست هریک از ایشان یکی پلارک تیغ
چنانکه باشد در دست دیو شعله ٔ نار.
؟ (از فرهنگ اسدی نسخه ٔ نخجوانی ).
دم اندر حلق آن چون تفته شعله
مژه بر پلک این چون تیر خار است .
مسعودسعد.
مستحق است که ... از شعله ٔ صولت انصار حق شرری در نهاد او زنند. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 345). شعله ٔ آن حرب بر آن حالت زبانه میزند.(ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 352).
مرا چون خلیل آتشی در دل است
که پنداری این شعله بر من گِل است .
(بوستان ).
آتش چو به شعله برکشد سر
چه هیزم خشک و چه گل تر.
امیرخسرو دهلوی .
ز اقتدار تو نَبْوَدعجب اگر یابد
سنان شعله ٔ هیجا ز نوک خار شکست .
حسین ثنایی (از آنندراج ).
هم پرتو دشنه ماهتابش
هم خنجر شعله نطع خوابش .
شیخ ابوالفیض فیاضی (از آنندراج ).
چو نخل شعله به باغ جهان به یک عالم
نه کس بهار مرا دید نی خزان مرا.
کلیم کاشانی (از آنندراج ).
به شاخ شعله آن مرغی نشیند
که از آتش شرر چون دانه چیند.
زلالی خوانساری (از آنندراج ).
اگر بردی به نبضش شعله انگشت
شدی خاکسترش انگشت در مشت .
زلالی خوانساری (از آنندراج ).
در مجلس شراب رخ شرمگین مجوی
از جویبار شعله گل کاغذین مجوی .
صائب تبریزی (ازآنندراج ).
ظهوری داغهای تازه و تر بر جگر چیدم
به موج شعله از دل جوشهای شام میشویم .
ظهوری ترشیزی (از آنندراج ).
از هر رگم یکی علم شعله شد بپای
با غمزه ای که بر سر فصادی من است .
طالب آملی (از آنندراج ).
گر به این قانون علی از دست دل افغان کنم
شعله ٔ فریاد ما گردد گواه عندلیب .
ملا علی خراسانی (از آنندراج ).
فسردگی مطلب از دلم که در ایجاد
به تیغ شعله بریدند ناف داغ مرا.
بیدل (از آنندراج ).
دل افسرده را آغوش سیلاب است آسایش
عروس شعله را در بستر آب است آسایش .
میرزا معز فطرت (از آنندراج ).
عیار حسن سرکش را محبت میکند کامل
طلایه شعله را پروانه دست افشار میسازد.
فطرت (از آنندراج ).
بی تو گل شعله ام به دامن آه است
در نظرم داغ همچو لاله سیاه است .
محمداسحاق شوکت (از آنندراج ).
سرگرم باده روز شدن تیره روزی است
مینای شعله ای شکند شب خمار شمع.
نعمت خان عالی (از آنندراج ).
- امثال :
یک شعله بس است خرمنی را .
امیرخسرو.
- آب شعله ؛ کنایه از سخنان آتشین . سخنان سوزناک و مؤثر :
گشایم تا به وصف او زبان را
به آب شعله میشویم دهان را.
ملا ابوالبرکات منیر (از آنندراج ).
- بالا گرفتن شعله ٔ کار کسی ؛ سخت روشن و موفقیت آمیز شدن کار او. بالا گرفتن کار او. به کمال رسیدن کار وی : او به مدد ایشان مستظهر شد و شعله ٔ کار او بالا گرفت . (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 190).
- پرشعله ؛ که پر از زبانه ٔ آتش باشد. پرلهیب . کنایه از سخت روشن و تابان . برافروخته :
نباید روشنی بردن به شب زین پس که بی آتش
ز لاله دشت پرشمع است و از گل باغ پرشعله .
فرخی .
- شعله ٔ آتش ؛ لَهیب . لهبان . لهاب . لَهَب . (منتهی الارب ): لهیب ؛ شعله ٔ آتش خالص از دود. (منتهی الارب ).
- شعله ٔ آواز؛ سوز آواز. گیرایی آواها :
چنانکه آینه گیرند در چراغانی
عیان ز گردن او شعله های آواز است .
تأثیر (از آنندراج ).
بود از شعله ٔ آواز قلقل بزم ما روشن
سرت گردم مکن خاموش ساقی شمع مینا را.
ملا طاهر غنی (از آنندراج ).
فکر جانسوز مرایک نقطه بی انداز نیست
یک سپندم بزم من بی شعله ٔ آواز نیست .
صائب تبریزی (از آنندراج ).
- شعله ٔ آه ؛ سوز آه :
شعله های آه من در پیش خلق
پرده ٔ راز نهانم سوخته ست .
خاقانی .
چون شعله ٔ آه بیدلان نقب
در گنبد جانستان زند صبح .
خاقانی .
در بزم تو بی شعله ٔ آهی ننشینم
در عشق تو بی روز سیاهی ننشینم .
علی خراسانی (از آنندراج ).
- شعله افروز ؛ آتش افروز. که آتش افروزد. که زبانه ٔ آتش برکند.
- شعله افروزی ؛ آتش افروزی . صفت و عمل آتش افروز.
- شعله انگیختن ؛ آتش افروختن :
شه انجم از پرده ٔ لاجورد
یکی شعله انگیخت از زرّ زرد.
فردوسی .
- شعله بالا ؛ از اسمای محبوب . (از آنندراج ).
- شعله برافکندن ؛ شعله ور ساختن . سوزاندن . آتش زدن :
از سوز سینه شعله به طوفان برافکنم
وز شور گریه قطره به عمان برافکنم .
ظهوری ترشیزی (از آنندراج ).
- شعله پوش ؛ شعله پیچ . که با شعله بپوشد. که با شعله پوشیده شود :
منم که دود دلم شعله پوش می آید
لبم چو صبح تبسم فروش می آید.
طالب آملی (از آنندراج ).
- شعله پیچیدن در چیزی ؛ آتش افتادن در آن چیز. شعله ور شدن . سوختن آن :
معاذاللَّه مبادا شعله ای در دامنم پیچد
صبا خاکسترم را از سر ره دورتر ریزد.
ظهوری (از آنندراج ).
- شعله ٔ تاک ؛ شراب انگور. (آنندراج ) :
سوز جگر سوخته ام از گل صهباست
داغ دل صدپاره ام از شعله ٔ تاک است .
علی خراسانی (از آنندراج ).
- شعله ٔ جام ؛ کنایه از شراب است . (آنندراج ) :
به مغزم رسان شعله ٔ جام را
کرم کن بجوشان من خام را.
ظهوری ترشیزی (از آنندراج ).
- شعله ٔ جَوّال ؛ آن است که سر چوبی که آتش در او گیرند آنرا بگردانند و در گردانیدن بصورت دایره بنظر آید. شعله ٔ جَوّاله . (آنندراج ) :
ز لعب کینه به دست یلان آتش خوی
سنان به چرخ درآید چو شعله ٔ جوال .
طالب آملی (از آنندراج ).
چون به گردش فتاده در جولان
آب گردیده شعله ٔ جوّال .
ظهوری (از آنندراج ).
و رجوع به ترکیب شعله ٔ جواله شود.
- شعله ٔ جَوّاله ؛ شعله ٔ گردنده ای که بسیار دور زند. (ناظم الاطباء). شعله ٔ جوال . (آنندراج ). به تشدید یا تخفیف «واو»، شعله که گرد بر گرد و بسیار گردنده باشد وآن چنان باشد که به هر دو سر نی مشعلها بسته ، گرد سر و دوش خود میگردانند به سرعت تمامتر. (از غیاث اللغات ) :
شمع فانوس خیال آسمان پیداست کیست
شعله ٔ جواله ٔ این دودمان پیداست کیست .
صائب (از آنندراج ).
تا به گلشن رفت سرو آتشین رخسار من
طوق گردن ساخت قمری شعله ٔ جواله را.
محسن تأثیر (از آنندراج ).
و رجوع به ترکیب شعله ٔ جوّال شود.
- شعله جولان ؛ از اسمای محبوب است . (آنندراج ) :
بی رخ آن شعله جولان پیکر فرسوده ام
همچو اخگر زیر دیوار شکسته رنگ ما.
بیدل (از آنندراج ).
- شعله ٔ چراغ ؛ قراط. (دهار).
- شعله چین ؛ چیننده ٔ شعله . گردآورنده و بدست کننده ٔ شعله :
شقایق را نشان در آستین است
که دامان کدامین شعله چین است .
حکیم زلالی خوانساری (از آنندراج ).
- شعله در چیزی چیدن ؛ سوز و آه آتشین در آن نهادن :
ز رویش می سرایم گونه در گلزار می چینم
ز خویَش مینویسم شعله در طومار میچینم .
ظهوری (از آنندراج ).
- شعله رخ ؛ شعله روی . شعله رخسار. رجوع به مترادفات کلمه شود.
- شعله زار ؛ شعله ستان . آنجا که آتش شعله ور است :
نسیمی از چمن عشق آتشی نفشاند
که گُلْسِتان مرا داغ شعله زار نکرد.
طالب آملی (از آنندراج ).
و رجوع به ترکیب شعله ستان شود.
- شعله زبان ؛ آنکه با زبان خود آتش افروزد. آنکه بیان آتشین داشته باشد :
فیض شمعی که شد افسرده به محفل نرسد
مردن شعله زبانان سخن خاموشی است .
میرزا رضی دانش (از آنندراج ).
- شعله ستان ؛ آتشکده . آتشگاه . آنجا که آتش با شعله های فراوان برافروخته است . شعله زار :
آتش عشق ز خاکستر هند است بلند
زن درین شعله ستان بر سر شوهر سوزد.
صائب تبریزی (از آنندراج ).
و رجوع به ترکیب شعله زار شود.
- شعله سوار ؛ که بر شعله سوار باشد. بال و پر سوخته :
با بی پر وبالان چه برد دعوی پرواز
خاشاک به این شعله سواران بفروشیم .
میرزا جلال اسیر (از آنندراج ).
- شعله عذار ؛ از اسمای محبوب است . (آنندراج ).
- شعله قامت ؛ که قامت وی آتش بر جانها زند:
که ناگه سر کشید آن شعله قامت
عیان شد زور بازوی قیامت .
محمدرضا راسخ (از آنندراج ).
- شعله گرفتن ؛ آتش گرفتن . سوختن . سوزاندن :
برو ای شوق بزم دیگر ساز
که مرا شعله در کباب گرفت .
حسین ثنایی (از آنندراج ).
- شعله مزاج ؛ از اسمای محبوب است . (آنندراج ).
- شعله مکیدن ؛ آتش گرفتن . مشتعل شدن . سوختن :
در شعله مکیدنم نظر کن
زین ذوق به عاشقان خبر کن .
ابوالفضل فیاضی (از آنندراج ).
- شعله نشاندن ؛ خاموش کردن شعله ٔ آتش . فرونشاندن آتش :
به موج آب گوهر کم نگردد گرمی آتش
عرق کی شعله ٔ آن روی آتشناک بنشاند.
بیدل (از آنندراج ).
- شعله نگاه ؛ که نگاهی سوزان داشته باشد.دارای نگاهی آتشین :
گشت دل در گرو شعله نگاهی است که باز
میبرد چشم سمندر که در آن دانه شود.
عبداللطیف خان تنها (از آنندراج ).
- شعله نوشی ؛ نوشیدن شعله . به دم کشیدن لهیب آتش ، سینه آکنده از سوز و گداز کردن :
عشق را بدنام کردی سینه بر آتش بدار
شعله نوشی کن بهل بازیچه ٔ پروانه را.
عرفی شیرازی (از آنندراج ).
- شعله نهادن ؛ مشتعل ساختن .آتش زدن . سوزاندن :
من پنبه به گوش کرده بودم ناگاه
آواز کسی شعله به گوشم بنهاد.
؟ (از آنندراج ).
- گرفتن شعله چیزی را ؛ سوزاندن آن چیز. آتش زدن بدان . برافروختن آن . شعله ور ساختن آن :
یکی را شعله بر آتش گرفته
دلش را شعله ٔ ناخوش گرفته .
امیرخسرو.
|| فروغ و درخش و روشنی و تابش و نور و ضیاء. (ناظم الاطباء). فروغ . روشنی . تابش . (فرهنگ فارسی معین ). لمعان . (ناظم الاطباء).
- شعله ٔ آفتاب ؛ کنایه از سوز آفتاب . تابش خورشید : پشت با بیشه داد که شعله ٔ آفتاب را در منابت آن راه نبودی . (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 410).
شعلة. [ ش ُ ل َ ] (اِخ ) ابوالعباس شعلةبن بدر اخشیدی . فرمانروای دمشق و امیری شجاع و زبردست بود. وی در سال 344 هَ . ق . در جنگی که با مهلهل عقیلی میکرد کشته شد. (از اعلام زرکلی ).
شعلة. [ ش ُ ل َ ] (ع اِ) شعله . سپیدی در دم اسب و پیشانی و پس سر آن . (منتهی الارب ) (ازاقرب الموارد) (ناظم الاطباء). و رجوع به شَعَل شود. || هیمه ای که در آن آتش درگرفته باشد. (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). || زبانه ودرخشش آتش . ج ، شُعُل . (منتهی الارب ). ج ، شُعَل ، شُعَلات ، شُعول . (ناظم الاطباء). درخشش و زبانه ٔ آتش . به فتح خطاست . (غیاث اللغات ) (از آنندراج ). پاره ٔ آتش که می درخشد. (از اقرب الموارد) (مهذب الاسماء). زبانه . زبانه ٔ آتش . (یادداشت مؤلف ). و رجوع به شعله شود.
( شعلة ) شعلة. [ ش ُ ل َ ] ( ع اِ ) شعله. سپیدی در دم اسب و پیشانی و پس سر آن. ( منتهی الارب ) ( ازاقرب الموارد ) ( ناظم الاطباء ). و رجوع به شَعَل شود. || هیمه ای که در آن آتش درگرفته باشد. ( منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ). || زبانه ودرخشش آتش. ج ، شُعُل. ( منتهی الارب ). ج ، شُعَل ، شُعَلات ، شُعول. ( ناظم الاطباء ). درخشش و زبانه آتش. به فتح خطاست. ( غیاث اللغات ) ( از آنندراج ). پاره آتش که می درخشد. ( از اقرب الموارد ) ( مهذب الاسماء ). زبانه. زبانه آتش. ( یادداشت مؤلف ). و رجوع به شعله شود.
شعلة. [ ش ُ ل َ ] ( اِخ ) ابوالعباس شعلةبن بدر اخشیدی. فرمانروای دمشق و امیری شجاع و زبردست بود. وی در سال 344 هَ. ق. در جنگی که با مهلهل عقیلی میکرد کشته شد. ( از اعلام زرکلی ).
شعله. [ ش ُ ل َ /ل ِ ] ( از ع ، اِ ) شعلة. زبانه آتش و وراغ. ( ناظم الاطباء ). زبانه. زبانه آتش. الاو. الو. آتش افروخته. لهیب. آفرازه. پاره آتشی که می درخشد. پاره آتش که می بجهد. قبس. مقباس. ( یادداشت مؤلف ). صاحب آنندراج گوید: زبانه درخشش آتش ، وشو، سرکش ، بیباک ، درگیر، دوزخ سوار، موجدار، خس پوش ، افسرده ، از صفات آن و تیغ، خنجر، سنان ، علم ، نخل ، شاخ ، شاخسار، انگشت ، مینا، گل ،شبنم ، آب ، موج ، جویبار، طلا، حریر، کلاه ، عروس ، از تشبیهات اوست ، و با لفظ چیدن و نهادن و زدن و فکندن و گرفتن و پیچیدن و کشیدن و مکیدن و کشتن و نشاندن و نشستن و کشته شدن مستعمل است. ( آنندراج ) :
به دست هریک از ایشان یکی پلارک تیغ
چنانکه باشد در دست دیو شعله نار.
مژه بر پلک این چون تیر خار است.
مرا چون خلیل آتشی در دل است
که پنداری این شعله بر من گِل است.
چه هیزم خشک و چه گل تر.
سنان شعله هیجا ز نوک خار شکست.
هم خنجر شعله نطع خوابش.
شعلة. [ ش ُ ل َ ] ( اِخ ) ابوالعباس شعلةبن بدر اخشیدی. فرمانروای دمشق و امیری شجاع و زبردست بود. وی در سال 344 هَ. ق. در جنگی که با مهلهل عقیلی میکرد کشته شد. ( از اعلام زرکلی ).
شعله. [ ش ُ ل َ /ل ِ ] ( از ع ، اِ ) شعلة. زبانه آتش و وراغ. ( ناظم الاطباء ). زبانه. زبانه آتش. الاو. الو. آتش افروخته. لهیب. آفرازه. پاره آتشی که می درخشد. پاره آتش که می بجهد. قبس. مقباس. ( یادداشت مؤلف ). صاحب آنندراج گوید: زبانه درخشش آتش ، وشو، سرکش ، بیباک ، درگیر، دوزخ سوار، موجدار، خس پوش ، افسرده ، از صفات آن و تیغ، خنجر، سنان ، علم ، نخل ، شاخ ، شاخسار، انگشت ، مینا، گل ،شبنم ، آب ، موج ، جویبار، طلا، حریر، کلاه ، عروس ، از تشبیهات اوست ، و با لفظ چیدن و نهادن و زدن و فکندن و گرفتن و پیچیدن و کشیدن و مکیدن و کشتن و نشاندن و نشستن و کشته شدن مستعمل است. ( آنندراج ) :
به دست هریک از ایشان یکی پلارک تیغ
چنانکه باشد در دست دیو شعله نار.
؟ ( از فرهنگ اسدی نسخه نخجوانی ).
دم اندر حلق آن چون تفته شعله مژه بر پلک این چون تیر خار است.
مسعودسعد.
مستحق است که... از شعله صولت انصار حق شرری در نهاد او زنند. ( ترجمه تاریخ یمینی ص 345 ). شعله آن حرب بر آن حالت زبانه میزند.( ترجمه تاریخ یمینی ص 352 ).مرا چون خلیل آتشی در دل است
که پنداری این شعله بر من گِل است.
( بوستان ).
آتش چو به شعله برکشد سرچه هیزم خشک و چه گل تر.
امیرخسرو دهلوی.
ز اقتدار تو نَبْوَدعجب اگر یابدسنان شعله هیجا ز نوک خار شکست.
حسین ثنایی ( از آنندراج ).
هم پرتو دشنه ماهتابش هم خنجر شعله نطع خوابش.
فرهنگ عمید
۱. (شیمی ) زبانۀ آتش.
۲. آنچه با آن آتش را مشتعل می کنند.
* شعله زدن: (مصدر لازم ) زبانه زدن، زبانه کشیدن آتش.
۲. آنچه با آن آتش را مشتعل می کنند.
* شعله زدن: (مصدر لازم ) زبانه زدن، زبانه کشیدن آتش.
۱. (شیمی) زبانۀ آتش.
۲. آنچه با آن آتش را مشتعل می‌کنند.
⟨ شعله زدن: (مصدر لازم) زبانه زدن؛ زبانه کشیدن آتش.
دانشنامه عمومی
شُعله یا اَخگَر کوچک ترین شکل آتش است. شمع روشن نمونه خوبی از یک شعله است. زمانی که شعله سر بکشد و شعله های دیگری پدیدآورد آن را آتش می نامیم. سر کشیدن و ازدیاد پرسرعت آتش، آتش سوزی یا حریق نام دارد.
در گذشته های بسیار دور انسان های اولیه از شعله ایجاد شده توسط صاعقه می ترسیدند که بعدها نقش مهمی در زندگی بشر یافت.
شعله ها انواع مختلفی دارند و هر شعله با سوختن یک گاز یا ترکیب چند گاز پدید می آید یا سوختن زغال سنگ (زغال آنتراسیت)و چوب که دمای سوخت اکسیژن و گاز lpg حدود ۱۴۰۰ درجه و شعله چوب حدود ۶۰۰ درجه و شعله حاصل از زغال سنگ در مواقعی به ۱۵۰۰ درجه هم می رسد؛ که در گذشته تا به امروز برای ریخته گری از آن استفاده می شده.
شعله زمانی ایجاد می شود که در اثر گرم شدن یک نقطه یا محل، گازهایی ایجاد شوند و این گازها بسوزند.
در گذشته های بسیار دور انسان های اولیه از شعله ایجاد شده توسط صاعقه می ترسیدند که بعدها نقش مهمی در زندگی بشر یافت.
شعله ها انواع مختلفی دارند و هر شعله با سوختن یک گاز یا ترکیب چند گاز پدید می آید یا سوختن زغال سنگ (زغال آنتراسیت)و چوب که دمای سوخت اکسیژن و گاز lpg حدود ۱۴۰۰ درجه و شعله چوب حدود ۶۰۰ درجه و شعله حاصل از زغال سنگ در مواقعی به ۱۵۰۰ درجه هم می رسد؛ که در گذشته تا به امروز برای ریخته گری از آن استفاده می شده.
شعله زمانی ایجاد می شود که در اثر گرم شدن یک نقطه یا محل، گازهایی ایجاد شوند و این گازها بسوزند.
wiki: شعله
شعله (ابهام زدایی). شعله یا «اخگر»، کوچک ترین شکل آتش است.
شعله (پروانه)، یک گونه از تبار کشیده بالان هلیکونینی
شعله (اینترنت)، برهم کنشی خصومت آمیز و توهین آمیز بین کاربران اینترنت، غالباً همراه با دشنام گویی
شعله همچنین ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره کند:
شعله (پروانه)، یک گونه از تبار کشیده بالان هلیکونینی
شعله (اینترنت)، برهم کنشی خصومت آمیز و توهین آمیز بین کاربران اینترنت، غالباً همراه با دشنام گویی
شعله همچنین ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره کند:
wiki: شعله (ابهام زدایی)
شعله (اینترنت). شعله کشیدن (انگلیسی: Flaming) برهم کنشی خصومت آمیز و توهین آمیز بین کاربران اینترنت است که غالباً همراه با دشنام گویی است.
ارعاب رایانه ای
قانون گادوین
ترول
شعله کشیدن معمولاً در زمینهٔ اجتماعی تالارهای گفتگو، آی آرسی، با ایمیل، در سرورهای بازی مثل ایکس باکس لایو یا شبکه پلی استیشن، و سایت های اشتراک گذاری ویدئو رخ می دهد. غالباً در نتیجهٔ مباحثات موضوعات داغ جهان واقعی مثل سیاست، دین، و فلسفه، یا مسایلی که خرده جمعیت ها را دوقطبی می کند رخ می دهد ولی تفاوت های ظاهراً جزئی می تواند آن را ایجاد کند.
شعله برانگیزی عمدی، بر خلاف شعله کشیدن در نتیجهٔ مباحثات احساسی، توسط افرادی که به عنوان شعله برانگیز شناخته می شوند به وجود می آید که انگیزهٔ خاصی برای تحریک شعله ها دارند. این کاربران متخصص برانگیختن شعله و هدف گیری جنبه های خاصی از مکالمات مجادله برانگیزند.
ارعاب رایانه ای
قانون گادوین
ترول
شعله کشیدن معمولاً در زمینهٔ اجتماعی تالارهای گفتگو، آی آرسی، با ایمیل، در سرورهای بازی مثل ایکس باکس لایو یا شبکه پلی استیشن، و سایت های اشتراک گذاری ویدئو رخ می دهد. غالباً در نتیجهٔ مباحثات موضوعات داغ جهان واقعی مثل سیاست، دین، و فلسفه، یا مسایلی که خرده جمعیت ها را دوقطبی می کند رخ می دهد ولی تفاوت های ظاهراً جزئی می تواند آن را ایجاد کند.
شعله برانگیزی عمدی، بر خلاف شعله کشیدن در نتیجهٔ مباحثات احساسی، توسط افرادی که به عنوان شعله برانگیز شناخته می شوند به وجود می آید که انگیزهٔ خاصی برای تحریک شعله ها دارند. این کاربران متخصص برانگیختن شعله و هدف گیری جنبه های خاصی از مکالمات مجادله برانگیزند.
wiki: شعله (اینترنت)
شعله (پروانه). شعله (پروانه) (نام علمی: Dryas iulia) نام یک گونه از تبار کشیده بالان هلیکونینی است.
wiki: شعله (پروانه)
شعله (فیلم ۱۹۲۰). «شعله» (انگلیسی: The Flame (1920 film)) فیلمی در ژانر رمانتیک است که در سال ۱۹۲۰ منتشر شد.
wiki: شعله (فیلم ۱۹۲۰)
شعله (فیلم ۱۹۲۳). شعله (به آلمانی: Die Flamme) فیلمی آلمانی در سبک درام به کارگردانی ارنست لوبیچ است که در سال ۱۹۲۳ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به پولا نگری و آلفرد ابل اشاره کرد.
wiki: شعله (فیلم ۱۹۲۳)
شعله (فیلم ۱۹۴۷). شعله (انگلیسی: The Flame) فیلمی در ژانر درام است که در سال ۱۹۴۷ منتشر شد.
۲۴ نوامبر ۱۹۴۷ (۱۹۴۷-11-۲۴) (ایالات متحده)
۲۴ نوامبر ۱۹۴۷ (۱۹۴۷-11-۲۴) (ایالات متحده)
wiki: شعله (فیلم ۱۹۴۷)
شعله (فیلم ۱۹۷۵). شعله (به هندی: शोले، به اردو: شعلے) نام فیلمی هندی محصول سال ۱۹۷۵ در ژانر اکشن ماجرایی و به کارگردانی رامش سیپی است. این فیلم از بزرگ ترین فیلم های تاریخ سینمای هند محسوب می شود. در جشنی که به مناسبت یک صدسالگی سینمای بالیوود برگزار شد، به عنوان برترین فیلم سینمای هند در یک قرن گذشته معرفی گردید. بازیگران اصلی فیلم دارمندرا، آمیتاب باچان، سانجیو کومار و هما مالینی بودند.
تاکور پلیسی است که راهزنی به اسم جبار سینگ خانواده اش را قتل عام و دستان خودش را نیز قطع کرده است و مدام به دهکدهٔ او دستبرد می زند. تاکور دو دزد به نام های ویرو و جـِی را که دستگیرشان کرده، به کار می گیرد تا جبارسینگ را بیابند و زنده به او تحویل دهند….
برای این فیلم دو پایان وجود دارد. در نخستین پایان، جبارسینگ به دست عدالت سپرده می شود؛ اما در نسخهٔ دوم، جبارسینگ به دست تاکور کشته می شود. این تفاوت به دلیل اِعمال نظر ادارهٔ سانسور در هند در زمان نمایش فیلم است. نسخهٔ اصلی و بی سانسور در سال ۱۹۹۰ در دسترس عموم قرار گرفت.
تاکور پلیسی است که راهزنی به اسم جبار سینگ خانواده اش را قتل عام و دستان خودش را نیز قطع کرده است و مدام به دهکدهٔ او دستبرد می زند. تاکور دو دزد به نام های ویرو و جـِی را که دستگیرشان کرده، به کار می گیرد تا جبارسینگ را بیابند و زنده به او تحویل دهند….
برای این فیلم دو پایان وجود دارد. در نخستین پایان، جبارسینگ به دست عدالت سپرده می شود؛ اما در نسخهٔ دوم، جبارسینگ به دست تاکور کشته می شود. این تفاوت به دلیل اِعمال نظر ادارهٔ سانسور در هند در زمان نمایش فیلم است. نسخهٔ اصلی و بی سانسور در سال ۱۹۹۰ در دسترس عموم قرار گرفت.
wiki: شعله (فیلم ۱۹۷۵)
شعله (فیلم ۱۹۸۱). شعله (به تلوگویی: Aggi Ravva) فیلمی محصول سال ۱۹۸۱ و به کارگردانی کولوامودی باپایا است. در این فیلم بازیگرانی همچون ن. ت. راما رائو، سری دوی، موهان بابو، جاگایا ایفای نقش کرده اند.
۱۴ اوت ۱۹۸۱ (۱۹۸۱-08-۱۴)
۱۴ اوت ۱۹۸۱ (۱۹۸۱-08-۱۴)
wiki: شعله (فیلم ۱۹۸۱)
دانشنامه آزاد فارسی
شُعله (flame)
مخلوطی از گازهای داغ و درخشان، حاصل از اشتعال. واکنش های شیمیایی در شعله عموماً واکنش های زنجیرۀ رادیکال آزاد، و نور آن حاصل از درخشندگی مولکول ها یا یون های برانگیخته یا حاصل از التهاب ذرات ریز جامد، نظیر کربن، است. از شعله برای تشخیص بعضی از فلزات استفاده می کنند. شعله تقریباً به شکل مخروطی است که میانۀ آن خالی باشد. شعلۀ حاصل از دستگاه جوش اکسیژن به حدی داغ است که توانایی ذوب آهن را دارد.
مخلوطی از گازهای داغ و درخشان، حاصل از اشتعال. واکنش های شیمیایی در شعله عموماً واکنش های زنجیرۀ رادیکال آزاد، و نور آن حاصل از درخشندگی مولکول ها یا یون های برانگیخته یا حاصل از التهاب ذرات ریز جامد، نظیر کربن، است. از شعله برای تشخیص بعضی از فلزات استفاده می کنند. شعله تقریباً به شکل مخروطی است که میانۀ آن خالی باشد. شعلۀ حاصل از دستگاه جوش اکسیژن به حدی داغ است که توانایی ذوب آهن را دارد.
wikijoo: شعله
فرهنگ فارسی ساره
اخگر، فروزینه
فرهنگستان زبان و ادب
{flame} [شیمی] موج داغ و درخشان ناشی از واکنش در محیطی گازی که واکنشگرها به آن وارد و محصولات از آن خارج می شوند
گویش اصفهانی
تکیه ای: šo:la / alo
طاری: berâz-e âteš / šohla
طامه ای: šo:la
طرقی: šo:la
کشه ای: šo:la
نطنزی: šo:la
واژه نامه بختیاریکا
سوزنا؛ جوشنا؛ آتش گُرُشت؛ بِر؛ جوشنا؛ گُره
جدول کلمات
لهیب
پیشنهاد کاربران
تابش
( تازیانه آتش ) تازیانه آتش. [ ن َ / ن ِ ی ِ ت َ ] ( ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) حدّت زبانه آتش :
تپیدن دل ما صائب اختیاری نیست
به تازیانه آتش کباب میگردد.
صائب.
تپیدن دل ما صائب اختیاری نیست
به تازیانه آتش کباب میگردد.
صائب.
شراره
افروزه
افرازه
فروزینه
اخگر
زبانه
افروزه
افرازه
فروزینه
اخگر
زبانه
در گویش شهرستان بهاباد به جای کلمه شعله در بعضی موارد از لفظ ضرب ( zarb ) استفاده می شود. مثال. ضرب گاز ( اجاق گاز ) را کم کن.
لهیب، شراره، زبانه، الاو، شرر، جرقه، بارقه
این واژه عربی است و پارسی آن، واژه ی پهلوی آتور می باشد
در پهلوی " وخش " در نسک : فرهنگ برابرهای پارسی واژگان بیگانه از ابوالقاسم پرتو .
وخشان = شعله ور
شعله ورشدن = وخشیدن
وخشان = شعله ور
شعله ورشدن = وخشیدن
وخش::در زبان پارسی به معنی عطسه
به شعله در گویش سیستانی می گویند زرونه زرونه گازوکم کن
کلمات دیگر: