در قدیم بخطه ای وسیع و مرتفع حوضه رود کابل که اکنون قسمت شمال شرقی افغانستان را که مرکزش کابل است تشکیل میدهد اطلاق میشده . در شاهنامه غالبا فرقی بین کابل و کابلستان نیست .
قسمت شمال شرقی افغانستان
قسمت شمال شرقی افغانستان
کابلستان
فرهنگ فارسی
لغت نامه دهخدا
کابلستان. [ ب ُ ل ِ / ل َ ] ( اِخ ) مؤلف قاموس الاعلام گوید: نامی است که وقتی از اوقات به خطه وسیع و مرتفع اطلاق میشد که قسمت شمال شرقی افغانستان و مرکزش کابل را در بر داشت و شامل قسمت عمده از حوضه نهر کابل بود. زابلستان هم در طرف جنوب غربیش قرار داشت. در شاهنامه اغلب تفاوتی بین این دونام [ کابل ، کابلستان ] داده نمیشود. بعض جغرافیانویسان هم این دو نام را یکی میدانند، اما از شاهنامه چنین برمی آید که یکجا نیست بلکه دو جاست. آئین اکبری هم این فکر را تأیید میکند. ( قاموس الاعلام ترکی ).
پرستندگان را سوی گلستان
فرستد همی ماه کابلستان.
بر شاه زابلستان آمدیم.
بنزد کنیزان کابلستان.
نگردد تهی روی کابلستان.
نخستین سر من بباید درود.
چو سرو سهی بر سرش گلستان.
ببد سام یکزخم در گلستان.
بنام مه کابلستان نهید.
پر از رنگ و بوی و پر از خواسته.
چه بر سام و بر زال زر همچنین.
ز کابلستان تا به زابلستان.
دلیران و گردان کابلستان.
نه ایوان بود نیز و نه گلستان.
همان بست و غزنین و کابلستان.
زمین شد بکردار غلغلستان.
پرستندگان را سوی گلستان
فرستد همی ماه کابلستان.
( شاهنامه چ بروخیم ج 1 ص 157 ).
خرامان ز کابلستان آمدیم بر شاه زابلستان آمدیم.
( ایضاً ص 158 ).
سپهبد خرامید تا گلستان بنزد کنیزان کابلستان.
( ایضاً ص 159 ).
وزان چون بهشت برین گلستان نگردد تهی روی کابلستان.
( ایضاً ص 183 ).
چو کابلستان را بخواهد بسودنخستین سر من بباید درود.
( ایضاً ص 190 ).
چنان ماه بیند به کابلستان چو سرو سهی بر سرش گلستان.
( ایضاً ص 197 ).
چو شد زال فرخ ز کابلستان ببد سام یکزخم در گلستان.
( ایضاً ص 198 ).
شوید و به گنجوردستان دهیدبنام مه کابلستان نهید.
( ایضاً ص 201 ).
همه کابلستان شد آراسته پر از رنگ و بوی و پر از خواسته.
( ایضاً ص 216 ).
شه کابلستان گرفت آفرین چه بر سام و بر زال زر همچنین.
( ایضاً ص 218 ).
یکی جشن کردند در گلستان ز کابلستان تا به زابلستان.
( ایضاً ص 225 ).
تو با گرز داران زابلستان دلیران و گردان کابلستان.
( ج 4 ص 911 ).
به زابلستان و به کابلستان نه ایوان بود نیز و نه گلستان.
( ایضاً ص 959 ).
که او راست تا هست زابلستان همان بست و غزنین و کابلستان.
( ج 6 ص 1637 ).
ز کابلستان تا به زابلستان زمین شد بکردار غلغلستان.
( ایضاً ص 1742 ).
دانشنامه عمومی
کابلستان نامی است که در قدیم گاهی به سرزمینی وسیع و مرتفع اطلاق می شد که قسمت شمال شرقی افغانستان و مرکزش کابل را در برداشت و شامل قسمت عمده ای از حوضهٔ رود کابل بود. زابلستان هم در طرف جنوب غربیش قرار داشت. در شاهنامه فردوسی مکرر از کابل و کابلستان نام برده شده است و اغلب تفاوتی بین این دو نام (کابل، کابلستان) داده نمی شود. بعضی از جغرافی نویسان هم این دو نام را یکی میدانند، اما از شاهنامه چنین برمی آید که یکجا نیست بلکه دو جاست.
قاموس الاعلام ترکی
قاموس الاعلام ترکی
wiki: کابلستان
کلمات دیگر: