افغانستان

مختصات: ۳۳° شمالی ۶۵° شرقی / ۳۳°شمالی ۶۵°شرقی / 33; 65
زبان پشتو
فارسی دری
افغانستان با نام رسمی جمهوری اسلامی افغانستان (به پشتو: د افغانستان اسلامی جمهوریت) کشور محصور در خشکی در آسیای جنوبی است. این کشور حدفاصل آسیای میانه، آسیای غربی و خاورمیانه و پایتخت آن کابل است. همسایگان افغانستان، ایران در غرب، پاکستان در جنوب و شرق، تاجیکستان و ازبکستان و ترکمنستان در شمال و چین در شمال شرقی هستند.
سیاست و حکومت افغانستان
اشرف غنی

اَفغانِستان (Afghanistan)
مجسمه بودا، بامیان
موقعیت. کشور افغانستان در غرب آسیای مرکزی غربی و بین ترکمنستان، ازبکستان و تاجیکستان در شمال، چین در شرق، پاکستان در شرق و جنوب، و ایران در غرب محدود می شود. مساحت این کشور ۶۵۲,۲۲۵ کیلومتر مربع است و شهر کابُل پایتخت آن است.سیمای طبیعی. افغانستان که بخش شرقی فلات ایران را تشکیل می دهد، سرزمین کوهستانی مرتفعی است که نواحی مرکزی و شمالی آن را دنبالۀ غربی کوه های مرتفع هندوکش فراگرفته و جلگۀ مرتفع سیستان در جنوب غربی آن جای دارد. ارتفاعات مرکزی یا کوه های هندوکش از شرق به وسیلۀ باریکه ای از فلات پامیر به کوه های قراقورم می پیوندد و در غرب به رشته کوه هایی چون بابا، سلیمان، سیاه کوه، و سفیدکوه تقسیم می شود و سرچشمه رودخانه های بسیاری را که به سه حوضۀ آمودریا (جیحون) در شمال، سیستان در جنوب غربی و سند در شرق تقسیم می شوند، تشکیل می دهد. کوه تیریچ میر، در مرز پاکستان با بلندی ۷,۶۹۰ متر؛ قلۀ شاه فولادی، در رشته کوه های بابا با ارتفاع ۵,۱۴۳ متر؛ و قلل بسیار دیگر که ارتفاعشان به بیش از ۴,۵۰۰ متر می رسد ازجمله نقاط مرتفع این کشور محسوب می شوند، ارتفاعات هندوکش در شرق، این کشور را از پاکستان جدا می کند و ارتباط زمینی افغانستان و پاکستان را فقط از طریق تنگۀ خیبر و نیز از حاشیۀ شرقی دشت ریگستان، در جنوب کشور، میسر می سازد. رودخانۀ هیرمند (هلمند)، که در حوضۀ سیستان قرار دارد و درازای آن به ۱,۴۰۰ کیلومتر می رسد، مهم ترین و طویل ترین رود این کشور است. این رود دشت ریگستان را که بیابانی برهوت است، از شمال دور می زند و پس از ورود به ایران به دریاچۀ هامون صابری می ریزد. رودخانۀ هریرود، دومین رود بزرگ و مهم این کشور، از دامنه های غربی کوه های بابا سرچشمه می گیرد، رو به غرب از کنار شهر هرات می گذرد و پس از تشکیل بخشی از مرز ایران در صحرای ترکمنستان ناپدید می شود. علاوه بر رودهای مزبور رودخانه های بَلخ، قٌندوز، پَنج شیر، کابُل، و مُرغاب نیز از دیگر رودهای افغانستان به شمار می آیند. کوه های افغانستان دره های پرآب فراوان دارند و بیشتر جمعیت این کشور در این نواحی، به ویژه در درۀ بسیار حاصل خیز رود کابل، به سر می برند. جلگه های شمالی که به حوضۀ آمودریا (جیحون) مشرف اند نیز از دیگر نواحی حاصل خیز و پرجمعیت افغانستان است و رودخانۀ آمودریا بخشی از مرز آن را تشکیل می دهد. غیر از بیابان های جنوب غربی، که اقلیمی خشک و کم آب دارند، دیگر نواحی کشور از پوشش گیاهی نسبتاً خوبی برخوردارند و ارتفاعات را گاه جنگل های انبوهی از نوع درختان سرو، صنوبر، کاج ، گردو، و بلوط که وسعت آن ها به دو درصد وسعت کشور می رسد، فراگرفته است. پستانداران بزرگی مانند ببر، خرس، آهو، و پلنگ در این نواحی زندگی می کنند و همراه با انواع پرندگان، حیات وحش افغانستان را تشکیل می دهند. افغانستان از نظر تقسیمات کشوری به ۳۰ بخش یا ولایت تقسیم شده و کابل، هرات، مزارشریف، قندوز، جلال آباد، و قندهار ازجمله شهرهای مهم آن به شمار می روند. افغانستان از نظر اقلیم جزء سرزمین های کم آب و نوسان دمای آن زیاد و چشم گیر است. بارندگی این کشور اندک است و موسم آن از آذر تا فروردین به درازا می کشد و زمستان های بسیار سرد و پربرف و یخبندان دارد. میانگین دمای شهر کابل در دی ماه۲.۸ـ درجۀ سانتی گراد و در تیرماه۲۴.۵ درجه سانتی گراد است و میانگین بارندگی سالانۀ آن به ۳۳۸ میلی متر می رسد.
اقتصاد. افغانستان تحت تأثیر جنگ ها و نا آرامی های داخلی به شدت آسیب دیده و در ردیف فقیرترین کشورهای جهان جای گرفته است. شبکه های آبیاری آن در طول جنگ ویران شده و سدهای معدودی که تا قبل از ناآرامی ها ساخته شده بودند قابلیت خود را از دست داده و از بازدهی الکتریسته و کشاورزی بازایستاده اند. راه ها و پل ها ویران شده و رساندن محصولات به بازار مصرف با دشواری روبه رو شده است؛ با این حال، گندم و غلات ضرورت طبیعی خود را از نظر مصرف داخلی همچنان حفظ کرده و همراه با برنج، میوه، و پنبه کمابیش کشت می شوند و دامداری و نگهداری احشام به منظور تأمین گوشت و حمل و نقل نیز در سطحی ابتدایی و محدود رواج دارد. گاز طبیعی عمده ترین ذخیرۀ زیرزمینی این کشور است و کانی هایی چون آهن، زغال، مس و باریت و بعضی معادن دیگر استحصال کامل نشده و فقط به استخراج و بهره برداری سطحی و اندک از آن ها اکتفا شده است. با این که رودخانه های متعددی در این سرزمین جریان دارد، استفاده از نیروی برقابی هنوز معمول نیست و آن هایی که از قبل موجود بوده اند نیز باید تعمیر یا تکمیل شوند. در حال حاضر عمده ترین فعالیت صنعتی این کشور تولید منسوجات کتانی و پشمی است و صنایع دستی سنتی و قالی بافی همانند گذشته رواج دارند و ازجمله اقلام صادراتی افغانستان به شمار می روند. این کشور راه آهن و رودخانۀ قابل کشتی رانی ندارد و حمل و نقل و ترابری فقط از راه های زمینی و هوایی میسر است.
حکومت و سیاست. انتخابات عمومی افغانستان در اکتبر ۲۰۰۴ برگزار شد و حامد کرزای، با کسب بیشترین آرا، به سمت ریاست جمهوری این کشور انتخاب و سرپرستی هیئت دولت را عهده دار شد.
مردم و تاریخ. آمار دقیقی از جمعیت کشور افغانستان در دست نیست، و جمعیت آن طبق برآوردهای تقریبی حدود ۳۱,۴۱۲,۰۰۰ نفر است (۲۰۱۰) و تراکم نسبی آن به۴۸.۲ نفر در کیلومتر مربع می رسد. رشد جمعیت این کشور حدود ۳.۳ درصد است و پشتون ها ۳۸ درصد و تاجیک ها ۲۵ درصد از جمعیت قومی آن را تشکیل می دهند. اکثر جمعیت افغانستان مسلمانند و حدود ۸۰ درصد از مردم آن در روستاها به سر می برند و زبان رسمی آنان فارسی دَری و پشتو است. میانگین امید به زندگی در این کشور ۴۶ سال است و حدود ۳۵ درصد از بزرگسالان آن باسوادند. افغانستان به سبب دارا بودن موقعیت استراتژیک و قرار داشتن سر راه مشرق زمین به هند، و نیز در دست داشتن تنگۀ تاریخی خیبر از دیرهنگام مورد توجه قدرت های بزرگ و کاروان های تجارتی بوده است. این سرزمین در قرن ۶پ م ضمیمۀ امپراتوری هخامنشی شد و پس از فروپاشی هخامنشیان تحت استیلای اسکندر مقدونی و جانشینانش قرار گرفت. در ۱۳۵پ م به امپراتوری اشکانیان و سپس به ساسانیان پیوست. در قرن ۷م به تصرف مسلمانان درآمد و مردم آن به آیین اسلام گرویدند. سلسله غزنویان در قرن ۴ق در همین سرزمین تأسیس شد. در قرن ۷ق به دام یورش های وحشیانه و ویرانگر چنگیزخان مغول و جانشینانش افتاد، سپس به تصرف تیمور درآمد. جانشینان تیمور سال ها بر آن فرمانروایی کردند و پس از تیموریان مدتی کوتاه نوبت به شیبانیان ازبک رسید و با ظهور صفویه این سرزمین به ایران پیوست. افغان ها با استفاده از ضعف اواخر دورۀ صفویه، مدتی کوتاه بر ایران فرمانروایی کردند و به دست نادرشاه افشار سرکوب شدند. پس از قتل نادرشاه (۱۱۶۰ق/۱۷۴۷م) احمدخان ابدالی، از سرداران نادرشاه که از خاندان سدوزایی بود، به سلطنت افغانستان رسید و اعلام استقلال کرد. خاندان سدوزایی را دوست محمدخان بارکَ زایی برانداخت و افغانستان به صحنۀ مبارزات سیاسی امپراتوری های روس و انگلیس مبدل شد. دوست محمدخان بارک زایی با حمایت انگلیسی ها موقعیت خود را مستحکم کرد و جانشینانش تا ۱۹۷۳ بر افغانستان حکومت کردند. محمد ظاهرشاه، آخرین شاه از خاندان بارک زایی، در کودتای ژنرال محمد داوودخان (۱۹۷۳) سرنگون و نظام جمهوری بر کشور افغانستان حاکم شد. داوودخان به دست کودتاچیان سرنگون شد و دولت های کودتا که عمرشان هر کدام کوتاه بود تا ۱۹۸۲ بر این سامان حکومت کردند. در ۱۹۸۲ ارتش اتحاد جماهیر شوروی ظاهراً به دعوت ببرک کارمل، رئیس جمهور وقت کشور، به افغانستان وارد شد و کشور مزبور را اشغال کرد. مسلمانان افغان که از حمایت امریکا، ایران، پاکستان، و عربستان بهره مند بودند، به شدت با اشغالگران مبارزه کردند و ارتش اتحاد جماهیر شوروی را پس از شش سال از افغانستان بیرون راندند و ژنرال نجیب الله را، که از حمایت اتحاد شوروی برخوردار بود، در ۱۹۹۲ دستگیر و اعدام کردند و بدین ترتیب، دوران اغتشاش و جنگ های داخلی و ناامنی که از مدتی پیش آغاز شده بود، شدت گرفت. در ۱۹۹۵ گروه سیاسی جدیدی با نام طالبان، که ظاهراً از طرف پاکستان حمایت می شد، در صحنۀ مبارزات افغانستان ظاهر شد و مسیر مبارزات را عوض کرد. آنان درصدد برقراری حکومت اسلامی در افغانستان برآمدند و در ۱۹۹۶ کابل را تصرف کردند و به مرور بر بیشتر نواحی افغانستان استیلا یافتند. تعصب های بی جا و افراط گری های نامعقولِ طالبان، انتقاد جهانیان را علیه آنان برانگیخت. امریکا از فرصت استفاده کرد و در ۲۰۰۲ با حمله به افغانستان قوای نظامی خود را در این کشور پیاده کرد. پس از چند هفته بمباران و حملات هوایی سخت طالبان سرنگون شد و دولت حامد کرزای بر سر کار آمد.

افغانستان کشوری در آسیای میانه است که حدفاصل آسیای میانه، جنوب باختر آسیا و خاورمیانه می باشد و پایتخت آن کابل است.
• «به باور من ایجاد وحدت ملی در کشور، جهاد امروز ما است. تا وحدت ملی در کشور به وجود نیاید، وضعیت در افغانستان بهتر نخواهد شد.» -> عبدالباری جهانی
• «آمریکایی ها بعلت ناتوانی در درک فرهنگ عمیق ملت افغانستان فکر می کنند در این کشور جای پایی پیدا کرده اند اما بدون شک ملت افغانستان سرانجام هویت ملی و عزت شایسته خویش را بدست خواهد آورد و بر سرنوشت خود کاملاً حاکم خواهد شد.» -> سید علی خامنه ای
• «افغان ها کشورشان را با دست خالی آباد خواهند کرد به شرط آنکه امنیت داشته باشند و جامعه بین الملل حمایت شان را از «دولت حامی تروریسم» متوقف سازند.» -> ملالی جویا
• «افغانستان که زمانی کانون مهر و محبت بود، حالا چرا تبدیل به کانون مواد مخدر شده است؟ چه شد آن کمک های بزرگی که قدرت های بزرگ به افغانستان وعده دادند؟» -> محمد خاتمی
• «اگر سینمای افغانستان می خواهد در بین مردم جا داشته باشد، حرف بلند و سخن با ارزش بزند.» -> صدیق برمک
• «با الهام از خشم و نفرت بی کران و آگاهی بی سابقه مردم ماتمدار ما می خواهم به تمام جانیان و خاینان مذکور بفهمانم که افغانستان سرزمین مردم فقیر اما آزادی خواه است که دیگر هرگز اجازه نخواهند داد فاشیست های دین فروش تا آخر بر آن سایه افکنند.» -> ملالی جویا
• «باید بگوییم هیچ تغییر اساسی در زندگی زنان ما روی نداده است، چون تغییر اساسی نیز در کشورمان اتفاق نیفتاده است. زمانی که در کشور ما امنیت نیست، ما چطور می توانیم از حقوق زن، حقوق بشر یا از دمکراسی صحبت کنیم. الان می گویم که به چه دلیل وجود ندارد. برای نمونه، حراست از جان رئیس جمهور ما هنوز به عهدهٔ نیروهای خارجی است و همین نیروهای خارجی و گروه های امداد که می خواهند به مردم افغانستان کمک کنند و در بازسازی افغانستان خدماتی انجام می دهند زندگی و جانشان در خطر است.» -> ملالی جویا
• «باید در همه زمینه ها از جمله زمینه های مرزی مراقبت کرد تا طرحهای تفرقه انگیز دشمنان ایران و افغانستان به سرانجامی نرسد.» -> سید علی خامنه ای
• «باید قدر مجاهدین را دانست و از آنان در حرکت برای بازسازی و پیشرفت افغانستان استفاده کرد.» -> سید علی خامنه ای
• «برای زنده ماندن به افغانستان فرار کرد.» -> جمشید شعله محقق افغانستانی در کتاب «جهاد ملت بخارا»
• «در پیش رو و در شرایط تاریخی ما تصویر روشنی از نتایج رفتارهای ساختارشکنانه نیست افغانستان و عراق دو عبرت بزرگ در دو سوی سرزمین ما هستند که هرگز نباید آنها را از نظر دور کنیم.» -> میرحسین موسوی، بیانیهٔ شمارهٔ ۱۳، به تاریخ ۶ مهر ۱۳۸۸.
• «در کنار اشغال افغانستان، جوانه های امیدبخشی همچون پارلمان و قانون اساسی سر باز کرده.» -> محمد خاتمی
• «دنیا متوجه شده است که اگر افغان ها بتوانند نفسی به راحتی بکشند، استعداد این را دارند که سازنده صلح و آرامش باشند و عشق بیافرینند.»• «دهشت افگنان دیروز امروز با تغییر نام به اسم داعش در افغانستان به فعالیت آغاز کرده؛ این دشمنان قسم خورده افغانستان باید بدانند که داعش در این کشور جایگاه ندارد نه از نقطه نظر دینی و نه هم از نقطه نظر عرف و عادات مردم افغانستان»• -> صدیق برمک
• «سرمقاله های رسانه های گروهی جهان درین روزها در موضوعات زیر خلاصه می شوند: افغانستان بزرگترین تولید کنندهٔ تریاک است؛ تروریسم و هیرویین دشمنان صلح و ثبات در افغانستان اند؛ درآمد تروریسم جهانی از مواد مخدر تولید شده در افغانستان است؛ افغانستان دنیا را «معتاد» کرده است؛ ناتو سربازانش را در افغانستان افزایش می دهد تا جلو دهشت افگنی و قاچاق را بگیرد …» «من سعی می کنم با این فیلم بر این موضوع تأکید کنم که وقتی مصرف کنندهٔ تریاک، تقاضا و بازاری برای خرید و فروش تریاک وجود نداشته باشد، هیچ سرزمینی تبدیل به تولید کنندهٔ تریاک یا قاچاق آن نمی شود. افغانستان به دلیلی به مرکز کشت و قاچاق مواد مخدر مبدل شده است که بیشتر از ۲۵ سال، عمداً و یا به اشتباه، از طرف جهانیان نادیده گرفته شده و به باد فراموشی سپرده شده بود.» -> صدیق برمک
• «طویله و باغ وحش هم بهتر از پارلمان ما (افغانستان) است، به خاطر این که در طویله گاو است که شیر می دهد، خر است که بار می کشد، سگ است که نگهبانی می کند…» -> ملالی جویا
• «ما از یک قشر جوان و تحصیل کرده که با پتانسیل بسیار زیادی وارد جامعه شده برخورداریم. این قشر بسیار سرزنده و فعال است. اما به نظر من این جوانان همانند ستون هایی اند که هنوز سقف ندارند. اینکه چه چیزی می تواند این قشر قدرتمند را انسجام ببخشد، سازماندهی بکند و نیروی بالقوه ایشان را به بالفعل تبدیل بکند، برای من ناروشن است؛ اما مسئله امیدوارکننده و اعتمادبخش ظهور چنین قشری در بطن جامعه است.» -> صدیق برمک
• «ما، بین افراط و تفریط، حد وسط را هنوز نشناخته ایم. ما افراطی ترین و همزمان تفریطی ترین ملت دنیا هستیم.» -> صدیق برمک
• مردم ما هرگز نمی تواند آرزوی دموکراسی، حقوق زن، حقوق بشر و خصوصاً امنیت در افغانستان را در سر بپرورانند». -> ملالی جویا
• «ملتی که همیشه در فقر، بی سوادی و ناآگاهی نگه داشته شده، خریدار متاع بنیادگرایی مذهبی است. از طرف دیگر سیاستمداران ما هم از این دور باطل جنگ و خشونت سود جسته و بر قدرت و ثروت خود می افزایند. جهالت باعث لجاجت ما شده و لجاجت ما باعث خشونت ما شده است.» -> صدیق برمک
• «من می خواهم به شما و خصوصاً به آن تعداد کشورهای که از سراسر دنیا به حمایت مجرمین جنگی که اکنون در دولت هستند به افغانستان آمده اند بگویم که اهداف و ایده آل های آنان هیچ فرقی با طالبان ندارند. یک روز، آنها یازده هم سپتامبر دیگری را به وجود خواهند آورد. این ها خطرناک تر از طالبان هستند، به دلیل آنکه این ها بر سر قدرت هستند.» -> ملالی جویا
• «نمایش فیلم های فرهنگ های بیگانه در افغانستان، نوع تبادله فرهنگی است که نمی توان از آن جلوگیری کرد، بلکه باید روش های مثبت استفاده از این تبادله را یادگرفت.» -> صدیق برمک
• «وجود افغانستانی آباد، امن و با ثبات به نفع همه کشورهای منطقه است و دولت و دیگر مسؤولان ایرانی ضمن ادامه کمک به حرکت ملت افغانستان برای دستیابی به پیشرفت و ثبات کامل، گسترش همه جانبه مناسبات با این کشور را بطور جدی پیگیری می کنند.» -> سید علی خامنه ای
• «همه باید در جهت استقرار دموکراسی و تقویت دولت و وحدت افغانستان و سازندگی آن تلاش کنیم.» -> محمد خاتمی
• «در افغانستان هیچ قانون نمی تواند مخالف معتقدات واحکام دین مقدس اسلام باشد.» -> ماده سوم، قانون اساسی افغانستان
• «واقعاً این لکه بزرگی هست برای مردم افغانستان که ما بزرگترین تولیدکننده خشخاش هستیم. تروریسم و تریاک به یکدیگر کمک می کنند. جاهایی که تحت کنترل ما نمی باشد در آنجا تریاک زیاد کشت می شود، طبیعی است که فایده آن عاید طالبان می شود و طالب را ثروتمند می کند، تروریسم را ثروتمند می کند. به عقیده ما وقتی به افغانستان صلح بیاید، این مشکل هم همزمان با آمدن صلح سراسری و پایدار انشاالله حل می شود.» -> محمد عمر داودزی
• «در بیش از سد سالِ اخیر، ما بیشتر دولت زورگو، سرکوبگر و قوم محور داشتیم. ساختار سیاسی در افغانستان هیچگاه با واقعیت های جامعه همخوانی نداشته است. افغانستان کشور و خانهٔ قوم های گوناگون است. هر قوم باید از موقعیت حقوقی خویش راضی باشد. قوم ممتاز در قانون و در عمل نباید وجود داشته باشد. موقعیت قوم ها و مناسبات میان شان در کشور ما همیشه یک چالش بوده که حل آن با موعظه های اخلاقی ممکن نیست. ما به دیگرگونی در نگاه خویش نسبت به جامعه و ساختار سیاسی و حقوقی آن نیاز داریم، نه به تداوم گونه های تمامیت خواهانه.» -> فرید احمد مزدک
• «افغانستان زادگاه، خانه و وطن من است. من مدیون مردم آن سرزمین هستم و فکر بودن در آنجا هیچ گاه از سرم دور نشده است. به نگر من افغانستان به یک جنبش دادخواهانه نیاز دارد. به جنبش نقد و تغیر ضرورت دارد. تفکرِ درست تر و عملی تر از حفظ جغرافیای افغانستان و تأمین شرایط لازم برای پیشرفت آن و رفاه مردم وجود ندارد. ما وطن خویش را فقط مطابق واقعیت های امروز می توانیم سر و سامان بدهیم نه برابر با افسانه ها و خیال های باطل متعلق به گذشته.» -> فرید احمد مزدک
• «آموزش و پرورش از اولویت های اساسی کشورهایی چون افغانستان است؛ چون این یگانه راه تغییر طرز تفکر و ترویج دموکراسی است. تا توده های ما تحصیل کرده نباشند، به صلح پایدار دست نمی یابیم». -> سیما سمر
• «فقدان امنیت امروزه چالش جدی ای در افغانستان است. نبود امنیت نه تنها دست رسی به آزادی بیان و عمل را محدود می سازد، بلکه رشد و توسعه در زمینه های خانه سازی و بهداشت را نیز محدود می سازد. وقتی امنیت نباشد، احتمال ارتکاب هر گونه جرمی وجود دارد. عدم آگاهی مردم از حقوق آن ها چالش دیگری است که فراروی کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان قرار دارد. مردم نه نسبت به حقوق خود آگاهی دارند و نه از حقوق دیگران دفاع می توانند». -> سیما سمر
• «برای من و تمام مجاهدین پیشین که شجاعانه در برابر اشغال گران شوروی، دولت نجیب و طالبان جنگیدیم، امنیت نگرانی اصلی است.» -> محمد اسماعیل خان
• «من به آمریکایی ها گفتم که «امیر» و «فرمانده» لقب هایی اند که مردم به ما داده اند. ما ۲۰ سال تجربهٔ جنگ داریم و هیچ خانواده ای از ما نیست که حداقل یک عضوش را در جریان جنگ از دست نداده باشد. خیلی ها مجبور به تبعید شدند. آیا شما واقعاً می خواهید از ما چشم پوشی کنید؟» -> محمد اسماعیل خان
• «طالبان تا زمانی که کنترول تمام افغانستان را به دست نگیرند، آرام نمی شوند. هدف از مذاکره با طالبان چیست؟ ما در زمان جهاد ابرقدرت جهان (اتحاد جماهیر شوروی سابق) را شکست دادیم. ما هم چنان می توانیم امنیت آیندهٔ افغانستان را تضمین کنیم. اما برای این کار باید اسلحهٔ ما را برگردانند.» -> محمد اسماعیل خان
• «فرقی نمی کند که آن ها در افغانستان چه تعداد نیرو داشتند؛ اما آن ها نتوانستند امینت واقعی را در افغانستان تأمین کنند. تاریخ افغانستان نشان می دهد که این کشور مدام درگیر جنگ بوده است و حضور خارجی ها به ناآرامی ها در این کشور افزوده است. افغان ها باید سرنوشت خود را به دست خویش گیرند. دوستی اجباری دوام نمی آرود.» -> محمد اسماعیل خان
• «افغانستان در یک تونل تاریک روان است و هیچ نوع روشنیِ دیده نمی شود. بزرگترین چالش تهدید سیاسی است. چون فهم سیاسی ما از آوردن یک نظام خوب و آوردن اصلاحات در حکومت و امنیت بسیار کم است. متأسفانه هر کسی که به قدرت می رسد فکر می کند که تنها من هستم که می توانم تمام کارهای افغانستان را پیش ببرم. این مشکل اساسی ملت افغانستان است که تا کنون یک راه حل به آن پیدا نکرده ایم.» -> اسحاق گیلانی
• «ما به جنگ نیاز نداریم؛ به صلح نیازمندیم. امیدوارم آمریکا به همان اندازه ای که در جنگ با مردم افغانستان همکاری می کند، به پروسهٔ صلح هم کمک کند تا افغانستان از بدبختی نجات یابد.» -> اسحاق گیلانی
• «پرچم: پرچم افغانستان در جریان تحولات دههٔ گذشته (۱۹۸۰) دستخوش دگرگونی های شد ولی نهایتاً پرچم سنتی این کشور مجدداً روی کار آمد. رنگ های پرچم این کشور نشان دهندهٔ گذشتهٔ پرآشوب آن است . سیاه نشانهٔ قرن ها سختی و آبدیده شدن در گذر حملات و هجوم اقوام خارجی است. رنگ قرمز علامت جنگ به خاطر کسب استقلال است و رنگ سبز نشانهٔ کامکاری و موفقیت است. علامت رسمی این کشور در گوشهٔ سمت چپ بالای پرچم نقش می گردد. در درون این علامت قبلاً تصویری از یک مسجد دیده می شد لیکن حکومت کمونیستی افغانستان آن را حذف کرد و به جای آن یک ستارهٔ سرخ را نشاند .» در اثرش چاپ ۱۳۷۰/ ۱۹۹۱م -> رسول خیراندیش

[ویکی فقه] افغانستان یکی از کشورهای اسلامی است. این کشور تاریخ مشترکی با برخی از کشورهای همسایه اش به ویژه با تاریخ کشور ایران دارد.
آغاز پادشاهی احمد شاه ابدالی در سال میلادی، آغاز تاریخ مستقل افغانستان است. تا پیش از این تاریخ، این کشور تاریخ مشترکی با برخی از کشورهای همسایه اش به ویژه با تاریخ کشور ایران دارد. مهمترین تغییرات جغرافیایی افغانستان پس از این تاریخ عبارت است از: ۱ پیوستن هرات به افغانستان در معاهده پاریس در سال؛ ۲ جدایی بلوچستان در سال؛ ۳ جدایی نیمی از پشتونستان در معاهده دیورند در سال. از تاریخ تا زمان استقلال در سال، افغانستان زیر سلطه دو امپراتوری آن دوران یعنی بریتانیا و روسیه بود. یک دوره کوتاه مدت دموکراسی و آزادی خواهی که از سال آغاز شده بود با کودتای کمونیستی به پایان رسید. در سال، یک نیروی خودجوش و چریکی به نام مجاهدین (که متشکل از گروههای مختلف اسلامی بود)، شکل گرفت و رژیم کمونیستی ساله را شکست داد. البته مجاهدین موفق به تشکیل دولت ملی نشدند و جای آنها را طالبان که از حمایت مادی و معنوی پاکستان سود می برد، گرفتند. طالبان نتوانست بقایای مجاهدین را که علیه آنها مقاومت می کردند به طور کامل سرکوب نماید. رژیم طالبان با حمله ائتلاف بین المللی به رهبری آمریکا از هم پاشید. از سال میلادی و بعد از کنفرانس بن در اثر توافق گروه های افغان، دولت موقت به رهبری حامد کرزای روی کار آمد. حکومت در دسامبر میلادی به ریاست جمهوری حامد کرزای شکل گرفت و در دسامبر، مجلس قانون گذاری آن را تکمیل کرد.
موقعیت جغرافیایی
سرزمین افغانستان در طول تاریخ گلوگاه تهاجم به هند بوده است. جنگجویان بسیاری چون «اسکندر مقدونی» و «تیمور گورکانی» از پیچ و خم کوه ها و دره های این کشور خود را به هندوستان رسانده اند. علاوه بر این، تا قبل از کشف راه های آبی در قرون جدید و توسعه راههای هوایی، خط مسیر بازرگانی شرق و غرب راه ابریشم بود که از دشت شمال این کشور عبور می کرد. این راه محل عبور کاروان های جاده ابریشم از این سرزمین بوده که عموما از طریق قندهار به هند و از طریق بلخ به چین می رفت. افغانستان از نظر جغرافیایی بین تا درجه شرقی و بین تا درجه شمالی قرار دارد و مساحت آن/ کیلومتر مربع است که از نظر مساحت در جهان مقام چهلم و در قاره آسیا جایگاه یازدهم را دارا می باشد. مرزهای افغانستان کیلومتر است که مرزهای مشترک آن عبارتند از: ایران (غرب): کیلومتر؛ ترکمنستان (شمال): کیلومتر؛ ازبکستان (شمال): کیلومتر؛ تاجیکستان (شمال): کیلومتر؛ چین (شرق): کیلومتر؛ پاکستان (جنوب): کیلومتر. افغانستان دارای آب و هوای حاره ای، تابستان گرم و زمستان سرد، و از جمله کشورهایی است که محصور در کوهستان ها و خشکی ها می باشد. مناطق مختلف این کشور اغلب پوشیده از کوه است اما در جنوب و جنوب شرقی مناطق پستی نیز وجود دارد. بلندترین نقطه: قله نوشاخ به ارتفاع/ متر از سطح دریا و پست ترین نقطه رود آمودریا به ارتفاع متر از سطح دریا است.
منابع طبیعی
از نظر منابع طبیعی در افغانستان می توان به گاز طبیعی، نفت، زغال سنگ، مس، کرومیت، طلق () (clat نوعی کانی شفاف به رنگ های سفید و سبز و خاکستری)، سولفات باریم، گوگرد، سرب، روی، سنگ آهن، نمک طعام و سنگ های قیمتی (گوهر) و اورانیوم اشاره کرد.
محیط زیست
...