هندوکش

هندوکُش رشته کوهی به طول تقریبی ۸۰۰ کیلومتر در نواحی مرزی افغانستان و پاکستان است که از مرکز افغانستان تا شمال پاکستان امتداد یافته است. این رشته کوه به دنباله رشته کوه های هیمالیا از نواحی پامیر داخل افغانستان می باشد که از جنوب بدخشان گذشته در دره بامیان که آغاز کوه دیگری است به نام کوه بابا، ختم می گردد.افغانستان پاکستان جمهوری خلق چین تاجیکستان
ارتفاع قله این کوه در افغانستان ۶۶۵۰ متر بوده که به نام تیراج معروف است و از سطح آب دریا ۸۳۰۰ متر ارتفاع دارد. نواحی مرتفع این کوه تقریباً همیشه پوشیده از برف است و دره های بیشمار در دامنه این کوه به وجود آمده که معروف ترین آن ها از این قرار است:دره واخان، شغنان، منجان، جرم، درایم، کشم، ارسج، فرخار، دره اشکمش، خوست، فرنگ، سمندان اندراب، حنجاب، دو آب و سر اب در شمال و از طرف جنوب دره پنج، دره نور، دره کرم، دره پشال، باندول، اشپی، اسکین، پنجدره نجراب، دره هزاره، بازارک، پاران ده، شتل، سالنگ، اشاوه، شکاری، کپچاق، چهارده بامیان، سیغان، کهمرد.
طول هندوکش در حدود ۶۰۰ کیلومتر است که به دو قسمت شرقی و غربی تقسیم می شود، هندوکش غربی نسبت به هندوکش شرقی کوچک تر است و دره معروف پنجشیر در دامنه جنوب شرقی آن موقعیت دارد. علت این نام گذاری می گویند این بوده است که اسرای هندو هنگام جابجایی چون به این منطقه می رسیدند از شدت سرما تلف می شدند. به همین علت این منطقه به هندو کش معروف شد. به نقل از کتاب هزار و یک حکایت تاریخی.
فردوسی بزرگ در شاهنامه یازده بار از کوه هند ویا هندو کوه نام گرفته است که در زبان آلمانى از سوى فردریک رویکرت یک بخش ازشاهنامه به آلمانى ویک بخش کوچک به زبان انگلیسى به نظم بردگردان شده است :

هِنْدوکُش
نمایی از قله تیریچ میر
رشته کوهیدر مرکز آسیا، به طول ۸۰۰ کیلومتر. بلندترین قلۀ آن تیریچ میربا ارتفاع ۷,۶۹۰ متر، در پاکستان قرار دارد. گردنۀ خیبر، به طول ۵۳ کیلومتر، پاکستان را به افغانستان متصل می کند؛ بابُرو سایر مهاجمان از این راه برای حمله به هند استفاده کردند.