کلمه جو
صفحه اصلی

هیروشیما عشق من

دانشنامه عمومی

هیروشیما عشق من (به فرانسوی: Hiroshima mon amour) فیلمی محصول ۱۹۵۹ اثری از فیلمساز فرانسوی آلن رنه است. نخستین فیلم بلند رنه که اغلب گفته می شود برای پیشبرد هنر سینما، نقشی به همان اندازه مهم را بازی کرده که همشهری کین (اورسن ولز، ۱۹۴۱). فیلمنامه این اثر را مارگریت دوراس، نویسنده شهیر فرانسوی نوشته است. این فیلم ضد جنگ در قالب درامی نامتعارف به حادثه بمباران اتمی هیروشیما می پردازد. این فیلم با استقبال منتقدان مواجه شد و در بخش خارج از مسابقهٔ جشنواره فیلم کن نشان داده شد و جایزه منتقدان بین المللی را برد. همچنین مارگریت دوراس برای فیلمنامهٔ این فیلم نامزد دریافت جایزه اسکار شد.
بازیگری فرانسوی (ریوا) برای بازی در فیلمی به ژاپن می آید و با آرشیتکتی ژاپنی (اوکادا) برای دو روز رابطه برقرار می کند. رنجی که زن بابت کشته شدگان بمباران هیروشیما حس می کند او را به یاد ضایعه ای می اندازد که خود در گذشته متحمل شده است. زن به سربازی آلمانی دل باخته بوده و سرباز در روز آزادی به قتل رسیده است. سپس خانواده زن، او را به جرم عشق به دشمن در زیرزمینی تاریک به حبس کشیده اند. او حالا تمام شهر ـ بمب، مرگ مصیبت، معلولیت جسمی ـ را معطوف مرد می کند. مردی که «هیروشیما» می خواندش...
دوراس فیلمنامه خود را همانند یک دو نوازی تنظیم کرده است که در آن صدای زن و مرد روی تصویرها مدام در هم می دوند. غالباً بیننده نمی داند که آیا آنچه بر حاشیه صوتی فیلم می شنوند گفتگوی واقعی است، گفتگویی که خیال یکی از آدم ها می گذرد یا اظهار نظرهایی است که شخصیت ها به زبان می آورند. فیلم از رویدادهای جاری قصه به بخش های مستند می پرد، به فیلمهای مستندی بیشتر از «هیروشیما» و گاهی هم از جوانی بازیگر زن در فرانسه. هر چند تماشاگران در دهه های ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰، ساختارهای فلاش بکی دیده بودند اما «رنه» به این گونه رفت و برگشت های زمانی حالتی بی مقدمه و پاره پاره داد. در بسیاری از موارد، این فلاش بک ها با حالت مبهم جایی بین خاطره و تخیل باقی می ماند.در بخش دوم هیروشیما عشق من، مرد ژاپنی یک شب تمام زن فرانسوی را در شهر دنبال می کند. حالا صدای درونی او جای فلاش بک ها را می گیرد و دربارهٔ آنچه در زمان حال اتفاق می افتد، اظهار نظر می کند. اگر ضرباهنگ نیمه اول فیلم آن قدر تند است که بیننده را گیج می کند، نیمه دوم متهورانه همگام با آهنگ راه رفتن آنها، اکراه عصبی زن و انتظار بیمارگونه مرد، آهسته می شود. ریتم فیلم که به ما کمک می کند جزییات حرکات آن ها را ببینیم، یادآور ماجرای آنتونیونی است.رویکرد «رنه» و «دوراس» نسبت به مسئله زمان، یکی از انقلابی ترین جنبه های فرمال فیلم است. به طوری که کار آن ها با شاهکار معروف مارسل پروست یعنی در جستجوی زمان از دست رفته مقایسه می گردد. زمان از منطق و بعدی چندگانه برخوردار می گردد و این رویکرد در رابطه ای مستقیم با محتوا و تم فیلم است که معنا می یابد.

دانشنامه آزاد فارسی

هیروشیما، عشق من (Hiroshima, mon amour)
فیلم نامه ای از مارگارت دوراس، منتشر شده به فرانسوی در ۱۹۶۰. ماجرای این فیلم نامه در شهر هیروشیما و در ۱۹۵۷ اتفاق می افتد. یک بازیگر زن فرانسوی در هیروشیما در شغل یک پرستار در فیلمی دربارۀ صلح ایفای نقش می کند. او درطی فیلم برداری با معماری ژاپنی آشنا می شود که عشقِ کوتاه اما آتشین آن دو موضوع محوری فیلم نامه است. دوراس در میان روایتِ خطی اش، صحنه هایی از ماجرایی دیگر را نیز گنجانده است. شهری که بازیگر زن، جوانی اش را در دورۀ جنگ در آن جا گذرانده است. او در شهر نِوِر عاشق مردی آلمانی بوده که در زمان آزادشدن فرانسه، وقتی که می خواسته او را با خود به آلمان ببرد، کشته شده است. پس از این رسوایی، گیس دختر جوان را می تراشند و والدینش او را در زیرزمین خانه شان زندانی می کنند. وقتی موی سَر دختر بلند می شود، او را از خانه می رانند و او با دوچرخه ای خود را به پاریس می رساند. دوراس با این دو روایت به شکلِ گونه ای درام روان شناسانه با گفت وگوهایی تغزلی و آهنگین، تأثیر مخرب فراموشی را در حافظه نشان داده است. دوراس این فیلم نامه را برای فیلمی به کارگردانی آلن رنه نوشت، که این فیلم با همکاری دوراس ساخته شد. سبک نگارش دوراس، قابلیتِ تصویری متن، استفاده به شیوه ای نو از دوربین، خشونت عاشقانۀ دیالوگ ها، بازی درخشان بازیگران به ویژه امانوئل ریوا، و کارگردانی موفق رنه، به مثابۀ یکی از سردمداران موج نو در سینما، سبب شد که این فیلم در جشنوارۀ کن نگاه منتقدان و بینندگان را به خود جلب کند.

نقل قول ها

هیروشیما عشق من (به فرانسوی: Hiroshima mon amour) فیلم فرانسوی محصول ۱۹۵۹ به نویسندگی مارگریت دوراس و کارگردانی آلن رنه است.


کلمات دیگر: