شکنجه

شکنجه بر اساس ماده یکم کنوانسیون منع شکنجه سازمان ملل متحد (۱۹۸۴) اینطور تعریف می شود: هر عملی که به واسطهٔ آن و تعمداً درد و رنجی شدید، خواه جسمی یا روحی، بر فرد اعمال شود، آن هم برای اهدافی چون کسباطلاعات یا اعتراف گیری از او یا از یک شخص ثالث، یا با هدف تنبیه او به دلیل انجام عملی که او یا شخص ثالثی مرتکب شده، یا مظنون به ارتکاب آن است، یا با هدف ارعاب و واداشتن او یا شخص ثالث (به انجام کاری)، و بنابر دلایل تبعیض آمیز از هر نوع ، به ویژه هنگامی که چنین درد و رنجی از سوی یک مقام یا فرد دیگری برخوردار از سمتی رسمی یا به تحریک یا رضایت یا قبول وی اعمال شده باشد. شکنجه شامل درد و رنجی که صرفاً منبعث از احکام قانونی یا ذاتی این احکام یا بخشی از آن ها باشد، نیست.
شکنجه دولتی در ایران
شکنجه دولتی
منشور حقوق بشر سازمان ملل متحد
در طول تاریخ، عنصر شکنجه از جمله مهم ترین وسایل ایجاد رعب و وحشت در میان مردم از حکومت ها و نظام های مختلف جامعه بشری بوده که هنوز هم این روش های قرون وسطائی در برخی کشورهای جهان ادامه دارد.
در دوران جمهوری رم، گواهی برده قبل از شکنجه ارزشی نداشت و آن برده ابتدا حتماً باید شکنجه می گشت تا در زیر شکنجه به واقعیت اعتراف کند و بعد ممکن بود از شهادتش در دادگاه استفاده شود.
پیامبران و افراد مورد احترام مذهبی مشهوری از جمله مریم مجدلیه و عیسی مسیح در دین مسیحیت، و در دین اسلام سمیه دختر خباب مادر عمار و پدرش یاسر از دیگر قربانیان شکنجه هستند.

شکنجه (torture)
آزار دادن جسمی و روحی برای تنبیه یا وادار کردن کسی به انجام کاری، یا به قصد اعتراف گرفتن یا بیرون کشیدن شواهدی از زیر زبان او. در قرن بیستم از شکنجه در سطحی گسترده (هرچند در بیشتر کشورها به طور غیررسمی) استفاده می شود. عفو بین الملل، از سازمان های طرفدار حقوق بشر، به تحقیق دربارۀ شکنجه دادن زندانیان سیاسی می پردازد و در این باره گزارش هایی منتشر می کند. در انگلستان، در حدود ۱۶۴۰، شکنجه قانوناً منسوخ شد ولی در اسکاتلند تا ۱۷۰۸ و در فرانسه تا ۱۷۸۹ همچنان مجاز شمرده می شد. در قرون وسطا برای شکنجه دادن افراد از وسایلی چون چهارمیخ (که با آن دست و پای قربانی را آن قدر می کشیدند که بند از بندش جدا می شد)، اِشکِلک شست، چکمه (که پای قربانی را له می کرد)، وزنه های سنگینی که کل بدن قربانی را له می کرد، تابوت میخ دار (قفسی به شکل بدن انسان که در داخل آن میخ هایی وجود داشت که در بدن قربانی فرومی رفت)، و جز آن استفاده می شد. امروزه نیز به غیر از شیوه هایی مشابه، از تکانه های برقی و تجاوز جنسی هم استفاده می شود. روش شست وشوی مغزی در دهۀ ۱۹۵۰، غالباً با استفاده از دارو، در هر دو اردوگاه غرب و شرق پدید آمد. از اوایل دهۀ ۱۹۶۰ در غرب، به جای زندان انفرادی، روشی رواج یافت که در آن شخص را دچار محرومیت های حسی شدیدی می کردند؛ برای نمونه، با کشیدن روکشی بر سر چریک های ارتش جمهوری خواه ایرلند اجازه نمی دادند که جایی را ببینند، با پوشاندن لباس گشادی بر تن آن ها اجازه نمی دادند چیزی را حس کنند، با پخش کردن مستمر صدای گوش خراشی اجازه نمی دادند که چیزی را بشنوند، و در عین حال آن ها را مجبور می کردند که رو به دیوار روی نوک انگشت های پای شان بایستند. کمیسیون اروپایی حقوق بشر، انگلستان را به ارتکاب شکنجه متهم کرد، هرچند دادگاه اروپایی حقوق بشر آن را صرفاً برخوردی غیرانسانی و توهین آمیز دانست. در ۱۹۹۶ «سازمان عفو بین الملل» چنین نتیجه گرفت که بیشتر کشورهایی که نامشان در نخستین گزارش های این سازمان دربارۀ استفادۀ جهانی از شکنجه در سال های ۱۹۷۳ و ۱۹۸۴ آمده بود همچنان شهروندانشان را شکنجه می دهند، و کشورهای جدیدی هم به جمع آن ها پیوسته اند. بر طبق برآورد عفو بین الملل، شکنجه در ۴۰ کشور همه گیر شد و در ۶۰ کشور دیگر استفاده از آن شدت گرفت. در مارس ۱۹۹۷، سازمان ملل در گزارش سالانۀ خود دربارۀ شکنجه، از ۲۹ کشور نام برده است که از شکنجه در سطح وسیع استفاده کرده اند. برخی از این کشورها عبارت بودند از اسرائیل، الجزایر، بحرین، چین، هند، میانمار، نیجریه، پاکستان، پرو، روسیه، کرۀ جنوبی، عربستان سعودی، سودان، و ترکیه. بازپرس ویژۀ ملل متحد دربارۀ شکنجه، بین اسرائیل و افریقای جنوبی در دورۀ حاکمیت نظام جدایی نژادی پیوندی قائل بود، و اسرائیل را به نهادینه کردن شکنجه در بازجویی از زندانیان فلسطینی متهم کرد. در زندان های گوانتانامو و ابوغریب که توسط امریکا در دورۀ ریاست جمهوری جورج بوش (پسر) دایر شد، وجود انواع شکنجه ها مورد تأیید قرار گرفت و تصاویر آن از رسانه های گروهی پخش شد. در ماه مه ۲۰۰۹ باراک حسین اوباما، رئیس جمهور امریکا بعد از جورج بوش، برای جلوگیری از مخدوش شدن حیثیت جهانی امریکا، دستور منع پخش تصاویر شکنجه در زندان های امریکا را صادر کرد. در کپنهاگِ دانمارک، مرکزی برای توان بخشی قربانیان شکنجه و اجرای بررسی هایی دربارۀ آثار شکنجه وجود دارد.

شکنجه عملِ عمدیِ تحمیلِ درد فیزیکی یا روانی شدید و احتمالاً آسیب به یک انسان یا حیوان.
• «هم اکنون خطری بسیار جدّی از سوی کسانی که تروریسم را وسیله ای برای دستیابی به اهدافِ خود قرار داده اند، جهان را تهدید می کند. امّا همان گونه که تاریخِ شکنجه نشان می دهد، هر زمان که شکنجه از سوی جوامع بشری پذیرفته شود، قربانیانِ فراوانی را از سراسرِ جهان به دامِ خود می کشد؛ بنابراین، می توان گفت که خطرِ شکنجه بسیار جدّی تر از خطرِ تروریسم است.»از «Turture» نشر نیو پرس ریال ۲۰۰۵، فصلِ تاریخچهٔ شکنجه -> کنث راث
• «خشونت با اردوگاه آشویتس به پایان نرسید، بلکه امروز هم انسان ها تحت شکنجه هستند.» -> پاپ فرانسیس

[ویکی فقه] شکنجه‏ به آزار جسمی یا روحی برای اجبار کردن کسی به کاری گفته می شود.
شکنجه به آزار دادن شدید کسی برای تنبیه یا وادار کردن او به انجام دادن کاری گفته می شود.

محل بحث شکنجه در فقه
از آن در باب حدود و قصاص سخن گفته‏ اند.

احکام شکنجه
در شرع مقدس برای جرایم گوناگون کیفرهای مشخصی وضع شده که تعدی از آنها حرام و ضمان آور است. از این رو، مجازات و شکنجه متهمی که جرمش ثابت نشده، حتی برای گرفتن اقرار از وی حرام است. و نیز بزهکار ی که بزه ‏اش ثابت شده، کیفر کردن او به بیش از آنچه که در شرع مقدس در موارد حدود و قصاص مقرر گردیده و یا توسط حاکم شرع‏ در موارد تعزیرات تعیین شده، حرام و تعدّی کننده ضامن است .

حکم اقراری که با شکنجه گرفته شده
...