زولا. [ زُ ] ( اِخ ) امیل ( 1840 - 1902 م. ). رمان نویس و روزنامه نگار فرانسوی و بارزترین نماینده مکتب «ناتورالیسم » فرانسه بشمار می آید. او فرزند یک مهندس ایتالیایی بود و سالهای 1860 تا 1862 را در منتهای تنگدستی گذرانید. سپس در کتابفروشی «هاشِت » به بسته بندی کتاب مشغول شده و اوقات فراغت را صرف نویسندگی می کرد. با انتشارقصه هایی برای نینون ( 1864 ) و اعتراف کلود ( 1865 ) مورد توجه قرار گرفت. سپس دعای یک مرده ( 1866 ) و اسرارمارسی ( 1867 ) و ترزراکن ( 1867 ) و مادلن فرا ( 1868 ) را منتشر کرد. از سال 1871 تا 1893 تحت عنوان عمومی «له روگون - ماکار» بیست رمان از جمله «نانا» را منتشر نمود. از آثار دیگرش مجموعه سوسیالیستی «اناجیل اربعه » است که از آنها باروری ، کار و حقیقت را به اتمام رسانید. زولا تحت تأثیر بالزاک ، ستندال ، گ. فلوبر، و ا. آ. تِن ، قرار داشت و معتقد بود ابتکار واقعی هنری از این راه حاصل می شود که شخص سنتها را به یک سو نهد و بکلی تابع زندگی زمان خود باشد و نیز اعتقاد راسخ داشت که روش علمی بهترین روش نزدیک شدن به حقیقت است... برای ساختن تصویر دقیق زندگی عصر خود توصیف جزئیات را به سرحد کمال میرساند و در این راه هیچ چیز هر قدر هم کثیف باشد او را متوقف نمی کرد. زولا به اصلاحات اجتماعی علاقه تام داشت ، با کاتولیکها سخت ضدیت می کرد... بارزترین اقدام وی شرکت در قضیه دریفوس بود و در 13 ژانویه 1898 با نشر مقاله «من متهم می کنم » بدفاع از دریفوس برخاست و خلافهایی را که در محاکمه دریفوس روی داده بود اشاره کرد. این مقاله عملاً دولت را مجبور به تجدید محاکمه دریفوس کرد و درفوریه 1898 زولا بعنوان تهمت زدن محکوم به حبس و جریمه شد ولی دیوان
کشور در دوم آوریل همان سال آن رأی را نقض کرد و محاکمه تازه ای مقرر شد ولی زولا در محاکمه شرکت نکرد... عاقبت در پاریس به سبب گاز بخاری در اطاقش خفه گردید... ( از دایرة المعارف فارسی ).