سپهسالار

وجیه الدوله میرزا که سابقا امیر خان سردار لقب داشت فرزند احمد میرزا عضدالدوله برادر سلطان مجید میرزا عین الدوله . وی در صدارت امین الدوله در عهد مظفر الدین شاه وزیر جنگ و سپهسالار شد ( ف. تهران ۱۳۳۲ ه.ق. ) . سپهسالار سابقا لقب سیف الملک داشت و مادر او دختر امیر خان سردار قاجار دول و خاله زاده عباس میرزا ولیعهد بود و بهمین جهت او را امیر خان سردار مینامیدند . قبر او در زاویه حضرت عبدالعظیم است .
سالارسپاه، سرداروفرمانده سپاه
حسام الدین از سرداران زمان طغرل شاه سلجوقی است که بکمک او عاصیان را در سال ۵۷۸ سرکوبی کرده است

(س پَ )(ص . )فرمانده سپاه ،درجه ای با لاتر از سرلشگر.

سپهسالار. [ س ِ پ َ ] ( اِ مرکب ) سرلشکر. ( شرفنامه ). مرادف سپهبد. ( آنندراج ). قطب. ( منتهی الارب ). صاحب الجیش. ( مهذب الاسماء ) :
چنانکه او ملک است و همه شهان سپهش
همه ملوک سپاهند و او سپهسالار.سپهسالار لشکرْشان یکی لشکر شکن کاری
شکسته شد از او لشکر ولکن لشکر ایشان.سپه سالار ایران کز کمانش
خورد تشویرها برج دوپیکر.بدرگاه سپهسالار مشرق
سوار نیزه باز خنجر اوژن.تاش فراش سپهسالار عراق مثال داده بود تا ایشان را بکشند. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 278 ).
سرو سرهنگ میدان وفا را
سپهسالار و سرخیل انبیا را.خزینه درگشاده گنج برده
سپه رفته سپهسالار مرده.

---

سپهسالار. [ س ِ پ َ ] ( اِخ ) ملقب به اتابک مودود. حاکم دیار بکر و شام که در سال 492 هَ. ق.بدیار باقی شتافت. ( حبیب السیر چ تهران ج 1 ص 264 ).

---

سپهسالار. [ س ِ پ َ ] ( اِخ ) حاجی میرزا حسینخان قزوینی معروف به سپهسالار اعظم و ملقب به مشیرالدوله ( 1241 - 1298 هَ. ق. / 1836 - 1881 م. ) یکی از رجال نیکنام و اصلاح طلب ایران در دوره قاجاریه بود که بعد از قتل امیرکبیر مصلح و متفکر و مرد مبارزایران ، تا حد امکان دنباله اقدامات و اصلاحات آن مرد وطن پرست را در دوره سلطنت ناصرالدین شاه قاجار گرفت و در کسب تمدن جدید و پیش بردن مقاصد فرهنگی و اجتماعی امیرکبیر قدمهائی برداشت. از یادگارهای سپهسالارمسجد بزرگ سپه سالار و عمارت بهارستان است که سالها محل مجلس شورای ملی بود. رجوع به حسین سپهسالار شود.

---

سپهسالار. [ س ِ پ َ ] ( اِخ ) حسام الدین. از سرداران زمان طغرل شاه سلجوقی است که به کمک او عاصیان را در سال 578 هَ.ق. سرکوبی کرده است. ( حبیب السیر چ تهران ص 288 ).

سردار و فرمانده سپاه، سالار سپاه.