کلمه جو
صفحه اصلی

گاه شماری

فارسی به انگلیسی

calendar

مترادف و متضاد

chronometry (اسم)
گاه شماری، وقت سنجی به طریق علمی، علم قیاس زمان

فرهنگ فارسی

نگاهداشتن و معرفت حساب زمان معرفه المواقیت .

ترتیب روی دادن تغییرات و تحولات زبانی یا تنظیم این تغییرات به ترتیب زمان


فرهنگ معین

(شُ یا ش ) (اِ. ) روش اندازه گیری و تقسیم بندی زمان به بخش های مساوی ، تقویم .

لغت نامه دهخدا

گاه شماری. [ ش ُ / ش ِ ] ( حامص مرکب ) تقی زاده نوشته اند: اصطلاح «گاه شماری » را که با اصطلاح آلمانی تزایت رشنونگ و اصطلاح قدیم عربی معرفةالمواقیت وفق میدهد وضع و مطرداً آن را استعمال کرده ایم چه برای حساب زمان بدبختانه ما در فارسی اسم مأنوسی نداریم. در کتب قدیمه لفظ «تاریخ » را برای این معنی نیز استعمال میکردند ولی چون این لفظ در کتب فارسی برای پنج معنی مختلف که به فرانسوی امروز بکلمات : دات ، هیستوار، ار، کرنولژی ، کالاندریه تعبیر می کنند استعمال میشد محض احتراز از التباس باید لفظ دیگری برای این معنی اخیر ( یعنی بمعنی علمی کالاندریه فرانسوی ) که منظور ما در این مقاله است اختیار کرد. لفظ تقویم در فارسی برای معنی معروف آن که در زمان قدیم آن را «دفتر سنه » میگفتند استعمال شده نه برای طریقه حساب زمان و لهذا نمیتوان آن را بمعنی حساب زمان هم استعمال کرد ولو آنکه در زبان فرانسه مثلاً برای هر دو معنی یک کلمه استعمال میشود.( گاه شماری تقی زاده. حاشیه ص 1 ). و هم در ذیل همین کتاب درباره «دفتر سنه » نوشته اند: اصطلاح «دفتر سنه » برای تقویم علاوه بر کتب بیرونی در زیج ابن یونس مسمی به الزیج الکبیر الحاکمی که در اواخر قرن چهارم تألیف شده نیز در ضمن عبارت «تقویم الکواکب فی دفتر السنه » استعمال شده است ولی لفظ تقویم هم برای این معنی خود بسیار مستحدث نیست چه در مجمل الاصول کوشیار نیز همین کلمه بهمین معنی مصطلح امروزه استعمال شده. ( مجمل فی احکام النجوم ) نسخه کتابخانه دیوان هند درلندن بعلامت 1919 ورق 13 و هم چنین در ثمارالقلوب ثعالبی. ( گاه شماری ص 210 ).

دانشنامه عمومی

گاه شماری، گاه نگاری یا کرونولوژی (به انگلیسی: Chronology)، به عنوان علمی برای محاسبه زمان (Computing) یا دوره هایی از زمان و اختصاص رخدادها در تاریخ های دقیق وقوع آن ها تعریف می شود.
تاریخ نگاری
در واقع کرونولوژی به معنای تخصیص رخدادها به تاریخ های زمانی دقیق آن ها می باشد که آن را علم قرار دادن وقایع در زمان نیز گفته اند. باید توجه داشت که کرونولوژی یک «علم محاسباتی» است که به «محاسبه زمان» و نه اندازه گیری زمان می پردازد.
به طور ذاتی دو بخش در تعریف کرونولوژی وجود دارد که بخش اول یک علم محاسبه را تعریف می کند و به باستان شناسی مربوط است و بخش دوم، موضوع قرار دادن وقایع و رخدادها در تاریخ های زمانی دقیق آن ها را شامل می شود که البته این بخش، بیشتر به تاریخ مربوط است. کرونولوژی نباید با واژهٔ کرونومتری که بخشی از علم فیزیک است اشتباه شود. کرونولوژی به معنی علم قراردادن و متمرکز کردن وقایع تاریخی در زمان، بخشی از تاریخ است.
به عبارتی منظم کردن و چینش وقایع از ابتدا به انتها یا برعکس را کرونولوژی گویند و هنگامی که از عناصر گرافیکی نظیر جدول برای منظم نمودن و چینش رخدادها استفاده شود آن را خط زمان (Timeline) گویند.

گاه شماری (ابهام زدایی). گاه شماری ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
گاه شماری (فیلم ۱۹۳۱)
گاه شماری (فیلم ۱۹۴۸)
گاه شماری (فیلم ۱۹۹۳)
گاه شماری (فیلم ۲۰۰۹)

گاه شماری (فیلم ۱۹۳۱). «گاه شماری» (انگلیسی: The Calendar (1931 film)) فیلمی در ژانر درام به کارگردانی تی. هیز هانتر است که در سال ۱۹۳۱ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به هربرت مارشال و آنه گری اشاره کرد.

گاه شماری (فیلم ۱۹۴۸). «گاه شماری» (انگلیسی: The Calendar) فیلمی در ژانر درام است که در سال ۱۹۴۸ منتشر شد.

گاه شماری (فیلم ۱۹۹۳). «گاه شماری» (ارمنی: Օրացույց) فیلمی در ژانر درام به کارگردانی آتوم اگویان است که در سال ۱۹۹۳ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به آرسینه خانجیان اشاره کرد.

گاه شماری (فیلم ۲۰۰۹). «گاه شماری» (انگلیسی: Calendar (2009 film)) فیلمی در ژانر رمانتیک است که در سال ۲۰۰۹ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به زارینا وهاب اشاره کرد.
۲۱ مه ۲۰۰۹ (۲۰۰۹-05-۲۱)

دانشنامه آزاد فارسی

گاه شماری (chronology)
در باستان شناسی، بیان کردن متوالی رویدادها یا موضوعات در مقیاسی زمانی. گاه شماری، در مورد تاریخ های ثبت شده، با تقویم های رسمی مرتبط است، اما تعیین زمان پیش از تاریخ کار پیچیده تری است و به شواهد و قراین باستان شناختی و زمین شناختی بستگی دارد. فنون علمی سن یابی مطلق و روش های سن یابی نسبی موجب شده اند که ساختن گاه شماری معتبر برای محاسبۀ سرچشمه های تحول آدمی امکان پذیر شود ـ انسان ماهر (هومو هابیلیس)۱.۸میلیون سال پیش به ظهور رسید.

فرهنگستان زبان و ادب

{chronology} [زبان شناسی] ترتیب روی دادن تغییرات و تحولات زبانی یا تنظیم این تغییرات به ترتیب زمان

پیشنهاد کاربران

تقویم

دانش قرار دادن رویدادها در زمان، یعنی تخصیص رخدادها به تاریخ های زمانی دقیق آن ها می باشد.
کرونولوژی، گاهشماری، گاه نگاری که بخشی از تاریخ است.


کلمات دیگر: