کلمه جو
صفحه اصلی

دلالت منطوقی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] دلالت لفظ بر معنای مستقیم آن را دلالت منطوقی می گویند.
دلالت منطوقی، از اقسام دلالت لفظی و مقابل دلالت مفهومی بوده و عبارت است از دلالت لفظ و کلام بر مدلول مستقیم خود، مانند جمله: " اذا بلغ الماء قدر کر لاینجسه شی ء " که منطوق آن، عدم تنجس آب کر هنگام برخورد با نجاست است.
شمول دلالت منطوقی بر دلالت مطابقی
در این که دلالت منطوقی شامل دلالت مطابقی است، اختلاف وجود ندارد، اگر چه در شمول آن بر دلالت تضمنی اختلاف است. در این که آیا منطوق، صفت دلالت است یا مدلول، اختلاف وجود دارد؛ برخی هم چون مرحوم " بروجردی " و نیز " آمدی " و " جوینی " از اهل سنت، منطوق را از صفات مدلول می دانند و به همین علت اتصاف دلالت به منطوق در نزد ایشان بالعرض است.برخی دیگر، مانند " ابن حاجب " معتقدند منطوق از نوع دلالت است و به همین دلیل در تعریف گفته اند:" مادل علیه اللفظ فی محل النطق..... سواء ذکر الحکم و نطق به ام لا ". برخی دیگر بر این باورند که اتصاف دلالت یا اتصاف مدلول به منطوق یا مفهوم، به حسب اعتبار است و از این رو، یک امر اضافی است.


کلمات دیگر: